Elektrik şebekesinde çalışan cihazların gerek çalışmaları, gerek arıza yapmalarından dolayı bağlı oldukları elektrik hatlarında ki elektrik şebekesinin bozulmasına harmonik adı verilmektedir. İç harmonikler ve dış harmonikler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Dış Harmonikler: Kullanmış olduğumuz elektrik şebekesi üzerinden bizim sistemimize etki eden harmonikler. Örnek: Diğer fabrikalarda oluşan harmoniklerin hat üzerinden yayılması
İç Harmonikler: Fabrika içerisinden kullanmış olduğumuz cihazlardan kaynaklı harmonikler.
• Faz kontrollü doğrultucular ve evirici devreler.
• Motorlar
• Güç kontrol elemanları (Tristör ve Triak).
• Akü şarj sistemleri.
• Fluoresan lamba ve balastlar.
• Bilgisayarlar.
• Sürücüler
• Fırınlar … vb. sistemler
Harmonik Ölçülebilir mi?
Harmonik bozulmaları ölçmek amacı ile harmonik analizör (Enerji analizörü, şebeke kalitesi analizörü gibi ürünler) aracılığı ile izlemem mümkün olmakta ve kayıt altına alınıp bilgisayar üzerinden inceleme yapma imkânı’ da sunmaktadır.
Harmoniklerin Şebekeye Zararları Nelerdir?
Gerilim düşümüne sebep olmakta
Elektrik motorlarında ısınmasına ve motorların sarsıntılı çalışmasına
Harmonikten meydana gelecek olan akım ve gerilim değişikliğinden dolayı cihazların güç sistemlerinde eleman bozulması ve ısınması problemleri.
Kalite ve güç problemlerine
Trafo güç şekillerinin değişmesine
Enerji kayıpları
Ateşleme sistemleri problemleri … vb. sorunlar karşımıza çıkmaktadır.
Harmonikler Önlenebilir mi?
Ne kadar önlem alınırsa alınsın harmonikler şebekeden tamamen temizlenemez. Fakat bozucu etkileri iyileştirilebilir.
İki çeşit filtre bulunmaktadır;
- Pasif Filtre: Endüktans , Kondansatör ve direnç kullanarak genliği düşürülecek olan frekansa düşük empedanslı bir elektronik malzeme bağlanması ile yapılan filtre çeşididir.
- Aktif Filtre: Yük tarafından üretilen harmoniğin ölçülerek tersi işaret uygulayarak nötr hale getiren filtredir.
