Meta Nikel Kobalt Madencilik A.Ş Maden Grubu Başkanı Orhan Yılmaz, "Yatırım kararı aldığımız manyetik seperasyon işlemi ile cevher içerindeki empüritelerin azalması ve cevher nikel içeriğinin zenginleşmesiyle oluşacak kapasite artışı yatırımının temellerini atıp, kurulum işlemini tamamlamayı hedefliyoruz." diye konuştu. 

Geleceğin ham maddesi olarak tanımlanan nikel ve kobaltı, farklı formlarda ve yüksek katma değer ile Türkiye ekonomisine kazandıran, Zorlu Holding’in Maden ve Metalürji Grubu çatısı altında faaliyet gösteren şirketi Meta Nikel Kobalt Madencilik A.Ş, 10.000 ton/yıl Nikel metali ve 750 ton/yıl Kobalt metali eşleniği MHP ( Mixed Hydroxide Precipitation ) ürünü üretim kapasitesi ile dizayn edilmiş. 

Meta Nikel Kobalt Madencilik A.Ş Maden Grubu Başkanı Yılmaz ile ülkemize kazandırdıkları ilkleri ve yakın dönem yatırımlarını konuştuk. 

Bize şirketinizin kurumsal yapılanmasını ve iş gündeminizi anlatmanızı rica ediyoruz. 

Türkiye’de ‘ilklerin öncüsü’ olan Zorlu Holding’in 5 ana faaliyet alanından biri olan Maden ve Metalürji Grubu çatısı altında Zorlu Holding’in vizyonunu kendi iş alanına taşımayı başaran şirketimiz bugün, "geleceğin ham maddesi" olarak tanımlanan nikel ve kobaltı, farklı formlarda ve yüksek katma değer ile Türkiye ekonomisine kazandırıyor. Bunu gerçekleştirirken de bağlı bulunduğu Zorlu Holding’in en güçlü genlerinden olan "yenilikçilik", "sürdürülebilirlik" ve "çevreye duyarlılık"tan taviz vermiyor. Bu yaklaşım ile üretimde kullandığımız yenilikçi teknoloji bize, dünyanın kuzey yarımküresinde ‘tek olma’ vasfını kazandırıyor.

Şirketimiz 10.000 ton/yıl Nikel metali ve 750 ton/yıl Kobalt metali eşleniği MHP ( Mixed Hydroxide Precipitation ) ürünü üretim kapasitesi ile dizayn edilmiştir. Esasen şirketimizde birçok yardımcı tesis ve ana tesis tek bir ürün üretmek için çalışmaktadır. Bunlar başlıca;

250 MİLYON TON DEMİR CEVHERİ ÜRETİMİ İÇİN GERİ SAYIM 250 MİLYON TON DEMİR CEVHERİ ÜRETİMİ İÇİN GERİ SAYIM

•    MHP üretim tesisi; Otoklav, cevher hazırlama ve katı/sıvı yıkama-ayrımı gibi ünitelerden oluşmaktadır.
•    Yüksek basınçlı buhar üretim tesisi,
•    Kireç taşı hazırlama ünitesi,
•    Sönmüş kireç hazırlama ünitesi,
•    Magnezyum oksit hazırlama ünitesi,
•    Su arıtma ünitesi,
•    Sülfürik asit depolama tesisi,
•    Atık toplama barajı ve paste tikner, gibi yardımcı tesisler bulunmaktadır

Güncel olarak şirketimizde 159 kişi beyaz yaka ve 516 kişi mavi yaka olmak üzere toplam 675 kişi çalışmaktadır.

META, 2021 yılı ikinci yarısında 300 gün/yıl çalışma hedefine ulaşmak ve bütçe değerlerinde hatta üzerinde üretim yapmayı hedeflemektedir. Bunun için çeşitli bölgelerden cevher nakliyesi yaparak daha yüksek nikel içerikli cevherleri tesise besleyerek kapasitede artış hedeflenmektedir. Ayrıca yatırım kararı aldığımız manyetik seperasyon işlemi ile cevher içerindeki empüritelerin azalması ve cevher nikel içeriğinin zenginleşmesiyle oluşacak kapasite artışı yatırımının temellerini atıp, kurulum işleminin tamamlanması hedeflenmektedir.

Sektörel değerlendirmenizi de yaparak markanızın ülkemize alanında kazandırdıklarını paylaşır mısınız? 

•     Zorlu Holding’in sanayici ve yatırımcı kimliğini Ar-Ge ve inovasyon ile birleştirerek oluşturacağı güçle, konsantre nikel ve kobalt üretimini farklı formlarına dönüştürerek katma değeri yüksek ürün üretmektedir.
•    Yerli ve milli üretim yaparak Türkiye’nin yurt dışına olan bağımlılığının ve dolayısıyla cari açığın azaltılmasına katkıda bulunmaktadır.
•    Yerli ham madde olanaklarını kullanarak katma değeri yükseltmek için tüm koşulları kullanan, araştıran ve geliştiren kurum vizyonuyla META önümüzdeki yıllarda yapılacak planlı yatırımlarda kullanacağı teknoloji, makina ve teçhizatın büyük bölümünü yerli ve milli üretimi destekleyen bir anlayış ile yurt içinden karşılamayı; Türkiye ve sektörüne ekonomik katkısını artırmayı amaçlamaktadır. 

Yeni üretim hattı, Ar-Ge, tesis, makina ya da teknoloji yatırım kararı nasıl veriliyor? Yakın dönemde ne tür bir yatırıma imza attınız? Sonuçları ve getirileri neler oldu? 

META, hızla gelişen teknoloji ve küreselleşme süreci ile ortaya çıkan yeni küresel düzen ve yüksek rekabet ortamında son kullanıcının beklentilerine en iyi şekilde cevap vererek dünya çapında nikel kullanım alanlarının ihtiyacı doğrultusunda hem de millî projelerin ihtiyacı doğrultusunda yeni üretim ve yatırım kararları almaktadır. AB yeşil mutabakat 2050 yılı hedefleri doğrultusunda su ayak izinin oluşturulması ve su tüketimini azaltmak için atık barajından suyun geri kazanılması ve kullanılması için su arıtma tesisleri kurulmuştur. Böylece taze su kullanım oranı yüzde 50 oranında azaltılmıştır.

Fabrikanızda; ham madde girişinden, tasarım ve Ar-Ge çalışmalarına, oradan sevkine kadar olan üretim süreçlerini anlatır mısınız? 

META, Gördes tesisinde, topraktan çıkarıldığında içerisinde yaklaşık %0,7 oranında nikel içeren cevher, ileri teknoloji ve gelişmiş prosesler ile ayrıştırılarak (HPAL Teknolojisi ile; yüksek basınçlı asit liçi) zenginleştirilmekte ve proses sonucu çıkan üründe nikel oranı yüzde 38’e yükselmektedir. META açık ocak madenciliği yaparak yer üstündeki topraktan aldığı cevherden, son nesil teknolojiyle nikel ve kobalt elementlerini hidroksit formunda (Mixed Hydroxide Precipitate- Karışık Hidroksit Çökeleği) üretmekte ve tamamıyla ihracata yönelik çalışmaktadır. 

Ürettiğimiz ürün önce konteynerler ile İzmir’deki limana daha sonra da satış yaptığımız ülkelere ihraç yapılmak üzere başta Çin olmak üzere Güney Kore gibi ülkelere gemi yolu ile sevkleri 
gerçekleşmektedir. Ar-Ge çalışmaları ile süreçlerde sorunların giderilmesi, maliyetin düşürülmesi, ürün yelpazesinin genişletilmesi, ileri teknoloji ürünler için hammadde üretilmesi ve pil katot hammaddesi geliştirilmesi kapsamında aşağıda yer alan üç proje ile TÜBİTAK desteğine başvuru yapılmıştır: 

•    “Gördes Lateritik Cevherinden Üretilen Karışık Hidroksit Çökeleği Ara Ürününden Solvent Ekstraksiyon Yöntemi ile Kobalt Sülfat Üretimi” Projesi 
•     “Gördes Nikel Kobalt Tesis Atığından İyon Değiştirme ve Solvent Ekstraksiyonu Yöntemiyle Konsantre Skandiyum Bileşikleri Kazanımı” Projesi 
•      “Yerli Hammaddelerden Katot Aktif Malzeme Üretimi Prosesinin Geliştirilmesi, Pilot Ölçekli Proses Ekipmanları Tasarımı, Prototip Batarya İmalatı ve Etkinlik Testlerinin Gerçekleştirilmesi” Projesi TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygun bulunmuştur.

Makina parkurunuz hakkında bilgi vererek, son dönemde bu alanda yaptığınız yatırımları ve sağladığı avantajları anlatır mısınız?  

Maden üretim faaliyetlerine destek amaçlı olan makinalarımız; 6 adet dekapaj kamyonu, 1 adet silindir, 1 adet greyder, 1 adet dozer, 1 adet mini yükleyici, 1 adet ekskavatör, 2 adet beko loder, 2 adet loder,  Arama ve üretim sondajlarının yapılması için makinalarımız; 4 adet sondaj makinası şeklindedir. 

Son dönemde makina parkurumuza 1 adet sondaj makinası ekledik. Böylece; Manisa-Gördes sınırları dahilinde, çok geniş alana yayılan ruhsat sahalarımızda, nikel tenörü ve potansiyeli olarak önemli olabilecek boyutta çok sayıda sektörümüz bulunmaktadır. Sektörlerin geliştirilmesinde, üretim planlamalarında ve üretimin hedeflendiği gibi sürdürülmesinde yapılan sondajların önemi çok büyüktür.
Yeni gelişmelerin ve yeni hedeflerin ortaya çıkmasında, sondaj makinalarımızın yeterli sayıda olması ile istenen aksiyonlar derhal alınabilmekte ve bu sayede dışa bağımlılık azaltılarak zaman kayıplarının da önüne geçilmektedir. Ayrıca, sondaj çalışmalarımızla kısa sürede kendini amorti edecek olan sondaj makinası, ilerleyen süreçte birim maliyetlerinin, piyasa değerlerine göre çok daha düşük olması ile
şirketimize avantaj sağlayacaktır.

Sıfır duruş ile yüksek kaliteli üretim yapmak adına tesisinizde ne tür metod ve sistemler kullanılıyor? Süreci hatasızlaştırıp, otomatikleştirecek hangi donanım ve yazılım teknolojilerinden yararlanıyorsunuz? 

Cevher hazırlama, su arıtma ve atık depolama tesisi alanlarında yapılması planlanan iyileştirme çalışmalarının tamamlanması ile Gördes tesisinin çalışma gün sayısı ve üretim kapasitesinin artırılarak önümüzdeki yıllarda tam kapasite üretime ulaşılması hedeflenmektedir. Ekipman ve teçhizat ömürlerinin uzatılmasına yönelik TÜBİTAK ve üniversitelerle iş birliği çalışmaları da devam etmektedir.

Ayrıca OSIsoft PI sistem programı kullanarak otomatik ve anında raporlama alarak tesisin anlık çalışma verilerini elde edebiliyoruz. Bu sayede çalışmalarımıza ve hamlelerimize önceden karar vermede
önemli bir yol gösterici olmaktadır.