Çelik yapıların depreme karşı dayanıklılığı, diğer yapı malzemelerine göre oldukça avantajlıdır çünkü çelik hem yüksek mukavemeti hem de esnekliği ile öne çıkar. Bu iki özellik, sismik hareketler sırasında yapının daha güvenli bir şekilde tepki vermesini sağlar. Çelik malzeme, depremin yarattığı kuvvetlere karşı bükülerek ve şekil değiştirerek, kırılmadan dayanabilme kapasitesine sahiptir. Bu, yapının deprem sırasında ani ve kırılgan bir şekilde çökme riskini büyük ölçüde azaltır.

Çelik ayrıca oldukça hafif bir malzemedir. Bu hafiflik, depremler sırasında yapının üzerine gelen yatay kuvvetlerin azalmasını sağlar. Beton gibi ağır malzemelerle inşa edilen yapılarda, deprem kuvvetleri çok daha yüksek olur, ancak çelik yapılarda hafiflik sayesinde bu kuvvetler daha az hissedilir. Böylece çelik yapılar, depremden kaynaklanan yıkıcı etkilerin daha hafif geçmesi için avantaj sağlar. Çeliğin esnekliği de yapıların depreme dayanıklılığını artıran bir diğer önemli faktördür. Esnek malzemeler deprem sırasında enerjiyi emerek deformasyona uğrarlar ve bu esnada kırılma veya çatlama olmaz. Çelik, depremin yarattığı sismik enerjiyi absorbe edebildiği için yapıların daha uzun süre ayakta kalmasını sağlar. Özellikle büyük depremler sırasında, çelik yapıların bu esneklik kapasitesi, yıkıcı sonuçları minimize eder.

Ayrıca çelik yapıların inşası sırasında kullanılan modern mühendislik yöntemleri, depreme dayanıklı tasarımların uygulanmasını kolaylaştırır. Çelik malzeme, prefabrik yapı elemanları ile birleştiğinde daha hızlı ve güvenilir bir inşaat süreci sunar. Bu da çelik yapıların sismik tehlikelere karşı güvenli bir şekilde tasarlanmasını ve gerektiğinde güçlendirilmesini sağlar. Çelik yapıların bir diğer önemli avantajı da bakımı ve güçlendirilmesinin kolay olmasıdır. Betonarme yapılarda güçlendirme çalışmaları genellikle daha zor ve maliyetli olurken, çelik yapılarda bu süreç daha basit ve maliyet etkin bir şekilde gerçekleştirilebilir. Özellikle hasar görmüş çelik yapılar, diğer malzemelerle inşa edilmiş yapılara göre daha kolay onarılabilir ve yeniden güçlendirilebilir.

Sonuç olarak, çelik yapılar depreme karşı daha dayanıklı olma eğilimindedir çünkü esnek, hafif, yüksek mukavemetli ve kolay güçlendirilebilir yapıya sahiptirler. Bu özellikler, çelik yapıları deprem bölgelerinde güvenli ve tercih edilen bir yapı türü haline getirir. Mill Çelik Yapı ve Mimarlık Şirket Müdürü Mimar Songül Arğaç, konu ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Kombi Alırken Dikkat Edilmesi Gereken 6 Kriter Kombi Alırken Dikkat Edilmesi Gereken 6 Kriter

Çelik yapıların, diğer malzemelere göre depreme karşı dayanıklılığı konusunda nasıl bir avantaj sağladığına değinen Songül Arğaç, “Yapmış olduğumuz bütün binaların, depreme karşı dayanıklı olmasını sağlamak zorundayız. Betonarme binalar depreme karşı dayanıksızdır fakat çelik yapılar depreme karşı dayanıklıdır diyemeyiz. Çünkü doğru yapıldığı takdirde; betonarme bina, ahşap bina, yığma binalar veya çelik binaların hepsinin depreme dayanıklı olması gerekir. Fakat çelik binaların şöyle bir avantajı var; Çelik konstrüksiyonda, ham maddeyi aldığınız yerden itibaren ham madde olarak adlandırdığımız şey, çelik konstrüksiyon yapılırken kullanılan profiller. Bu profil malzemesi üretildiğinde bunların bir sertifikaları olur. Sertifikalardan sonra birtakım testlere tabi tutulurlar. Bu testlerin raporlarını temin etme ihtimaliniz olur. Bu ham maddeleri fabrikanıza getirdiğinizde, burada bir üretim süreci gerçekleşir. Bu üretim sürecinde de kaynak işçiliği yapılır. Termik işçiliğinin doğru yapılıp yapılmadığını birtakım testlerle, gözle kontrolle ya da ultrasonografik testlerle yapmak mümkün.” dedi.

Çelik yapıların, imalatının fabrikada yapıldıktan sonra montaj aşamasının olduğunu aktaran Arğaç, konuşmasına şöyle devam etti: “Montaj aşamasında da çelik konstrüksiyon bütün ölçüleri fabrikada yapılıp sahaya geldiği için montajdan kaynaklı veya oradaki işçinin ihmalinden dolayı, herhangi bir ölçü değişikliği yapılması mümkün değildir. Dolayısıyla bu aşamaların testleri olduğu için çelik konstrüksiyon, depreme karşı daha dayanıklıdır değil de daha çok kontrol edilebilir ve daha kolay test edilebilir diyebiliriz.”

Betonarme yapılara göre çelik yapılardaki kontrol mekanizması konusuna da değinen Arğaç, konuşmasını şöyle tamamladı: “Çelik yapılardaki kontrol mekanizmasının birçoğu iyi işliyor. Bu süreçler; malzemenin sertifikasından, üretimle alakalı olan kısımlardan, sahadaki montaj kontrollerinden aslında tamamı denetleniyor. Betonarmeye göre biraz daha iyi kontrol ediliyor diyebiliriz.”
 

Editör: Merve Kaya