FOTO: Nil Tiritoğlu İnşaat Malzemeleri Yönetim Kurulu Başkanı, İç Mimar-YESU, Leed GA Sürdürülebilirlik Uzmanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Nil Tiritoğlu
İnşaat sektöründe köklü bir dönüşüm başlatacak olan “Yetki Belgeli Yapı Ustaları Hakkında Yönetmelik”, 32920 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelik kapsamında, 31 Aralık 2025’ten itibaren yapı ustalarının da e-Devlet üzerinden "ŞantiyeM" sistemine kaydolması zorunlu hale gelecek. Nil Tiritoğlu İnşaat Malzemeleri Yönetim Kurulu Başkanı, İç Mimar-YESU, Leed GA Sürdürülebilirlik Uzmanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Nil Tiritoğlu, bu yeni dönemi teknik ve sosyolojik boyutlarıyla ele aldığı değerlendirmesinde, sektördeki şeffaflık ve kalite anlayışının güçleneceğini vurguladı.
Ustalık Belgesi Olmayan Şantiyeye Giremeyecek
Yeni yönetmelikle birlikte artık her usta, şantiyeye adım atmadan önce e-Devlet üzerinden “ŞantiyeM” sistemine kaydolmak zorunda. Bu kapsamda:
-
Mesleki Yeterlilik Belgesi bulunanlar,
-
Ustalık Belgesi sahibi kişiler,
-
Mesleki ve teknik lise mezunları,
bu sisteme kayıt yaptırabilecek. Yapı ruhsatı sistemleriyle entegre çalışacak olan "ŞantiyeM", ustaların hangi şantiyede çalıştığını, işe başlama ve ayrılma zamanlarını şantiye şefleri üzerinden dijital olarak izleyecek. Böylece sadece yapının değil, insan kaynağının da kayıt altına alınması sağlanmış olacak.
Kademeli Geçiş Takvimiyle Uygulama Yaygınlaşacak
Yeni sistemin uygulanması kademeli bir geçiş takvimiyle gerçekleşecek:
-
1. yıl: 4.500 m² üzeri projelerde zorunlu,
-
3. yıl: 1.500–4.500 m² arası projelere geçiş,
-
4. yıl: 500–1.500 m² projeler sisteme dahil olacak.
500 m² altındaki yapılar ise kapsam dışında bırakıldı.
Bu geçişle birlikte sistemin zamana yayılarak oturtulması ve küçük işletmelerin uyum sürecinde zorlanmaması hedefleniyor.
Kayıt Dışı Dönem Bitiyor, Kalite Standartlaşıyor
Nil Tiritoğlu’na göre bu uygulama, sadece ustaları dijital ortama taşımakla kalmayacak; aynı zamanda sektörde yıllardır süregelen kayıt dışı istihdam sorununa da ciddi bir çözüm sunacak. Sistemin devreye girmesiyle birlikte:
-
Kayıt dışı çalışma biçimleri azalacak,
-
Mesleki yeterlilik belgesi olmayan kişiler şantiyeye alınmayacak,
-
Şantiyelerdeki iş gücü daha kolay izlenebilir hale gelecek,
-
İnşaat güvenliği ve kontrol mekanizmaları güçlenecek.
"Belgeli Usta, Güvenli Yapının Teminatıdır"
Tiritoğlu, bu dijital dönüşümün uzun vadede hem yapısal kaliteyi artıracağını hem de usta emeğinin görünür olmasını sağlayacağını belirterek. “Her kaliteli yapının arkasında nitelikli insan gücü vardır,” dedi. Tiritoğlu, sürdürülebilir kentleşme hedefleri için mesleki yeterlilik belgesi olan ustaların hayati önem taşıdığını vurgulayarak, uygulamanın aynı zamanda gençlerin sektöre olan ilgisini artırabileceğini ve meslek liselerinin daha cazip hale gelmesini destekleyeceğini söyledi.
Sektörde Yeni Bir Kültür Başlıyor
“ŞantiyeM” sistemiyle sadece dijital bir uygulama hayata geçmiyor; aynı zamanda inşaat sektöründe daha disiplinli, izlenebilir ve belgeli bir kültürün temelleri atılıyor. Bu kültür değişimi, Türkiye’nin yapı kalitesini yükseltme ve afetlere karşı daha dayanıklı şehirler inşa etme hedefinde önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.
