Güneş enerjisi sektöründeki gelişmeleri ve projelere sağladıkları katma değeri konuşmak amacıyla bir araya geldiğimiz Tureco Enerji Genel Müdürü Nurullah Yalçın, yeni dönem hedeflerini bizlerle paylaştı. Türkiye de Güneş Enerjisi Teknolojileri üzerine AR-GE merkezi kurma hedeflerini vurguladı. Ülke olarak bu konuda Teknolojiyi Satın alan konumdan yeni Teknolojileri geliştiren konuma evrilmenin önemini anlattı.
Firmanızın kuruluşundan ve yapılanmasından kısaca bahsedebilir misiniz?
Tureco Enerji olarak 2013 yılından beri güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteriyoruz. 2014 yılında şirketleştik ve arkasından 2015 yılında yapılanmaya başladık. Tureco Enerji, Güneş Paneli üretiminde kullanılan hammadde tedarik zincirinden Güneş Enerjisi Santrali kurulum ve işletmesine kadar Güneş Enerjisi sektörüne uçtan uca mal ve hizmet vermektedir. 2019 sonu itibariyle Türkiyede işletmede olan 6000 MW GES’in yüzde 3’üne mutlaka bir şekilde dokunduk.
Siz güneş panellerin üretiminde kullanılan hammaddeyi de temin ediyorsunuz. Sektörde önemli bir ihtiyaca cevap veriyorsunuz. Genel bir değerlendirme yapabilir misiniz?
Güneş panellerinin üretiminde kullanılan hammaddelerin tamamını kendimiz veriyoruz. Biz kaliteli güneş panelini milli servet olarak görüyoruz. Dolayısıyla kaliteli güneş paneli yapabilmek için hammaddesini iyi bilmeniz gerekiyor. Kaliteli bir güneş paneli üretebilmek içinde içerisindeki malzemeler ve özellikle de hücreler oldukça önemlidir. Bir panel içerisindeki hücrenin kalitesi kadar kalitelidir. Biz çalışma prensibimizi buna göre şekillendirdik ve müşterilerimize de kurduğumuz santraller de bu prensiplerle hareket ediyoruz.
Türkiye’de şu anda hücre üretimi yapılmıyor ama yapılması için çalışmalar devam ediyor. Bu konuyla ilgili hedefler nelerdir?
Aslında Türkiye ‘de 2013 yılından beri hücre üretimi var. Bu konu Yerli Otomobil konusu ile çok paralel bir konu aslında. %100 mü yerli yoksa %60 mı yerli gibi. Fakat bu, üretimin neresinden baktığınıza bağlı çünkü hücre üretiminde de birçok proses var ve bu proseslerin sadece belirli bir kısmı şimdilik Türkiye’de üretiliyor. Türkiyede üretilmeyen kısımlar ise ciddi yatırımlar gerektiren dünyadaki üreticilerin ise bir elin parmaklarını geçmeyen oyuncuların olduğu çok dev tesisler. Böyle uçtan uca bir tesis Türkiye de ancak Kamu-Özel sektör ortaklığında hayata geçebilir diye düşünüyorum. Rekabetçi olabilmesi için böyle bir tesisin en az birkaç GW yıllık üretim kapasitesine sahip olması gerekir ki dünya ile rekabetçi bir fiyatta pazarda yer edinebilsin. Bu konuda şirket olarak ciddi bir birikimimiz var. Özellikle hücre üretiminde Girdi hammaddeler olan 7N+ saflıkta silisyum, Kimyasallar ve Serigrafik ekranlar ile ilgili türkiyede henüz hiç çalışılmamış alanlar da çalışmalar yaptık. Bu birikimlerimizin zamanı geldiğinde doğru işbirlikleri ile sektöre faydalı olacağını düşünüyorum.
Türkiye’de 80 MW’lık farklı projelerin içerisinde yer aldınız. Bu projelerden biraz bahsedebilir misiniz?
Tureco Enerji olarak yıllardır hem Arazi hem de Çatı üstü Güneş enerjisi santralleri kurduk. En son 5,6 MWp kurulu güce sahip bir projenin içerisinde yer aldık ve Mayıs 2019’da bu projeyi devreye aldık. İzmir’de bulunan bu saha projesi kapsamında toplam 19.136 adet güneş paneli kullanıldı. Bu süre içerisinde saha projelerinin yanı sıra çatı projelerinde de bulunduk. Sürecin 2019 yılı ortasından itibaren mevzuatların güncellenmesinden sonra Çatı Üstü GES’lere evrilmesiyle beraber 2020 yılı için hedeflerimiz Çatı Üstü GES ve bu aralar yayımlanacak yeni YEKA ihalelerinde olacak.
Referanslarını genel anlamda değerlendirebilir misiniz? Ağırlıklı olarak saha projelerinde yer alıyordunuz bugüne kadar. Şimdi çatı projeleri için nasıl hedefleriniz var? Verimli çatı projeleri için nasıl bir yol haritası izlemek gerekiyor, nasıl bir teknolojik altyapıya sahip olmak gerekiyor?
Bizler hem saha da hem de çatı da uyguladığımız projelerimiz de doğru mühendislik, doğru işçilik ve doğru malzeme seçimini uygulamaya çalıştık. Yapamayacağımız işlere girişmedik, Giriştiğimiz her işi de layığıyla yaptık. Bu yüzden sadık bir müşteri profilimiz var. Referanslarımız yeni işleri refere etti her zaman. Türkiye de 15 MW civarında Çatı üstü GES deneyimimiz var. Verimli santrallerin kurulabilmesi için birçok kritere dikkat etmek gerekiyor. Çünkü her çatı yapısı, yönü, statiği ve açısı farklı. Bu yüzden doğru fizibilite ve doğru mühendislik verimlilik kriterlerinin başını oluşturuyor. Bunu doğru işçilik ve doğru malzeme seçimi ile Verimli bir GES elde edebilirsiniz. En önemli teknolojik altyapıyı ise güneş panelleri, Güneş takip sistemleri ve enerji depolama ve izleme sistemleri oluşturuyor.
Güneş paneli ile ilgili gelişen teknolojileri değerlendirdiğimiz zaman yatırımcıların merak ettiği birçok konu var. En sık karşılaştığımız sorulardan biri ise Güneş Enerjisinde Teknolojik bir sıçrama yaşanması ve kendi çatılarına kurmayı planladıkları santralin verimsiz kalması. Teknolojinin gelişmemesi imkansız fakat süreç zamana yayılarak kademeli bir biçimde ilerleyecektir. Güncel Teknoloji Silisyum bazlı güneş hücreleridir ve bu hücrelerin teorik olarak ulaşabileceği üst sınır %29 civarındadır. Şu anda güncel verimlilikler %22’ler civarında ve %25’den sonrası da çok zor görünüyor. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde belki yüzde %3-4’lük bir artışla yüzde 25 seviyelerine ulaşabilir. Teknolojik yenilikleri takip eden bir firma olarak yeni farklı malzemeler ile geliştirilen güneş pillerini de inceliyoruz.
Çatı projesine yönelik bir projenizi anlatabilir misiniz?
Bugüne kadar 10KW-1MW arası çok farklı çatı yapılarında projeleri hayata geçirdik. Mesela Balıkesir’de faaliyet gösteren bir tavuk çiftliği için 85KW bir çatı projesini hayata geçirdik. Ayrıca Uşak OSB’de 325 Kw veya Mersin de 750 Kw gücünde eski yönetmeliğe uygun olarak yapılan çatı projelerimiz oldu. Şu anda da Güncel 8 MW civarında geliştirdiğimiz farklı müşterilerimize ait çatı projelerimiz devam ediyor.
Türkiye’deki çatılar proje için uygun mu? Çatıların düzenlenmesi ve projeye hazır hale getirilmesi ne kadar sürüyor?
Türkiye de endüstriyel çatılar genel olarak statik anlamda uygun. Fakat yeni yapılacak çatılar için yine de bizden fikir almak isteyen müşterilerimize önerilerimiz oluyor. Çatısı uygun olmayan fabrikaların işini yüklenici olarak almıyoruz. Çatılarını yenilemelerini talep ediyoruz. Bu hizmeti biz sağlamıyoruz ancak projenin sağlıklı ilerleyebilmesi için gerekenleri belirtiyoruz. Biz projelerimizde 5 yıl üretim garantisi veriyoruz. 15 Yıla kadar da işletme ve bakım hizmeti sunuyoruz. Bu, Türkiye’de çok alışkın olduğumuz bir şey değil ancak Avrupa’da bu durumun örneklerini görüyoruz. Bizim farkımızda buradan geliyor çünkü üretim garantisi vermek yatırımcıyı rahatlatıyor. Çatılara dönersek Statik olarak emin olamadığımız bir çatı üzerinde proje yapılırsa birkaç yıl sonra ne olacağı belli olmayacak. Üretim garantisi verdiğimizden dolayı da bu durumdan bizlerde sorumlu olacağız. Bu sebeple tüm süreci titizlikle takip ediyoruz. Çatının statik hesaplamalarının yanı sıra yıldırımdan korunma, yangın tehlikeleri gibi konularda da korumaların tam olarak yapıldığından emin olmak istiyoruz.
Sizin yeni dönem hedeflerinizde neler var, siz neler yapacaksınız?
Tureco Enerji olarak üzerinde çalıştığımız birkaç yeni projemiz bulunuyor. Bu projelerden biri; kendi markamız ile hammaddesinden emin olduğumuz panelleri kullanmak istiyoruz. Güneş panellerinden emin olmadığımız sürece yatırımcıya üretim garantisi veremeyiz ve yatırımcıyı uzun vadeli bir yatırıma yönlendiremeyiz. Bu konuda bazı çalışmalar yapıyoruz. Kendi markamızla bir sertifikasyon başvurusu yapacağız ve hem Türkiye’de hem de yurt dışında güneş paneli üretip kendi markamızla satabileceğiz. Şu anda en önemli hedeflerimizden biri bu şekildedir. İkinci hedefimiz ise Türkiye’de akredite bir test ve AR-GE merkezi kurmak. Zaman içerisinde Güneş enerjisi alanında birçok hukuksal uyuşmazlıklar olacaktır. Bu noktada sektörde yer almak istiyoruz. Akredite bir laboratuvar kurduktan sonra Ar-Ge Merkezi açmayı planlıyoruz. Bu hedefimizle ilgili altyapı çalışmalarımızı başlattık. Kısa süre içerisinde gerekli adımlar atarak önemli bir yatırım gerçekleştireceğiz. Türkiye’de güneş paneli üreten birçok fabrika var ve sektörde önemli oranda istihdam sağlıyorlar. Biz yeni bir güneş paneli fabrikası açmaktansa Ar-Ge’ye yatırım yapmayı ve Ar-Ge Merkezi kurmayı hedefliyoruz. Bu merkez de geliştirmek istediğimiz çok sayıda proje var. Perovskite Güneş Hücreleri, Smart Junction Box’lar veya AR teknolojileri ile ilgili projelerimiz bunlardan sadece birkaçı. Asıl hedefimiz teknoloji satın alan değil Teknoloji Geliştiren bir firmaya evrilmektir.
