“2017 yılı güneş santrali açısından verimli bir yıl oldu ve toplam kurulu gücümüz 3500 MW’a yaklaştı. 2018 yılında arazi tipi projelerde 2017’deki gibi bir büyüme hedefliyoruz. 1500 MW civarında tesisin devreye alınacağını öngörüyoruz.” Güneş enerjisi alanında geldiği noktayı bu sözlerle anlatan Seiso Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Halil İbrahim Dağ, 2017 yılında örnek projelere imza attığının da altını çiziyor. Özellikle Antalya Elmalı’daki GES projesinin 65.000 – 70.000 metrekare alanda ve 30 derece eğim üzerinde gerçekleştiğini anlatıyor. Dağ ile Türkiye’nin güneş enerjisi alanındaki faaliyetlerini ve markanın yeni dönem hedeflerini konuştuk.

2017 yılında devreye aldığınız ve öne plana çıkarmak istediğiniz GES projesi hakkında bilgi verebilir misiniz?

Seiso olarak 100 MW üzerinde kurulu güce sahip güneş santrali projesinin geliştirme, yatırım, taahhüt, malzeme tedariği gibi alanlarda faaliyet gösteriyoruz. Son iki yıldır Panasonic firmasının Türkiye’deki ana distribütörlüğünü yapıyoruz. Bugüne kadar pazara kurulu gücümüzün haricinde 70 MW’a yakın Panasonic paneli tedarik ettik. 70 MW panel tedariğinin, yüksek kaliteli bir ürünün Türkiye pazarında yer bulabilmesi adına çok önemli bir başarı olduğunu düşünüyoruz. Bu panelleri tedarik ettiğimiz müşterilerimizde çok farklı projelendirme imkanlarına sahip olduk. Örneğin; çok büyük çatı üstü (fabrika çatıları) uygulamalarını Panasonic panelleri ile gerçekleştirdik. Güneşi takip eden özellikli bir sistemle, Türkiye’de ilk kez 4-5 MW’lık büyük projeleri hayata geçirdik. Yıllık elektrik üretimlerinin ne kadar yükselebileceğini sahada görmüş olduk. Bununla beraber farklı ama zor coğrafyalarda da Panasonic panelleri kullanarak bu sistemleri hayata geçirdik. Örneğin Antalya Elmalı’daki projemizin kurulumu, 30 derece eğime rağmen yapıldı. Düşük alanda büyük miktarda güç elde ettik. Bu projeler hem bizim hem de ülkemiz açısından önemli referans oluyor. 2015 yılında gerçekleşen Antalya Stadyumu da buna örnektir. 1.4 MW’lık çatı üstü kurulumuyla hem yurtdışında önemli bir bilinirlilik elde ettik hem de Özbekistan Taşkent’te yeni planlanan bir stadyum projesinin de çatısında benzer şekilde 3 MW’lık çalışmamıza start verdik.

Proje taahhüt alanında önemli projelere imza atıyorsunuz. Toplam kurulu gücünüz nedir? Yeni dönemde bu rakamı ne kadar artırmayı planlıyorsunuz?

2017 yılı güneş santrali açısından verimli bir yıl oldu. Kurulu gücümüz 3500 MW’a yaklaştı. 2018 yılında arazi tipi projelerde 2017’deki gibi bir büyüme hedefliyoruz. 1500 MW civarında tesisin devreye alınacağını öngörüyoruz. Bunun dışında mikro GES dediğimiz lisanssız çatı üstü güneş santralleri konusunda gelişmeler oldu. Bu noktada 10 KW’a kadar kurulumu olacak bu projeler mevcut lisanssız GES kapasitesinden ayrı düşünülmeli. Çünkü normal şartlara lisanssız kurulum izni yok. Devlet bu noktada EPDK düzenlemesi ile destek veriyor. Bu sistemlerden üretilecek elektriğin satılması ve vergi muafiyeti, defter tutulması, faturalandırılması vs gibi konular, verilen destek ile kolay hale geldi. Torba yasada verilen onay ile vergi muafiyeti de gerçeklemiş oldu. Önümüzdeki 2-3 yıl bu durum bizim için çok büyük önem taşıyor. Bu gelişmeler doğrultusunda bizim de Solar Kumbara adlı bir projemiz olacak. Solar Kumbara kapsamında 10 KW’a kadar olan projeler gerçekleştireceğimiz bir yazılımla hayata geçirilecek. Son kullanıcıların yazılım yoluyla kendi projelerini hayata geçirirken yüksek kaliteli ürünler ile sorunsuz kurulum gerçekleştirebilecek.

2017 yılında toplam 3.5 MW’lık yatırımımızı devreye aldık. Bu tesiste de Panasonic paneller ve ABB inverterlar kullandık. Bunun haricinde de ilave GES projeleri ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor.
Seiso olarak 2017 yılına kadar çok ciddi proje taahhüt çalışmaları yaptık ve 100 MW’ın üzerinde toplam kurulu güce eriştik. Ancak 2017 başından itibaren stratejimizde bir değişiklik yapmaya karar verdik. Panasonic’in ana distribütörü, tek eksen takip sistemi firması Mecasolar’ın üreticisi ve ana distribütörüyüz. Bu doğrultuda hem tedarikçi hem de proje ve taahhüt firması olmamız doğru bir strateji değildi. Bunu değiştirerek sadece kompanent tedarikçisi haline geldik. Niş diyeceğimiz çok özellikli projelerin, mühendislik firmalarının yapmak istemeyeceği özel projeleri üstlenebiliyoruz. Ayrıca inverter üreticisi ABB firmasının da ana distribütörlüğünü aldık. Solar Kumbara projesi doğrultusunda paket sistemler planladık. Bu kapsamda Panasonic panel ve ABB inverterlarından oluşan paket sistemler ile bu yıl 100 MW’lık bir satış planlıyoruz. 200 MW’lık kurulu güce ulaşmayı hedefliyoruz.

Proje nerede yer alıyor? Lokasyonun özelliklerinden ve güneş açısından avantajlarından bahsedebilir misiniz? Projede hangi markaya ait kaç adet panel kullanıldı? Tercih edilen panelin verimliliğe olan etkisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Projede öne çıkan mühendislik uygulamaları oldu mu? Gerçekleştirdiğiniz özel çalışmalardan bahsedebilir misiniz?

2017 yılında niş proje olarak adlandıracağımız Antalya Elmalı’daki projemizi hayat geçirdik. Daha önce Türkiye’de eğim anlamında böyle bir proje yapılmadı. Bir insanın dahi zor durabileceği bir yerde, makinaların zorlandığı bir alanda kurulum yaptık. 30 derece eğimde bu çalışmaları hayata geçirdik. Bu projede zeminle güneş paneli irtibatı en sağlam şekilde nasıl kurulur bunu da tecrübe etmiş olduk. Santrali devreye aldıktan sonra elde ettiğimiz verim çok yüksek. Günlük ortalama 8-9 MW’lık bir elektrik üretimi gerçekleşiyor. Burada Panasonic panellerinin verimliliği de yadsınamaz. Eğime rağmen ciddi anlamda mühendislik çalışmamız ve azmimiz bu başarıyı getirdi bize. Projemiz Elmalı şehir merkezine çok yakın. Akbağlar mevkiinde yer alıyor. Güneşlenme süresi çok iyi ama uygulamaların zor olduğu bir bölge. Tesis 65.000-70.000 m2 alanda kurulu. Avrupa’da da bu alanda kurulan ilk ve en büyük kurulum diyebiliriz.

2018 yılında hangi projelere odaklanacaksınız? Hedeflerinizden ve çalışmalarınızdan bahsedebilir misiniz?

2018 yılında makro ölçekli santraller ve çatı üstü dediğimiz mikro GES’ler üzerine yoğunlaşıyoruz. Bunların tedariği ve pazarlamasıyla ilgili çalışmalarımız da devam ediyor. Ocak ayından bu yana beş şehirde seminer düzenledik ve düzenlemeye de devam ediyoruz. Her ilde ortalama 100-150 yatırımcıya ulaşarak bilgi paylaşımında bulunduk. Solar Kumbara adlı projemizle ilgili çalışmalarımız da tüm hızıyla devam ediyor. İlerleyen günlerde projenin detaylarını bir lansmanla duyurmayı planlıyoruz.