Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB); Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni açıkladı. Verilere göre, yerli ve yabancı yatırımcıların toplam finansal varlıkları 2022’de yüzde 86,7 oranında arttı ve 15 trilyon 755 milyar liraya yükseldi. Finansal varlıkların 14 trilyon 428 milyar lirası yerli yatırımcılara aitken yerli yatırımcıların varlıklarının bir önceki yıla göre yüzde 86 arttığı görüldü.
REKOR BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
TSPB verileri, 2019 yılı sonu itibariyle 1.2 milyon olan pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısının, 2020’de 2 milyona, 2021’de ise 2 milyon 355 bine çıktığını gösterdi. 2022’de bu rakam 1.4 milyona yakın artışla 3 milyon 783 bine yükseldi. Yerli yatırımcıların ilgisindeki rekor artış ile BİST-100 endeksinin yüzde 196.6 yükselmesi, yerli yatırımcıların pay senedi varlıklarının 2022’de rekor seviyede büyümesini sağladı. 2021 yılında 524.7 milyar lira olan yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları yüzde 250 artarak 2022 yılı sonunda 1 trilyon 836 milyar liraya ulaştı. Bu tutarın 1 trilyon lirası bireysel yatırımcılara ait.
TL MEVDUATLARINDA YÜZDE 153.2’LİK BÜYÜME
TSPB 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ne göre, geçen yıl yerli yatırımcıların varlıklarında pay senedinin ardından en hızlı büyüme TL mevduatlarda yaşandı. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının etkisiyle döviz tevdiat hesaplarındaki artış sınırlı kalırken, TL mevduatlarda yüksek oranlı artış yaşandı. TSPB verilerine göre, 2021 yılı sonunda 1 trilyon 829 milyar lira olan yerli yatırımcıların TL mevduat varlıkları, yüzde 153.2 artışla 2022 yılı sonunda 4 trilyon 631 milyar liraya çıktı. 2021 yılı sonu itibariyle 3 trilyon lira olan yerli yatırımcıların döviz tevdiat hesapları ise yüzde 16,6 gibi sınırlı oranda artarak 2022 yılı sonunda 3.6 trilyon lira oldu.
TOPLAM VARLIKLAR İÇERİSİNDEKİ PAY ARTTI
TSPB verilerine göre, yerli yatırımcıların devlet iç borçlanma senedi varlıkları 2022 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 105.2 oranında artarak 3 trilyon 67 milyar liraya çıktı. 2022 yılında yerli yatırımcıların kamu eurobond varlıkları bir önceki yıla kıyasla yüzde 68,2 oranında artarak 859 milyar lira, özel sektör eurobond varlıkları ise yüzde 31 oranında artarak 224 milyar lira oldu. Yerli yatırımcılara ait; pay senedi, varlığa dayalı menkul kıymet, varlık teminatlı menkul kıymet, özel ve kamu eurobond, devlet iç borçlanma senetleri, varant ve sertifikadan oluşan sermaye piyasası varlıklarının, toplam finansal varlıklar içerisindeki payı bir önceki yıla göre 6 puan artarak 2022 yılı sonu itibariyle yüzde 43’e çıktı.
YABANCILARIN PAY SENEDİ VARLIKLARI BÜYÜDÜ
Özet Finansal Piyasa Veriler 2021 yılı sonu itibariyle 682.8 milyar lira olan yabancı yatırımcıların finansal varlıklarının yüzde 94,4 oranında arttığını ve 2022’nin sonunda 1 trilyon 328 milyar lira olduğunu gösterdi. 2021’in sonunda 347.7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların pay senedi varlıkları ise yüzde 118,7 oranında artış göstererek 2022 sonunda 760.4 milyar liraya çıktı. Yabancı yatırımcıların pay senedi varlıklarındaki büyüme Borsa İstanbul’daki artışın altında kalırken toplam pay senedi portföyündeki ağırlığı geçen yılda düşmeye devam etti. Verilere göre, 2019 yılı sonunda yüzde 60’ın üzerinde olan yabancı yatırımcıların pay senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 sonunda yüzde 49’a, 2021 yılı sonunda yüzde 40’a, 2022 sonunda ise yüzde 30’un altına geriledi. TSPB verilerine göre, 2022 sonu itibariyle Türkiye’deki toplam 2 trilyon 596 milyar lira olan pay senedi portföy değerinin, yüzde 29,3’ü yabancı yatırımcılara, yüzde 70,7’si ise yerli yatırımcılara ait bulunuyor. TSPB verilerine göre yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında en yüksek artış ise TL mevduatlarda yaşandı. Veriler, yabancı yatırımcıların TL mevduatlarının 2022 sonunda bir önceki yıla kıyasla yüzde 169 oranında artarak 111.7 milyar liraya, döviz tevdiat hesaplarındaki varlıklarının ise aynı dönemde yüzde 74,4 artarak 418 milyar liraya çıktığını ortaya koydu.
40 ŞİRKET HALKA ARZ EDİLDİ
2022’de 40 şirket halka arz edildi. Şirketler halka arz ile sermaye piyasalarından 19.3 milyar lira kaynak sağladı. Halka arzlarla birlikte 2022 sonu itibariyle Borsa İstanbul’a kote şirket sayısı ise 483 oldu.
