Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) tarafından Kasım ayında yayımlanan rapora göre; 2022 yılının Eylül ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %19 oranında azalarak 2,7 milyon ton oldu. Yılın ilk 9 ayındaki üretim ise %9,3 oranında azalarak 27,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.

Çelik tüketimine bakıldığında, nihai mamul tüketimi Eylül ayında, 2021 yılının aynı ayına kıyasla %3,2 azalarak 2.1 milyon ton, yılın ilk 9 ayı itibarıyla %5,2 düşüşle 24,1 milyon ton oldu.

TÇÜD RAPORUNDA DIŞ TİCARET VERİLERİ

  •  İhracat

2022 yılının Eylül ayında çelik ürünleri ihracatı, miktar yönünden %31,2 oranında azalışla 1,4 milyon ton olarak; değer yönünden ise %42,1 azalışla 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

İhracat, üçüncü çeyreği kapsayan ilk dokuz aylık dönemde 2021 yılının aynı dönemine kıyasla; miktar itibarıyla %15 azalışla 12,5 milyon ton, değer itibariyle %0,2 artışla 11,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

  • İthalat

2022 yılının Eylül ayı ithalatı, 2021 yılının aynı ayına kıyasla, miktar yönünden %0,8 artışla 1,1 milyon ton olarak; değer yönünden ise, %6,5 azalışla 1,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

2022 yılının ilk 9 ayında ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla, miktar yönünden %5 azalışla 11,3 milyon ton olarak, değer yönünden ise %17,6 yükselişle 12,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Çelik ürünleri tüketimi içindeki ithalâtın payı %32 olurken, yassı ürün tüketimi içindeki ithalâtın payı %50 oranına ulaştı. Toplam ithalât içindeki DİR kapsamında yapılan ithalâtın payı %65,4 oldu.

  • Dış Ticaret Dengesi

2021 yılının ilk 9 ayında %110,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranının, bu yılın aynı döneminde %94,5 seviyesine gerilediği görüldü.

DÜNYADA ÇELİK ÜRETİMİ VERİLERİ

Dünya Çelik Derneği tarafından açıklanan 2022 yılı Eylül ayı verilerine göre; dünyada ham çelik üretimi, geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla %3,7 artış göstererek 151,7 milyon tona ulaşırken; yılın ilk 9 ayında ise %4,3 azalarak 1,4 milyar ton oldu.

Bu yılın ilk 9 ayında, Çin’de ham çelik üretimi, 2021 yılının aynı dönemine kıyasla %3,4 oranında azalarak 781 milyon tona düştü. Hindistan’da ham çelik üretimi %6,4 artış kaydederek 93,2 milyon tona ulaştı. Japonya’nın ham çelik üretimi ise %6 oranında azalarak 67,8 milyon tona geriledi.

TÜRKİYE ÇELİK ÜRETİCİLERİ DERNEĞİNİN RAPORA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMESİ

Doğal gaz ve elektrik enerjisi fiyatlarının son bir yıl içerisinde yaklaşık 4 kat artış yaşaması ve sanayi sektörlerine daha yüksek doğalgaz fiyatı uygulanması gibi sebepler ile çelik sektörünün, toplam maliyetler içerisinde yüzde 8 civarında olan doğal gaz ve elektrik enerjisi payının %30 seviyesine ulaşmış olması, sektörün iç ve dış piyasalardaki rekabet gücünün önemli ölçüde gerilemesine sebep oldu.

Bu süreç, çelik sektöründe vardiya sayılarının düşmesine ve bazı fabrikaların üretimlerini durdurmalarına neden oldu. Türk çelik sektörü, 2022 yılının Eylül ayında en çok çelik üretimi gerçekleştiren 15 ülke arasında %19 ile çelik üretiminde en fazla azalış gözlenen ülke olarak; İran, Almanya ve Brezilya’nın ardından 10. sıraya kadar geriledi. 2021 yılının Eylül ayında 3,3 milyon ton olan aylık üretim, 2022 yılında 2,7 milyon ton seviyesine kadar düştü.

30 Ağustos tarihinde gerçekleşen enerji fiyatlarındaki yüksek oranlı artış, uluslararası piyasadaki rekabet gücümüzü düşürürken ihracat rakamlarına da yansımış, Türkiye'nin çelik ihracatı bu sebeple Eylül ayında %31 oranında gerilemiştir.

Kapasite kullanım oranının yüzde 75 düzeyinden, yüzde 60 düzeyine gerilemesine sebep olan bu gelişmeler; 2022 yılının son çeyreğine girilirken, üretimde aşağı yönlü hareketlerin devam etmesi ihtimalini güçlendirmektedir.