Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, TAİK olarak, ABD ve Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (STA) ve 100 milyar dolarlık ticaret hedefi çerçevesinde yeni bir yol haritası belirlenerek, oluşturulacak yeni rotanın ikili ticarete "kutup yıldızı" olmasını dilediklerini ifade etti.
2022 YILINDA TÜRKİYE VE ABD ARASINDAKİ TİCARET HACMİ 32,1 MİLYAR DOLARI BULDU
110'dan fazla Amerikan firmasının Türkiye'de yaklaşık 50 milyar dolarlık yatırımla 100 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor.
Türkiye'nin Avrupa, Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya'ya olan yakınlığının ABD'li firmaların Türkiye'ye ilgisini arttıran önemli bir etken olduğunu belirten Yalçındağ, ABD'nin doğrudan yabancı yatırımlarda sürekli ilk 5'te yer aldığını hatırlatarak, 2020'de ABD'nin en çok yatırım yapan 2. ülke konumunda olduğunu, partner kuruluşlarından AmCham'in verilerine göre, 110'dan fazla Amerikan firmasının Türkiye'de yaklaşık 50 milyar dolarlık yatırımla 100 binden fazla kişiye istihdam sağladığını söyledi. Yalçındağ, bu rakamların ve Amerikan firmalarıyla sürdürülen yakın ilişkilerin kendileri için çok kıymetli olduğunu ifade etti.
"Önümüzdeki kısa dönem içerisinde iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi, Türkiye'nin Çin'e karşı öne çıkması ile bu tarz yatırımların ve iş ilişkilerinin güçlenerek artacağından hiç kuşkum yok." diyen Yalçındağ, 2022 yılında Türkiye ile ABD arasındaki dış ticaret hacminin yüzde 15 oranında artarak 32,1 milyar dolar seviyesine yükseldiğini ve iki ülke arasındaki ticaretin geçen yılın ilk çeyreğinde 7,7 milyar dolar olduğunu söyledi.
YALÇINDAĞ TİCARET HACMİ RAKAMLARINDA GERİLEME GÖRÜLEBİLECEĞİNİ SÖYLEDİ
İhracatın geçen yılın ilk çeyreğinde 4 milyar doların biraz üzerinde iken, 2023'ün ilk çeyreğinde 3,7 milyar dolara düştüğünü, ithalatın ise hem 2021 hem de 2022 yılının ilk çeyreğinde 3,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini söyleyen Yalçındağ, ticaret hacmi rakamlarındaki düşüşü değerlendirirken küresel emtia fiyatlarında bir gerilemenin olduğunu, dolayısıyla ticaret rakamlarında da bir gerileme görebileceğinin altını çizdi. ABD tarafındaki verilerin de Türkiye'nin özellikle Teksas, New Jersey ve Kaliforniya eyaletlerine ihracatının yavaşladığını gösterdiğini belirten Yalçındağ, Teksas özelinde, işlenmiş petrol ve otomotiv ihracatımızın son aylarda azalış trendine girmiş durumda olduğunu dile getirdi. Yalçındağ ayrıca navlun fiyatları ve gümrük ücretleri sebebiyle farklılıklar gösterse de ABD tarafındaki verilerin, iki ülke arasındaki ticaret hacminin yılın ilk çeyreğinde 7,6 milyar dolar seviyesinde olduğunu gösterdiğini söyledi.
Türk yatırımcıların önünde üretim kapasitelerini geliştirebilecekleri, ihracatlarını artırabilecekleri ve üçüncü pazarlara açılabilecekleri dünyanın en büyük serbest piyasası bulunuyor.
2022 satın alma gücü paritesine göre, ABD'nin milli geliriyle dünyanın en büyük ikinci ülkesi, kişi başı geliriyle ise sekizinci ülkesi konumunda olduğunu söyleyen Yalçındağ, ABD'nin 300 milyonu aşan nüfusu ile de önemli bir pazar imkanı sağladığını söyledi. Sadece Teksas eyaletinin, dünyanın en büyük sekizinci ekonomisi olduğunu, ayrıca, ABD'nin Kanada ve Meksika ile yaptığı STA'lar sayesinde çok daha geniş bir pazara erişim fırsatının olduğunu söyledi. "Bu açıdan bakıldığında, Türk yatırımcıların önünde üretim kapasitelerini geliştirebilecekleri, ihracatlarını artırabilecekleri ve üçüncü pazarlara açılabilecekleri dünyanın en büyük serbest piyasası bulunuyor." diyen Yalçındağ, Amerika pazarının büyüme eğiliminde olmasının ve Çin ile yaşanan gerginlikler sonrasnda alternatif ithalatçı arayışlarının olmasının Türkiye için öne çıkan fırsatlar arasında yer aldığını söyledi. Çin'e alternatif sektörlerin, navlun maliyetlerinden kaynaklı olarak rekabetçiliğin azaldığı sektörler olmasına karşın son yıllarda artan ticaret hacmi ve Türk mallarının ABD piyasasında tanınırlığının artmasının, Türk yatırımcıları teşvik eden sebepler olarak öne çıktığını söyledi.
Türkiye, bu değişimde yerini almalı, Türk hükümeti ve iş dünyası bu süreci iyi değerlendirmelidir.
Geçen yılın verilerine göre, mücevherat ihracatının, özellikle de gümüş ihracatının öne çıktığını aktaran Yalçındağ, en çok makine sektöründe ihracat yapıldığını söyledi. Almanya ve Rusya'dan sonra ABD'nin, Türkiye'nin en çok makine ihracatı yaptığı üçüncü ülke olduğunu; turbo jetler, buzdolabı ve motorların en çok ihracat yapılan ürün grupları olduğunu belirtti. Otomotiv sektörünün, Türkiye için ABD'ye ihracatta önemli bir sektör olduğunu dile getiren Yalçındağ, bu sektörde 2022 yılında 1,2 milyar dolar ihracat yapılırken, 290 milyon dolara yakın ithalat yapıldığını, bu sebeple bu sektörün net ihracatçı olunan en önemli sektör olduğunu söyledi.
Halı, çimento, demir çelik çubukların ihracatta öne çıkan diğer kalemler olduğunu belirten Yalçındağ, diğer taraftan son 4-5 yıldır ABD'nin, Çin'den yaptığı ithalatı peyderpey düşürme politikası izlediğini söyledi. ABD'nin ikili ilişkiyi yeniden şekillendirmek amacıyla Çin malları üzerindeki tarifeleri sürdürürken, yeni ticaret kısıtlamaları getirdiğini; bu bağlamda ABD'nin, Çin'e alternatif Tayvan, Vietnam, Kamboçya gibi pazarlardan satın almalar yaptığını söyledi. "Türkiye, bu değişimde yerini almalı, Türk hükümeti ve iş dünyası bu süreci iyi değerlendirmelidir." diyen Yalçındağ, bu sürecin aynı zamanda Amerikalı paydaşlar için de politikalarına uyumlu kazan-kazan ilişkisi oluşturduğunu; özelikle seçim sonrası ilişkilerin geliştirilmesinde bu konjonktürün önemli rol oynayabileceğini ifade etti.
Yalçındağ son olarak, "Bu yönüyle TAİK olarak, iki ülke arasındaki STA ve 100 milyar dolar ticaret hedefi çerçevesinde yeni bir yol haritası belirleyip yeni rotanın ikili ticarete kutup yıldızı olmasını diliyoruz. " dedi.
(AA)
