Dem Robotik Otomasyon Satış ve Proje Müdürü Onural Demirel, gazaltı kaynak teli paketleme ve paletleme robot projeleriyle yüzde 66'lık üretim artışını nasıl sağladıklarını ST Endüstri Medya'ya özel anlattı.

Onural Bey, projenizi hangi ihtiyaca yönelik devreye aldınız? Müşterinizden ne gibi bir talep aldınız?

Robotik Kaynak Teli Paketleme ve Paletleme projemizin detaylarından bahsetmeden önce, robotik sistem yatırımı yapan müşterimizin nasıl bir motivasyon ile böyle bir yatırım yaptığından bahsetmek isterim. Robotik sistem yatırımı yapan müşterimiz; sektörde kalitesi ve güvenilirliği ile bilinen Türkiye'mizin değerli üreticilerinden biridir. Tesisinin bir bölümü tamamen gazaltı kaynak teli üretimine ayırmış durumda olan yatırımcımız, pazardan gelen talep doğrultusunda üretim kapasitesini artırma kararı almış ve buna bağlı olarak yeni makina yatırımı yapmıştı. Hat sonunda ise, o zaman manuel olarak gazaltı kaynak tellerinin paketleme ve paletleme işlemi yapılmaktaydı. Kapasite artışı ile birlikte gazaltı kaynak tellerinin paketleme ve paletleme operasyonunun da otomatikleştirilmesi ihtiyacı doğacağını gören yatırımcımız, bu noktada bizden çözüm istedi. Zaten daha önce tesisin farklı bölümlerinde, iki adet robotik çalışma hücremiz bulunmaktaydı. Üçüncü hücremiz için ise, çözüm arayışına hızlı bir şekilde başladık ve kısa sürede yatırımcının ihtiyaçlarını karşılayacak sistem üzerinde karşılıklı olarak anlaşma sağladık.

Son dönemde devreye aldığınız “Robotik Kaynak Teli Paketleme ve Paletleme” hücrenizden bahsedebilir misiniz?

Sistemimizden bahsedecek olursak; üretim hattından gelen gazaltı kaynak telleri ürün besleme konveyör hattımızı takip ederek robotik çalışma hücresine ulaşmaktadır. Sistemde, tasarımı tamamen bize ait olan bir adet “Koli Besleme Makinesi” ve bir adet “Koli Kapama ve Zımbalama Makinesi” bulunmaktadır. Robot; koli besleme makinasından aldığı açılmamış koliyi, koli kapama ve zımbalama makinasına getirerek burada robot hareketi ile koliyi açmaktadır. Açılan kolinin arka tarafını otomatik olarak bu makina üzerinde kapatılıp zımbalanırken aynı anda konveyör üzerinde bulunan gazaltı kaynak teli kolinin içerisine sürülmektedir. Gazaltı kaynak telinin koli içerisine sürülmesinden sonra kolinin açık kalan tarafı yine robot tarafından zımbalama mekanizmasına döndürülüp, bu bölümün kapama ve zımbalama işlemi otomatik olarak yapılmaktadır. Koli besleme makinamız; 150 adet koli alabilen bir magazine sahiptir. Aslında bu makinanın tasarımında önceliğimiz boş koli alma sırasında robota vakit kaybettirmemek olmuştur. Koli besleme makinamız, haznesine yerleştirilen her bir koliyi robotun alabileceği sabit bir noktaya hazırlamaktadır. Bunun yanında, koli besleme makinamızın magazininde bulunan kolilerin ilerlemesini sağlayan mekanizmada ise, motor tahriki kullanmak yerine pnömatik piston tahriki kullanmayı tercih ettik. Açıkçası; böyle bir tercih yapmaktaki motivasyonumuz, ilerleyen dönemlerde oluşabilecek bakım maliyetlerini düşürmekti.

Koli kapama ve zımbalama makinanızın özellikleri ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Koli kapama ve zımbalama makinamız ise; 2 bin adet zımba alabilen magazini sayesinde 500 adet koliyi aralıksız kapama ve zımbalama kapasitesine sahiptir. Bu makina üzerinde bulunan vakum padleri sayesinde robot boş koliyi rahatlıkla açabilmektedir. Aynı zamanda bu vakum padleri gazaltı kaynak telinin koli içerisinde sürülmesi sırasında kolinin sabit bir şekilde kalabilmesini sağlamaktadır. Bu makina üzerinde kolilerin otomatik olarak kapatılmasını sağlayan mekanizmalar bulunmaktadır. Koli kapama işlemi tamamlandığında ise, kolinin tam olarak kapatıldığı makina üzerine yerleştirilen sensörler sayesinde kontrol edilmektedir. Eğer düzgün kapatılamayan koli olursa, sistem otomatik olarak alarm vererek operatörü uyarmaktadır.

Sistemde öne çıkan diğer ekipmanlarınız nelerdir?

Bir diğer önemli ekipmanımız, yine teknik ekibimiz tarafından geliştirilen robot ataçmanımızdır. Robot ataçmanı; hem boş koliyi alma hem de dolu koliyi hızlı bir şekilde taşıyacak şekilde tasarlanmıştır. Robot; boş kolileri taşırken robot ataçmanı üzerindeki vakum sistemini ve dolu koliyi taşırken ise yine ataçman üzerinde bulunan elektromagnet sistemini kullanmaktadır. Bunun yanında; kolilerin üst kulak kapama işlemini yapan mekanizmalar ise yine robot ataçmanı üzerinde bulunmaktadır. Akla “Neden dolu koli de vakum sistemi ile taşınmıyor?” sorusu gelebilir. Kolilerin dolum işlemi tamamlandığında koli ağırlığı 15kg'ye ulaşmaktadır. Bu ağırlık vakum sistemi ile tabii ki taşınabilir fakat elektromagnet sistemi kullandığımızda koli yüzeyini değil koli içerisindeki gazaltı kaynak telini manyetik alan ile tutmuş oluyoruz. Bu da bize robotu daha hızlı ve ataletli kullanabilmemize yardımcı oluyor. Kısaca; çevrim süresini kısaltmamıza yardımcı oluyor. Bunun yanında; paletleme operasyonları için geliştirdiğimiz ataçmanlarda Z yönünde kompanzasyonlu elemanlar kullanıyoruz. Bunun sebebi ise standart yükseklikte palet bulmanın yatırımcılar için maliyetli olmasıdır. 1200X800mm ölçülerinde euro palet düşünelim. Bu paletlerin yükseklikleri 120mm ila 160mm arasında değişebilmektedir. Dolayısıyla robotun yörüngelerini yazarken, en düşük yükseklikteki palete göre yazılımlarımızı hazırlıyoruz. Daha yüksek palet geldiğinde ise, ataçman üzerindeki kompanzasyon elemanları robota ve ürüne zarar vermeden koliyi bırakmamızı sağlıyor.

Yazılım tarafında neler sundunuz?

Aslında operatörün, sistemi kullanmasını kolaylaştıracak birçok yazılımsal opsiyonu yatırımcımıza sunuyoruz. Örnek verecek olursam; her bir paletleme sistemimizde robotun paletleme istasyonlarına bırakılan paletin üzerinde kaç adet koli olduğunu algılayacak ve robotun dizme işlemine nereden başlaması gerektiğini otomatik olarak belirleyen bir yazılımımız bulunuyor. Dolayısıyla olası bir resetleme işlemi yapıldığında operatörün HMI panel üzerinden bilgi girmesine gerek kalmadan, robot dizme işlemine nereden devam etmesi gerekiyorsa kendisi buna karar veriyor. Bunun dışında yine bir resetleme işlemi gerektiği durumda robot hangi konumda kaldıysa, bu koordinatları yazılımsal olarak çekerek ana konuma gitmesi için gereken patikayı yine kendisi belirliyor. Dem Robotik Otomasyon olarak tasarladığımız sistemlerde, bu tip operatör ihtiyacını azaltacak yazılımlarımızı mutlaka kullanıyoruz. Amacımız; operatörün sadece izleyici/denetleyici konumda kalmasını sağlamak ve kesintisiz üretime imkan vermektir.

Sanıyorum sistemin güvenliği de sizin için önemli bir konu…

Evet. Projemizdeki diğer önemli konu, güvenlik sistemi. Robotik çalışma hücremizin çevresi, ilgili standartlara uygun üretilmiş güvenlik fensleri ile kapatılmıştır. Dolan paletlerin sistemden tahliyesi için ise ilgili alan boş bırakılarak buranın güvenliği ise ışık perdesi ile sağlanmıştır. Sistemimizde bir adet servis kapısı bulunmaktadır. Şimdi belirteceğim kısım çok önemli; tüm güvenlik ekipmanları çift kanallı ve harici bir güvenlik PLC sistemi ile kontrol edilmektedir. Tüm güvenlik ekipmanları güvenlik PLC sistemi üzerinden beslenmektedir. Sistemlerimizde güvenliği üst seviyede tutmaya büyük özen gösteriyoruz.

Projeyle birlikte elde edilen kazanımlar nelerdir?

Projemiz ile gerçekleştirilen üretim artışı yüzde 66 olarak ölçülmüştür. Dolayısıyla; yatırımcımız gerçekleştirdiği makina yatırımına ek olarak paketleme ve paletleme otomasyonuna yaptığı yatırımla işçilik maliyetini düşürmek ile birlikte üretim artışını başarılı bir şekilde sağlamıştır. Sizlerin aracılığı ile tekraren robot yatırımı yapmak isteyen firmaların bizimle iletişime geçmelerinin ve uzmanlığımızdan faydalanmalarının kendilerine katkı sağlayacağını belirtmiş olalım.