CEM KARATAY - 4D Endüstriyel Çözümler Genel Müdürü Denizcan Ünlü, firmalarının kurulduktan sonra arayış aşamasında otomotiv yan sanayi firmasının robotik pres hattının çevrim zamanlarıyla ilgili sorununu çözdüklerini, yazılım ilavesiyle, yüzde 15-20 oranında modele göre değişiklik gösterecek şekilde komple pres hattını hızlandırdıklarını ifade ediyor. 

Ünlü, “Bu hızlanmayla birlikte müşterimiz, yeni pres yatırımından vazgeçti ve hatta yeni modellerin eklenmesinin önü açıldı. Neticede güzel bir başlangıç yapmış olduk.” diyor.

Kuruluşunuzdan sonra arayış içerisindeyken, gerçekleştirdiğiniz ilk robotlu projeniz ne oldu?

Firmamızı kurduktan sonra cam, kimya, genel endüstri, otomotiv yan sanayi gibi sektörlerdeki şirketlerin ihtiyaçlarını ve taleplerini tespit etmek üzere çeşitli toplantılar yaptık. Açıkçası bir arayış içerisine girdik. Ziyaretlerimiz sırasında bir otomotiv yan sanayi firmasının robotik pres hattının çevrim zamanlarıyla ilgili sorun yaşadığını gördük. Bizden önce birçok firma ziyarete gitmiş ve mevcut ekipmanlarla pres hattını hızlandırmanın mümkün olmadığını söylemişler. Firmada yeni bir pres yatırım kararı almış. Biz hattın çalışmasını izledik, sadece robot programı ve robot eksenlerinin senkronizasyonu ile hattın hızlandırabileceğini gördük. Bunu yurt dışındaki entegratör firmalar, özel yazılım ve opsiyonlarla yapıyorlar. Fakat yerli entegratör firmalar, I/O üzerinden robotları haberleştirdikleri için nispeten daha düşük çevrim zamanlı hatlar kuruluyor. Firmanın onayının ardından sadece yazılım ilavesiyle, yüzde 15-20 oranında modele göre değişiklik gösterecek şekilde komple pres hattını hızlandırmış olduk. Bu hızlanmayla birlikte müşterimiz, pres yatırımından vazgeçti ve hatta yeni modellerin eklenmesinin önü açıldı. Neticede güzel bir başlangıç yapmış olduk.

Pres hattı başlangıç projenizden sonra nasıl devam ettiniz?

Pres hattı hızlandırma işi yaptığımız firmamızda pres fabrikasından direkt kaynak fabrikasına geçtik. Orada punta kaynağı ve gazaltı kaynağı projeleri gerçekleştirdik. Bu prosesler aslında standart birçok tarafından gerçekleştirilen işler gibi görünüyor. Fakat tecrübemizle buralarda ne gibi farklar yaratabiliriz diye düşündük. Müşterimizin punta kaynak hücresi talebi sonrasında mevcut üretimini, taleplerini, yeni gelecek parçaların üretim adetlerini inceledik ve firmaya ne katabiliriz diye bir proses çalışması yaparak, değişilebilir üretim metodunun fabrika için uygun olduğuna karar verdik. Müşterimizin de yenilik karşısındaki güven ve cesaretiyle standart bir kaynak hücresi yapmak yerine, üretim metodu değişikliği yaparak bu işi harmanladık ve hızlı değişilebilir fikstürlü hücreler önerdik. Firma da kabul etti ve ilk prototip hücreyi yaptık, çok da başarılı oldu. Firma değişik üretim adetlerine, arızalara ya da yeni modeller için prototip üretimine hızlı cevap verebilen bir hücreye sahip oldu. Bu esnek hücreyle beraber, değişilebilir üretim fabrikada standart haline getirildi. Böyle başka hücreler kurduk, bundan sonra bizden ya da herhangi bir firmadan hücre talep edildiğinde değişilebilir hücre üzerinden çalışmaya devam edilecek.

Pandemi döneminde hayata geçirdiğiniz projelerden örnek verebilir misiniz?

Projelerden iki tanesi otomotiv yan sanayine yönelik kaynak projesiydi. Biri de cam sektöründe bir projeydi. Cam sektörüne yönelik devreye aldığımız projeden bahsedeyim. Otomotive hizmet veren, otomotiv cam üretimi yapan bir işletmede proje yaptık. Yaptığımız işlem, otomotiv camlarına yağmur sensör braketlerinin yapıştırılmasıydı. Ekibimizin görüntü işleme konusundaki uzmanlığıyla, robot üzerinde alınan braketlerin kamerayla camın, braketin konumu ve kontrolü yapılarak cama direkt yapıştırıldığı bir proses gerçekleştirdik. Projemizde; kamerayla ilgili aydınlatmalar, ışık vb., ekipmanın gripper’ın hassasiyetleri çok önemliydi. Braketlerin yapıştırma işlemi sonrasında yine kamerayla konumunun kontrolünün yapılarak sisteme onay veren bir proses ortaya çıkarttık.

Türkiye’nin önde gelen beyaz eşya firmalarından birine kolaboratif robotlu sistemler kurdunuz. Projelerden birinin detayını rica edebilir miyiz? Ne gibi kazanımlar sağladınız, sonuçları ne oldu?

Bulaşık makinası fabrikasına kurduğumuz uygulamamızdan bahsedeyim. Projemizin bir benzeri aslında firmanın Almanya fabrikasında devreye alınmıştı ve Almanya’daki yetkililer bu işin Türkiye’de bir firma tarafından yapılabilmesi konusunda tereddütleri vardı. Teknik kapasitemiz öne çıktı, robot üreticisi firmanında referansı ile işi aldık. Hat üzerinde otomatik olarak akan bulaşık makinalarının su taslarının vidalanmasını sağlayan, iki ayrı hatta çalışan iki adet kolaboratif robot kurduk. Cobotlar, bir mobil araba üzerinde çalışıyorlar ve gerektiğinde hattan çıkartılabiliyor, yerleri değiştirilebiliyor. Herhangi bir arıza durumunda çıkartıp yerine operatör çalışabiliyor, esnek bir sistem oldu. Projenin teknik zorluğu, vidalanacak olan deliklerin kaçık gelebilmesi ve deliklerin kontrolü içinde sistemde herhangi bir kontrol kamera vb. durumun olmamasıydı. Robotun hassas tork kontrolü sayesinde kaçık gelen delikler algoritmasını geliştirdiğimiz bir arama fonksiyonuyla bulduk ve herhangi bir arıza vermeden de vidalama işlemini gerçekleştirmiş olduk. Böylelikle üretim kayıplarını da minimize edecek şekilde bir proje hayata geçirdik.

4 Endüstriyel Çözümler Genel Müdürü Denizcan Ünlü ile gerçekleştirdiğimiz röportajımızın tamamını ST Robot Yatırımları dergisi Ekim 2020 sayısında okuyabilirsiniz.