Kullandıkları makinalarının yarısında robotların çalıştığını vurgulayan Kalkancı Pres Döküm Genel Müdür Yardımcısı Ali Davut, robot yatırımı yapmalarındaki en önemli faktörü ortam koşullarına karşı robotların dayanıklı ve verimli olması ile açıklıyor. Üretimde insan faktörünün yadsınamaz olduğunu kaydeden Davut, buna karşın manuel üretime kıyasla robotlar ile elde ettikleri verimliliğe işaret ediyor.
Ali Bey, öncelikle kısaca firmanızın yapılanmasını ve yakın dönem iş gündemini anlatabilir misiniz?
Firmamız, yüksek basınçlı alüminyum enjeksiyon döküm ile parça üretmektedir. Yüksek oran ile otomotiv ilk sırada gelmektedir. Bunu enerji ve aydınlatma sektörleri takip etmektedir. Firmamız bünyesinde yaklaşık 275 çalışanımız vardır. Bunların 40 tanesi beyaz yaka, diğerleri mavi yaka çalışanlarımızdır. Firmamızda 400 tondan başlayan ve 2 bin tona kadar çıkan 18 enjeksiyon makinamız, 5 ana ergitme ocağımız, 8 farklı özelliklerde CNC, ısıl işlem, vibrasyon vb. işleme merkezimiz vardır.
Fabrikanızdaki robot uygulamaları hakkında bilgi verir misiniz? Üretimin hangi hattında robot/robotlardan yararlanıyorsunuz? Toplam kaç adet robot kullanıyorsunuz?
Robotlar ile çalışmalarımız 2015 yılında başlamıştır. Makinalarımızın yarısında robotlar çalışıyor. Hatta geçtiğimiz aylarda yeni yatırım yaptığımız iki yeni robotumuzu teslim aldık. Yeni aldığımız (KUKA marka) robotlar devreye alınmıştır. Enjeksiyonlarda kullanmış olduğumuz robotlar, ABB ve KUKA marka robotlardır. Dökümhanelerin ortamlarına çok dayanıklı olduğu için genellikle bu markalar kullanılmaktadır. Ayrıca son kontrol bölümüzde de Universal Robots marka kolaboratif robot kullanılmaktadır.
Üretimin sonuçları ve avantajları neler oldu? Robot yatırımı size ne gibi katkılar sağladı? İşçi maliyetlerini düşürme anlamında bir düşüş yaşandı mı, o süreç nasıldı? Sektörünüz özelinde değerlendirdiğinizde, robotlarla çalışmanın artıları nelerdir?
Robot yatırımı yapmamızdaki en önemli faktörlerden biri, ortamdan dolayı dayanıklılık ve verimlilik. Geçmiş tecrübelerimizden aldığımız veriler de seçimlerimizde önemli rol oynamaktadır. Yeni enjeksiyon yatırımlarımız doğal olarak yeni robot yatırımlarını da gerektirmektedir. Seçimlerimizi de yukarıda belirttiğim kriterlere göre şekillendirmekteyiz.
Üretimde insan faktörünün rolü yadsınamaz ama robotlu üretimlerde verimliliğin fazla olduğu da bir gerçek. Örneğin manuel olarak 10 adet malzeme üretimi gerçekleştiriyorsak, robotla bu sayı 15’e çıkıyor. Sonuçta üretimimizi otomatize etmiş oluyoruz. İnsan kaynağımızı ise daha yaratıcılık ve beceri gerektiren farklı alanlarda kullanıyoruz. Açıkçası insan kaynağını doğru yönetebilmek de işin bir parçası. Bunu ancak robotlu otomasyona geçtiğinizde yapabiliyorsunuz.
Gelecek dönemde hangi alanlarda robot yatırımı yapmayı planlıyorsunuz? Sektörünüz özelinde robot yatırımının avantajı nelerdir?
2022 yılında robot takılabilecek, robotla birlikte kullanabileceğimiz bütün enjeksiyonlarımızı robotlu hale getirmeyi hedefliyoruz. 2022’de yeni enjeksiyon yatırımlarımız var ve bunlar için de doğal olarak robot yatırımlarımız olacak. Robot olmayan enjeksiyonlarımız için de robot yatırımlarımız devam edecek. Bu sayede seri üretimde hız ve süreklilik avantajını da yakalamış oluyoruz. Rekabet ortamında firmamıza artı bir değer katmakta ve üretim kapasitemiz de doğal olarak artmaktadır. Ayrıca üretim maliyetlerine de pozitif yönde katkıları olacaktır. Elbette, bu söylediklerim tüm sektör için geçerlidir.
Endüstri 4.0’a uyum konusunda yaptığınız çalışmalardan/yatırımlardan bahseder misiniz? Bu kapsamda Doruk ile gerçekleştirdiğiniz çalışmalarınız ve akıllı fabrika çözümleriniz ile ilgili bilgi verebilir misiniz?
Kalkancı Pres Döküm olarak, özellikle son 4 yıldır dijitalleşme konusunda önemli adımlar attık. Bunların başında Doruk ile yaptığımız çalışmalar ve ardından ERP yatırımlarımız gelmektedir. Bu kapsamdaki ana amacımız, daha rekabet edebilir ve daha gelişebilir bir şirket olarak ilerleme sağlamamızdır. Yavaş yavaş ve kontrollü büyüyen bir firmayız. Yolculuğumuza 1981 yılında kalıpçılık ile başladık, 1987 yılında ise döküm sektörüne geçiş yaptık. Öncelikle fason firmalarla çalışmalar yaparak büyümeye başladık, 1993’te de İstanbul Pendik’teki fabrikamızda asıl firmalar ile çalışır hale geldi. Fakat belirli aşamalardan geçmek için dijitalleşmek, rekabet edebilmek, üretiminizi bilmek, insanlara ne ürettiğiniz ve nasıl ürettiğiniz hakkında bilgiler vermeniz gerekiyor. Dolayısıyla bu konuda MES yatırımı yapmak için girdiğimiz arayışın sonucunda Doruk ile iş birliği yapmaya karar verdik.
Verilerin analizinde özellikle performansımızı arttırmamız için veri analizi önem taşıyor. Öncelikle Doruk’tan aldığımız verilerin tamamını ERP sistemimize girişini yapıyoruz. Bu verileri analiz ediyoruz. Amacımız fire oranlarımızı düşürmek. Çünkü fire oranlarımızı düşürdüğümüz takdirde, kârlılığımız artıyor ve maliyetlerimiz de düşüyor. Bu verileri alacağımız tek araç MES sistemi. Diğer süreçlerdeki iyileştirmelerimizi de benzer şekilde değerlendirip firelerimizin analizlerini yapıyoruz. Firelerin yanı sıra değerlendirdiğimiz kriterlerden biri de üretim sürelerimiz. MES’e ya da Doruk’un sistemine tanımladığımız sürelerle uyuşup uyuşmadığını ya da ne kadar uyuştuğunu analiz ediyoruz. Uyuşmadığında ise ciddi çalışmalar yapıyoruz ve her gün düzeltmeler gerçekleştiriyoruz. Bunun yanında Doruk’un geçtiğimiz yıl içerisinde ProManage Enerji Modülünü de devreye aldık. Bu sayede firmamızın üretim verimliliğinde büyük ölçüde olumlu değişiklikler sağladık. Dolayısıyla verileri ekibinizle birlikte nasıl değerlendirdiğiniz önem arz ediyor. Alüminyum malzemeleri ergitme yaptığımız için doğalgaz kullanıyoruz. Bazı ocaklarımızın gereksiz çalıştığını ölçümleyerek ciddi bir enerji tasarrufu elde ettik. Doruk’tan aldığımız verilerle, enjeksiyonlarımızın daha az enerji harcamasını sağlayan düzeneklerimizin düzgün çalışmadığını gördük. Burada yaptığımız çalışmalar sonucunda minimum yüzde 10-12’lik bir enerji tasarrufu sağladık. Enerji modülü tarafında inanılmaz bir dönüşüm gerçekleştirdik. Yaptığımız yatırımın hızlı dönüşünü aldık. Ayrıca enerji modülünden aldığımız sonuçlarla, ERP sistemi üzerinde yaptığımız ürün-maliyet dağıtım anahtarlarını değiştirdik. Bu istasyonlarda maliyete doğalgaz, elektrik vb. girmesi gerekiyor gibi birçok kriter yaptık. Böylece buradaki veriler sayesinde ERP üzerinden doğru maliyetlendirme almaya başladık.
Bu noktada elde ettiğimiz önemli kazanımlardan biri de, insana bağımlı bir çalışmamızın kalmamasıdır. Verilerimiz otomatik olarak sisteme geliyor ve hangi detayda görmek istiyorsak, sistem üzerinden sadece hazırladığımız raporlar sayesinde bilgileri çekebiliyoruz. Toplam enerji miktarımızın enjeksiyonda, potaların başında ya da başka bir yerde yüzde kaçını kullandığımızı da ölçümleyebiliyoruz. Bu sebeple de maliyetlendirmeyi doğru yapabiliyoruz. Gelecek yılki hedeflerimizden biri de, ERP sistemimiz ile Doruk’un sistemini haberleştirmektir.
Sizi tanıyabilir miyiz? Akademik kariyerinizden ve profesyonel iş geçmişinizden bahsedebilir misiniz?
Yıldız Teknik Üniversitesi Matematik Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldum. Yaklaşık 33 yıldır bilişim sektöründe farklı pozisyon ve görevlerde çalıştım. Dört yılı aşkın süredir de Kalkancı Pres Döküm’de ERP, Bilgi Sistemleri ve Sistem Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktayım.
