Üretime başladığı ilk günden itibaren bünyesinde robot kullanmaya başlayan Etili Seramik, ürünlerini yurt içinde ve başta Avrupa ülkeleri olmak üzere yurt dışında birçok ülkede müşterilerinin hizmetine sunmaktadır. “Üretimini robotla yapanla, insan gücüyle yapan arasındaki farkı görebiliyorsunuz. Müşterimiz buraya gelip robotla üretim yaptığımızı görünce etkileniyorlar ve bizimle çalışmak istiyorlar” diyen Etili Seramik Üretim Müdürü Nazım Savaş ile robotlu üretimin avantajlarını, enerji verimliliği konusundaki çalışmalarını ve geleceğe dair hedeflerini konuştuk.

Öncelikle okuyucularımız için kısaca firmanızın yapılanmasını anlatabilir misiniz?
2006 yılında Çanakkale’nin Çan ilçesine bağlı Etili köyünde kurulan Etili Seramik, 2007 yılı Temmuz ayında üretime başladı. Önce yer karosu imalatı ile üretime başlayan fabrikamız, daha sonra duvar karosu ve bordür-dekor imalatını da üretimine ekledi. 105 bin metrekare alanın üzerinde bulunan fabrikamızın 16 bin metrekaresi kapalı alandan oluşuyor. Üretim kapasitemiz şu an itibarıyla yıllık 4.200.000 metrekaredir. Fabrikamızda yaklaşık 235 personel görev alıyor. 2018 yılı içerisinde fabrikamıza, granit fabrikası da ekleyerek büyümeye ve çalışan personelimizi arttırmaya devam edeceğiz.

Firmanız ülkemize alanında ne gibi ilkleri kazandırdı? Hangi başarılara imza attı?
Etili Seramik fabrikalarının yurt içinde pek çok bölgede bayisi bulunuyor. Diğer yandan ihracatta da İngiltere, Belçika, Yunanistan, Bulgaristan, Japonya, Hollanda, Almanya, Makedonya, Kıbrıs ve bazı Afrika ülkelerine ürünlerimiz ulaşıyor. Genel anlamda bütün sektörlerde olduğu gibi seramik sektörünün de içinde bulunan Çin ve Hindistan’a rağmen bu ülkelere ihracat yapmak önemli bir başarı diye düşünüyoruz. Bunun yanında 2007 yılında yer karosu imalatı ile üretime başlayan fabrikamızın 10 yıl gibi kısa bir sürede duvar ve bordür-dekor imalatını üretimine eklemesinin yanı sıra, yıl içerisinde granit fabrikasını da üretime alacak olması ve isminden söz ettirmesi bizim için ayrı bir gurur kaynağı.

Firmanızın yapılanmasından bahseder misiniz? Üretim süreçleriniz ile ilgili bilgi verir misiniz?
Etili Seramik Fabrikamız seramik kaplamaları olarak üretim gerçekleştiriyor. Ayrıca yer ve duvar karosu ile birlikte dekorlu imalat da yapılıyor. Üretim süreçlerimiz 5 aşamadan oluşuyor. Bunlar;
•Masse Hazırlama
•Pres ile şekillendirme
•Sırlama ve desen uygulama
•Pişirme
•Paketleme

Seramik karo üretiminin hammaddesi bildiğiniz gibi toprak. Kaba anlamda toprağın şekillenerek sırlanması ve pişirilmesi diyebiliriz. Bunu biraz daha açtığımızda İstanbul ve Trakya bölgesi ile Çanakkale bölgemizden temin edilen hammaddeler işletme şartlarına uygun olarak bir reçete haline getiriliyor. Bu reçetenin ön çalışmaları önce Ar-Ge bölümünde yapılıp onaylanıyor. Onaylanan reçete daha sonra üretime alınmak üzere “Hazırlamalar Bölümü”ne veriliyor. Masse hazırlama bölümü reçeteye göre değirmenlere yüklemeyi yapıyor. Çamur haline gelen hammaddemiz stok havuzlarında dinlendiriliyor. Sonra eleklerden geçirilen çamur, kurutulmak üzere Sprey Drayer’e basılıyor. Burada kurutulan ve toz halini alan çamur pres silolarına aktarılıyor. Preste ebatına göre basılan karolar kurutmaya, kurutmadan da sır bantlarına gidiyor. Sır bantlarında sırlandıktan sonra üzerine istenilen desen uygulaması yapılıyor. Bu uygulama dijital baskı makinaları ile yapılmaktadır. Bu uygulama sonrası pişirilmek üzere fırına gönderiliyor. Yer karosu; 1190-1200 derece sıcaklıklarda pişirilen karolar buradan da paketleme bölümüne geçiyor. Paketleme bölümünde kalite ayrımı yapılan karolar ebatlarına göre kutulanıyor ve paletleniyor. Ardından da stok sahasına gönderiliyor ve buradan da müşteriye ulaştırılıyor. Üretim aşamasında otomasyon sistemi kullanılıyor ve son teknoloji yakından takip ediliyor.

Robotlu sistemi devreye almada en riskli kısım entegratör firma seçimi. Bu konuda nelere dikkat ettiniz?
Bu konuda entegratör firma seçimine girmiyoruz. Kurulumları bünyemizde bulunan deneyimli teknik personelimiz sayesinde gerçekleştiriyoruz.

Robotlaşmaya giderken fizibilite çalışmaları yaptınız mı? Robot yatırımı yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir? Söz konusu süreçte ne tür kriterleri dikkate aldınız?
Evet, fizibilite çalışmaları yapıyoruz. Sektörde kullanılan robotları inceleyerek bir ön çalışma gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmada hangisinden daha fazla verim alabiliriz, Türkiye’deki teknik servisleri, fiyatları gibi parametreleri göz önünde bulundurarak en uygun olanını tercih ediyoruz.

Ne zaman robotlu üretime geçtiniz? Bünyenizde hangi proseslerde, kaç adet robot kullanıyorsunuz?
Fabrikamızın üretime başladığı 2007 yılının Temmuz ayından itibaren robotlu sistemi kullanıyoruz. Üretimimizin paketleme bölümlerinde 3, dekorlu imalat kısmında ise 2 olmak üzere toplamda 5 adet robotumuz bulunuyor. Robotlarımız 4 eksende (x-y-z-j) PLC kontrollü, encoder geri beslemeli, 3 faz asenkron motorlarla çalışan makinalardır. Robotlarımızı İtalya’dan temin ettik.

Robot yatırımı firmanıza ne gibi katkılar sağladı? Robot yatırımından sonra elde edilen avantajlar (verimlilik, işçilik, genel üretim maliyetleri, kalite vb.) neler oldu?
Seramik sektöründe karo ebatları her geçen gün büyümektedir. Eskiden çok daha küçüktü. Mesela 10*10 & 20*20 gibi ölçüler, insan eliyle alınıp paketlendikten sonra palete istiflenebiliyordu. Günümüzde bu büyük ebatlar insan gücünün erişemeyeceği boyutlara ulaşmış durumda. Sanayideki ağır iş gücünün karşılanması adına robotlar olmazsa olmazlarımızdan. Yatırımcılar teknolojiye yapmış oldukları yatırımlar sayesinde büyük ebatlarla çalışabilir hale geldi. Dolayısıyla söz konusu teknoloji, daha kaliteli ve az zamanda çok iş olarak yatırımcıların beklentilerini karşılıyor. Baktığınız zaman piyasada daha çok kaliteye önem verenlerde etkisini yaşıyorsunuz. Üretimini robotla yapanla, insan gücüyle yapan arasındaki farkı görebiliyorsunuz. Müşterimiz buraya gelip robotla üretim yaptığımızı görünce etkileniyorlar ve bizimle çalışmak istiyorlar.

Potansiyel robot yatırımcılarına tavsiyeleriniz nelerdir?
Kendilerini sektörde kanıtlamış, birçok firma ile iş birliği olan, servis hizmeti hızlı olan, ileri teknoloji ürünü robotlar ve firmalar tercih edilmeli. Bunlar sağlandığında geri dönüşüm çok kısa bir zamanda olacaktır.

Gelecek dönemde hangi alanlarda robot yatırımı yapmayı planlıyorsunuz?
Gelişen teknolojiyi takip ediyoruz. Bizlere kolaylık sağlayacak, üretimimizi, kalite ve miktar olarak arttıracak, maliyetimizi ve iş gücümüzü azaltacak her alana yönelik yatırımlarımız olacak.

Endüstri 4.0 ve Sanayinin Dijital Dönüşümü hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu konuda attığınız adımlar nelerdir?
Zaman zaman popüler kelimeler piyasaya çıkıyor. Ama bu popüler kelimeler piyasaya çıktığı zaman zannetmeyelim ki her şey sıfırdan başlıyor. Aslında bu bir geçiş döneminin ilerleyen aşamalarının belli zaman dilimlerinde tanımlanması anlamına geliyor. Öncelikle Endüstri 1, 2 ve 3’ün ne olduğunu bilmek ve iyi anlamak gerekiyor. Endüstri 1.0’ı makinalaşma, makinaların icadı derken, seri üretimin devreye girmesini ikinci aşama olarak tanımlıyorlar, üretim sistemlerinin eşlemesini 3’üncü aşama olarak kabul ediliyorlar. 4’üncü aşamada IT yaklaşımının hem makinalaşma anlamında hem de ofislerde kullanılan bilgisayarlarda kendi içinde entegre yapıya kavuşması ve bununda entegrasyonun yönetilmesi gibi anlam çıkarıyorum. Burada esas önemli olan neticede buralarda bir değer yaratmaya çalışıyoruz. Çalışan arkadaşlarımızla beraber Endüstri 4.0 dediğimizde, gelişmiş bilgisayar programlarını kullanırken, toplamda yarattığımız değeri artırmaya odaklanacak ve teknolojinin imkanlarını bu değeri artırmaya daha uygun noktalarda kullanabilecek bir tasarım algılıyoruz. Bilgisayar kullanmayan bir firma olmadığı gibi bu iki sistemi birbirine entegre etmeyen firmalarda bulunmuyor. Dolayısıyla herkes zaten bu işin bir tarafında yer alıyor. Önemli olan parça parça kurulan bu düzenin toplamı gözeterek ve değeri artıracak şekilde kullanılmasını sağlamak. Endüstri 4.0 bugüne kadar yaptığımız parça parça işleri bir bütün olarak görmemize yardımcı olacaktır. Bu noktada açık yerler varsa tekrardan tespit ettirip teknolojinin ilgili noktasına getiren bir yaklaşım olacaktır. Robotlar ise bu bütün yapının içinde kendine biraz daha yer bulacak. Ama işin özü bence değer yaratmaktır. Bir insan ömür boyu aynı işleri yaparak yaratacağı değer sınırlı oluyor. O vakit bu hareketlerin robotlara kaydırılması ve bu sayede insanların başka işlerde değer yaratması işin özü oluyor. Benim Endüstri 4.0’dan anladığım esasında bu durumun yönetilmesidir.
Bu konuda attığımız adımlar ise, makinalarda programlanabilir elektronik kartlar kullanmaya başladık. Gelecek planlarımız arasında cep telefonları ile makinalara erişim sağlayarak, kontrol ve takibini yapabilmek bulunuyor.

Makina parkurunuzda çözüm ortaklarınızın yerlilik durumu nedir? Makina sanayinin gelişimi için neler düşünüyorsunuz?
Yerli çözüm ortakları ile çalışmak istiyoruz. Fakat seramik sektöründe kullanılan makinaların daha çok yabancı ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Seramik sektöründe İtalya, Almanya ve son zamanlarda Çin’in bu piyasayı ele geçirdiğini görüyoruz. Dolayısıyla bizlerde onlara bağımlı kalıyoruz.

Enerji verimliliği odaklı üretim çerçevesinde ne tür sistemlerden yararlanıyorsunuz? Ne tür metodlar uyguluyorsunuz?
Isı geri dönüşüm sistemi sayesinde, ihtiyaç olan bölgelere (kurutmalar, sprey drayer) bu ısıyı göndererek önemli bir ölçüde tasarruf ediyoruz. Ayrıca elektrik motorlarına inverter takarak buradan da önemli ölçüde tasarruf sağlıyoruz.

2018 yılı için hedefleriniz nelerdir?
2018 yılı için hedeflerimiz her geçen gün büyüyen firmamızın sektördeki yerini sağlamlaştırmak, üretim kalite ve miktarlarını arttırmak, teknolojiyi yakından takip ederek iş gücü ve maliyetlerimizi azaltmak, ihracat oranımızı yükseltmek ve en önemlisi de müşterilerimizin memnuniyetini sürdürülebilir kılmaktır.