Endüstriyel bilişim, iletişim ve otomasyon çözümleri üretmek ve dağıtımını gerçekleştirmek üzere 1995 yılında kurulan Lima Endüstriyel Bilgisayar, IBM Türk şirketiyle başladığı yolculuğuna son 20 yıldır Advantech’le devam ediyor.
Yapay görme alanında uzun bir geçmişe sahip olmamalarına rağmen son üç yılda 100’den fazla şirket ile çalışmaya başladıklarını ifade eden Lima Endüstriyel Bilgisayar Genel Müdürü Mehmet Bali, “Bu çalışmalar çerçevesinde edindiğimiz tecrübeyi, geliştireceğimiz çözümlerle bütünleştirerek 2020 yılında sektörde daha çok yenilikçi çözümlerimizle var olmak istiyoruz. Advantech’in yapay görme platformunun çözüm geliştirme süreçlerimize ciddi bir ivme kazandıracağını düşünüyoruz.” diyor.
Lima Endüstriyel Bilgisayar Genel Müdürü Mehmet Bali, Proje Müdürü Saygun Mezarcıöz ve Vision Proje Müdürü Hannes Klehr sorularımızı yanıtladı.
Yapay görme konusunda sunduğunuz ürün ve çözümleriniz ile ilgili bilgi verebilir misiniz?
S.M: Yapay görme çözümleri; kamera, görüntü yakalama/işleme donanımı, görüntü işleme yazılım platformu, lens ve aydınlatma olarak sıralayabileceğimiz beş ana bileşenin uygun bir senaryo içinde yapılandırılmasıyla oluşturulur. Başarılı ve uygun maliyetli bir yapay görme çözümü oluşturabilmek için çözümün uygulanacağı ortamın, iş akışının ve proje beklentilerinin doğru analiz edilmesi ve ilgili bileşenlerin doğru seçilmesi kritik öneme sahip. Bunun için de yapay görme bileşenlerini çok iyi tanımak, bu bileşenlerin birbiriyle uyumunu, etkileşimini iyi ölçümlemek ve kullanılacak geliştirme platformlarının kısıt ve becerilerinde deneyimli olmak gerekiyor. Yapay görme sistemlerinin temel ve belki de en önemli bileşeni endüstriyel kameralar. Biz endüstriyel kamera konusunda, bu alanda sektör lideri de olan Alman Basler firması ile çalışıyoruz. Firmanın endüstriyel ortamlarda sorunsuz çalışan güvenilir ve geniş ürün yelpazesi müşterilerimizin çok farklı projelerinde uygun ürünü belirlemekte işimizi kolaylaştırıyor. Yapay görmede bir diğer önemli bileşen de uygulamanın beyni olarak nitelendirebileceğimiz görüntü işleme yazılım platformları. Dağıtımını yaptığımız Matrox firmasının Design Assistant yazılımı ve Advantech firmasının kısa bir süre önce duyurduğu Vision Navi görüntü işleme yazılımıyla kullanıcılar, görsel tabanlı geliştirme ortamları ile geleneksel anlamda kod yazmaya gerek kalmadan hızlı bir şekilde uygulamalarını geliştirebiliyor ve devreye alabiliyorlar. Lima Endüstriyel Bilgisayar olarak kamera ve yazılımla beraber, yapay görme uygulaması için ihtiyaç duyulan endüstriyel bilgisayar, görüntü yakalama kartları, lensler, aydınlatma üniteleri, filtreler, kablolar gibi tüm bileşenleri sektör lideri uluslararası üreticilerden Türkiye piyasasına sağlıyoruz. Müşterilerimizin proje ihtiyaçları doğrultusunda uygun bileşenleri seçerek çözüm üretebildiğimiz gibi Advantech firmasının Vision Navi yazılım platformunu içeren (otomotiv, elektronik, paketleme, ilaç, metal işleme gibi) sektöre özel çözüme hazır paketlerimiz ve deneyimli iş ortaklarımızla müşterilerimize hizmet veriyoruz.
Bu konuyla ilgili son dönemde ürün grubunuzda yaşanan teknolojik gelişmeler ve yenilikler nelerdir?
H.K.: Artan işlemci performansına paralel olarak, daha yüksek çözünürlük sunan yeni nesil kameralar taradıkları görüntüleri işleyip sistemlere aktarabilmek için çok hızlı iletişim arayüzlerine gerek duyuyorlar. Bu ihtiyacın sonucu olarak yapay görme çözümlerinde 12.5 Gbps hıza ulaşan CoaXPress 2.0 ve 10Gb Ethernet arayüzü sunan kameralar kullanılmaya başlandı. Öte yandan, gömülü anakart üreticilerinin MIPI arabirimli yeni ürünleri piyasaya sunmasıyla, düşük maliyetli ve özelleştirilmiş sistemler geliştirilmesine olanak sağlayan güncel MIPI CSI-2 arayüzlü tümleşik kameralara olan ilgi de gün geçtikçe artmakta. Ayrıca özellikle kalite kontrol uygulamalarında 3D analiz ve deep-learning (derin öğrenme) kullanımı şu an en sıcak konular olarak göze çarpıyor.
Endüstriyel robotlarda yapay görme teknolojilerinin yeri ve önemi nedir? Yapay görmenin sağladığı avantajlardan bahsedebilir misiniz?
H.K: Geleneksel endüstriyel robotlar 7/24 aralıksız çalışabilen ve çalışma süresi boyunca performans düşüklüğü göstermeyen makinalardır. Özellikle steril mekanlar, riskli bölgeler gibi operatör kullanımının çeşitli sıkıntılarının olduğu özel ortamlarda insanlara oranla daha da iyi bir alternatif olarak değerlendirilirler. Farklı sensörlerle kontrol edilebilen robotların insanlar ile karşılaştırdıklarında belki de en büyük dezavantajı görme yeteneğine sahip olmamalarıdır. Günümüzde oldukça gelişen yapay görme sistemleri robotlara entegre edilerek, robotlara bir nevi görme, gördüğünü değerlendirme ve karar verebilme yeteneği kazandırılmış, böylece robotlar üretim ortamlarında daha geniş bir kullanım alanı bulmuşlardır. Yapay görme teknolojileri ile entegre edilmiş robotlar; al ve yerleştir (pick&place), montaj, kaynak, kalite kontrol, ayıklama, ürün besleme, pozisyonlama, paketleme gibi birçok farklı uygulamada daha esnek ve kolay şekilde kullanıma alınarak gittikçe yaygınlaşmaktalar. Ancak en önemlisi günümüzde yapay görmenin, AIoT teknolojileri olan peer-to-peer iletişim ve yapay zekayla bütünleştirildiğinde insanlar, tezgahlar ve diğer robotlarla etkileşim sağlayan işbirlikçi robot (cobot) devrimine olanak sağlayan ana itici güç olarak değerlendirilebilmesidir.
Firmanızın Endüstri 4.0 vizyonunu ve bu kapsamda gerçekleştirdiğiniz çalışmaları öğrenebilir miyiz?
S.M.: Yapay görme çözümlerini etkin olarak kullanarak üretimde verim, kalite ve iş güvenliğinin artırılması Endüstri 4.0 vizyonumuzun önemli bir parçası. Lima Bilgisayar olarak yapay görme teknolojilerinin tanıtılması, uygulama sahalarının çeşitlendirilmesi, yapay zeka tabanlı teknolojilerle bütünleştirilmesi adına eko-sistem paydaşlarımızla sürdürdüğümüz yakın iş birliğinin dışında, sahadan veri toplama ve fabrikanın dijitalleştirilmesi konularında da Advantech Türkiye ile yakın iş birliği içerisinde çalışıyoruz. Bu çalışmalarda yapay görme, Endüstri 4.0’ın veri toplama süreçleri başka sensörlerle gerçekleştirirken yaşanan zaman ve maliyet sıkıntılarını çözmede çok yenilikçi çıkış noktaları sağlıyor. Ürün sayma, insan/makina güvenliği, duruş algılama, kalite kontrol gibi süreçlerde lazer, ışık, RF tabanlı uzaktan algılama sensörlerinin işlevlerinin birçoğunu yapay görme teknikleriyle gerçekleştirebiliyoruz.
Lima Endüstriyel’in 2020 yılı hedef ve beklentileri nelerdir?
M.B.: 2020 şirketimizin kuruluşunun 25. yılını kutlayacağımız önemli bir yıl. Endüstriyel bilgisayar konusunda Türkiye’nin en eski kuruluşuyuz. IBM Türk şirketiyle başladığımız bu yolculuk son 20 yıldır Advantech’le devam ediyor. Advantech’in Türkiye ofisini açmasıyla birlikte kendimizi ülkemizin öncü sektörlerine, gelişkin teknoloji çözümleri sağlayan bir çözüm ortağı olarak konumlandırdık. Özellikle savunma sanayi, güvenlik ve ulaştırma sektörlerindeki uzun yıllara dayanan deneyim ve sorunsuz proje çalışmalarımız çerçevesinde bu sektörlerde büyümeye devam edeceğiz. Yapay görme sektöründe göreceli olarak yeni olmamıza rağmen geçen üç yıllık süre içerisinde 100’ün üzerinde şirket ile çalışmaya başladık. Bu çalışmalar çerçevesinde edindiğimiz tecrübeyi, geliştireceğimiz çözümlerle bütünleştirerek 2020 yılında sektörde daha çok yenilikçi çözümlerimizle var olmak istiyoruz. Advantech’in yapay görme platformunun çözüm geliştirme süreçlerimize ciddi bir ivme kazandıracağını düşünüyoruz. Ülkemizde son senelerde sayıları gittikçe artan ve küresel seviyede yurt dışı firmalarla rekabet edebilen makina üreticileri ile iş birliğimizi daha da derinleştirip yapay görme alanında pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz. Şirketlerin yanı sıra birçok üniversitemizin bünyesindeki gelişkin yapay görme çalışmalarına ve start-up şirketlerin projelerine de elimizden geldiğince destek olmaya çalışıyor; önümüzdeki birkaç yıl içinde bu çalışmaların güzel meyveler vereceğine ve üretim ortamlarında çalışan çözümler haline dönüşeceğine inanıyoruz.
