Toplam 450 milyon liralık yatırımla AbdiBio şirketini devreye alan Abdi İbrahim, 48 bin metrekarelik yeni kapalı alana inşa ettiği 900 milyon liraya mal olacak Steril Enjektabl ve Onkoloji Tesisi’nde 2021’de faaliyete alacak.

Tamamlanma aşamasındaki Steril Oftalmoloji & Steril İnhalasyon Tesisi’nde göz sağlığı (oftalmoloji) alanında göz damlaları üretilecek. 

İlaç sektörünün geleceğini biyoteknolojide gören Abdi İbrahim yatırımlarına ara vermeden sürdürüyor. Üreteceği biyoteknolojik ilaçlar ile Türkiye’nin ilaç sektörü özelinde verdiği 5 milyar dolarlık cari açığın azalmasına olumlu katkı sağlayacak şirket, Esenyurt’taki tesisleri için bugüne kadar 3 milyar liraya yakın yatırım yaptı. 

AbdiBio’yu Mayıs 2018’de üretime geçiren Abdi İbrahim, Steril Enjektabl ve Onkoloji Tesisi’nin temelini de aynı anda atmıştı. Şirket, 48 bin metrekarelik yeni kapalı alana inşa ettiği bu yatırımına 900 milyon lira ayırırken, yeni tesiste üretimin 2021 yılında başlaması hedefleniyor. 

YATIRIMLAR 1.4 MİLYAR LİRAYA TAMAMLANACAK

Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut, Esenyurt’ta süren yeni yatırımlarla ilgili olarak yaptığı açıklamada; “Steril Oftalmoloji & Steril İnhalasyon Tesisi’ni tamamlıyoruz. Burada steril göz damlaları üretimine başlanacak. GSK ile yaptığımız anlaşma kapsamında Steril İnhalasyon Üretim Tesisimizde BFS formunda steril inhalasyon ürünleri (nebul) üreteceğiz. Allergan’ın Türkiye’deki üretim ortağı olduk. Steril Oftalmoloji Üretim Tesisimizde göz sağlığı (oftalmoloji) alanında üreteceğimiz göz damlaları, Allergan’ın kendi tesisleri dışındaki ilk ve tek üretimi olması açısından son derece önemli. Ayrıca konvansiyonel ilaç üretim tesisimize yaptığımız kapasite artırımı yatırımı da 2021’de bitecek. Söz konusu yatırımlar 1.4 milyar liraya tamamlanacak.” dedi.

ULUSLARARASI MARKALARIN TÜRKİYE’DEKİ ÜRETİM ÜSSÜ OLACAK

Barut, Abdi İbrahim’in son iki yıllık performansının altını çizerek, “2017’de 2 milyar 20 milyon lira (547 milyon dolar) olan ciromuz, 2018’de 2 milyar 682 milyon lirayı (555 milyon dolar) buluyor. 15 uluslararası firma ile 61 ilacın üretimi için anlaşma imzaladık. 106 milyon kutuluk bu üretim ile yerelleşmeyi destekliyoruz. Hedefimiz uluslararası firmaların Türkiye’deki üretim üssü olmak” dedi.

İlaç sektörünün geleceğini biyoteknolojide gördüğünü vurgulayan Barut, “AbdiBio’da üretilecek biyoteknolojik ilaçlar, Türkiye’nin ilaç sektörü özelinde verdiği 5 milyar dolarlık cari açığın azalmasına olumlu katkı sağlayacak” diyerek, regülasyon konusunda yaşanan sıkıntıya dikkat çekti: “Türkiye, biyoilaç için kendi regülasyonunu oluşturmalı. Avrupa regülasyonunu birebir tercüme etmek, biyoilaç için uygun değil. Biyo ürün, kimyasal gibi birebir aynı olmuyor. Çünkü, canlıdan elde ediliyor. Hindistan ve Kore kendi regülasyonlarını oluşturdu” şeklinde sözlerini sürdürdü. 

BİYO İLAÇ ÜRETİMİ İÇİN KIYASIYA YARIŞ VAR

Türkiye’de 15-16 şirketin biyo ilaç işine girdiğinin altını çizen Nezih Barut; “Bunlardan 3-4’ü üretim aşamasına geldi. Biz biyoilacı yeni konuşurken dünya gen teknolojisine geçiyor. Biyoilaçta hızlanmamız gerekiyor. Kore, 5 firma seçti, desteklerle önlerini açıyor. Bizde de aynı yöntem izlenebilir. Seçilip de başaramayana ceza verilebilir.” dedi.  

429 İTHAL İLAÇ YERELLEŞTİ

Nezih Barut, ithal edilen ilaçların Türkiye’de üretimine dönük bir program başlatıldığını kaydederek, “Listeye konulan 665 ilaçtan 429’u ülkemizde üretilmeye başlandı. Yerelleşenlerin parasal değeri 2 milyar 827 milyon lirayı buldu. Zamanla yerelleşme artacak. Yabancı şirketler, Türkiye’de ürettirdikleri ilaçları dünyaya da ihraç ediyor. Böylece ihracatımızı da artıracak” şeklinde konuştu. 

YURT DIŞINDA DA YATIRIM YAPIYOR

Barut; Kanada, İngiltere ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu 50’den fazla ülkeye ihracat yaptıklarını açıklayarak, “Kazakistan’daki tesisimiz 60 milyon dolarlık yatırımla 2015’te üretime geçti. Cezayir’de de 50 milyon dolarlık yatırımla Temmuz 2017’de üretime başladık” dedi.

Uluslararası pazarlardan elde ettikleri gelirin 100 milyon dolara ulaştığını vurgulayan Barut, 5 yılda bu rakamı 500 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. 

PEKİ ABDİ BİHRAHİM’DE ÜRETİM NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİYOR? 

Abdi İbrahim üretim tesislerinde, yüksek teknoloji ile güncel iyi üretim uygulamalarına bağlı olarak katı, yarı katı ve likit üretim yapılıyor. Üretim sırasında tam otomatik kontrolle üretim ve denetimler yapılırken üretim sonrası yine otomatik ekipmanlarla temizlik sağlanıyor. Otomatik barkod okuma sistemiyle de güvenli iş ortamı sunuluyor. Üretimde kullanılan konteynerler de otomatik yıkama sistemleriyle temizleniyor. Kapsül dolum aşamasında yüzde yüz tartım kontrolü bilgisayarlı ortamda yapılıyor. 

Katı üretimdeki temel süreçlerinde; planlama bölümü yapılacak parti sayısı kadar SAP üzerinden ürünün reçete bilgilerini içeren iş emrini açıyor. Depo iş emrine göre hammaddeleri tartım bölümüne transfer ediyor. Ardından, tartım bölümü reçete miktarlarına göre hammaddeleri otomatik sistemde tartıyor. Bu otomatik sistem sayesinde yanlış hammadde veya yanlış miktarda hammadde tartılma riskleri tamamen ortadan kalkmış oluyor. Tartımı tamamlanan hammaddeler üretime transfer ediliyor.
 
Üretim granülasyon-tablet baskı, kapsül dolum ve kaplama olarak 3 aşamadan oluşuyor. Önce granülasyon işlemi ile başlanıyor. Bu aşamada üretime alınan hammaddeler (etken ve yardımcılar) bağlayıcı bir solüsyon yardımı ile bir araya getirilerek homojen granüller elde ediliyor ve tablet baskıya hazır hale getiriliyor. Granülasyon işleminin ana amacı farklı partikül boyutlarına ait hammaddeleri her tablete eşit miktarda dağıtabilmek için homojen hale getirmek. Granülasyon işlemi tamamlandıktan sonra kurutma işlemi yapılıyor.

Sonraki aşama ise ürünün formuna göre kapsül dolum ya da tablet baskı. Burada hazırlanan toz ya kapsüle dolduruluyor ya da tablet formuna getiriliyor. 

Üçüncü aşama ise kaplama. Her ürünün kaplaması olmayabiliyor. Ürün kaplama yoksa tablet baskıdan sonra direk ambalaja hazır hale gelmiş oluyor, varsa da kaplama işlemi uygulanıyor.

En son aşamada da ürünler ambalajlanıyor. Ambalajlanmış her ürün satışa hazır demek değil. Kalite kontrol laboratuvarında bitmiş ürün spesifikasyonlarına göre ürünün analizleri yapılıyor, verilen limitler dahilinde ise ürün serbest bırakılıyor. 

Likit & Yarı-Katı bölümü için ise temel olarak süreçler şöyle işliyor; planlama departmanı tarafından oluşturulan iş emirlerine göre, depo tarafından onaylı stoklarda bulunan hammaddeler tartım departmanına gönderiliyor. Onaylı reçetelerdeki miktarlara göre tartılan hammaddelerin tartımlarının tamamlanmasının ardından ilgili hammaddeler üretim alanına transfer ediliyor. Hammadde kontrolleri tekrar yapıldıktan sonra ürünlere ait onaylı protokollere göre imalat işlemleri kapalı sistemde gerçekleştiriliyor. Üretim sürecinin otomasyon sistemi tarafından geçekleşmesinin ardından hazırlanan likit form ürün stok tankına süzülerek transfer ediliyor. Stok tankına transfer edilen üründen in-proses kontrol (IPC) departmanı numune alıyor ve yapılan kontrollerin uygun çıkmasının ardından dolum onayı veriliyor. Solüsyon, stok kazanından dolum makinasına pompa yardımıyla transfer ediliyor. Dolumu yapılacak şişeler, bu alana hava ile temizlendikten sonra hareketli bant ile taşınıyor. Şişeler belirlenmiş miktarda ürünün doldurulması için ayarlanmış olan pistonlar yardımıyla dolduruluyor. Dolum ağırlığı ve kapağın kapama etkinliği test ediliyor ve onay alınıyor. Dolum işleminden geçen dolu şişelerin kapakları kapatılıyor, sıkılıyor ve kontrol ediliyor. Eğer kapakları tamamen kapalı ise yine bir hareketli bant ile ambalaj alanına transfer ediliyor. Dolum süresince belli testler devam edip kontrollerin yapılması sağlanıyor. 

Yarı-katı ürünlerde ise imalat tankındaki üründen alınan IPC numuneleri test ediliyor ve uygunluk onayı sonrasında ürün dolum öncesinde mobil tanklara transfer ediliyor. Tamamen kapalı sistem olarak mobil tanklardan dolum makinası ürün gönderiliyor. Dolum kontrolleri yapılan ürün için dolum prosesi başlatılıyor ve belli periyotlarla kontrolüne devam ediliyor.

Primer dolumları yapılan ürünün ambalajlandığı sekonder ambalaj alanında ise iş akışı şu şekilde devam ediyor:
•    Planlama bölümünün açtığı iş emirlerine ve üretimi tamamlanan yarı mamullere göre ambalaj prosesi planlanıyor. İş emri içerisinde çalışılacak ürünün reçete bilgileri mevcuttur. Bu bilgilere göre depodan çalışılacak ürün ile ilgili malzemeler üretim alanına tedarik ediliyor.
•    Ambalaj prosesi şişelerin veya tüplerin dolum hattına beslenmesi ile başlıyor. Şişelere veya tüplere, dolum işlemi nozzle’lar vasıtasıyla yapılıyor. Dolum başlangıcında IPC testleri neticesinde uygunluk alınıyor.
•    Şişeler, gövdesine dolum sonrası sayaç ve SKT bilgilerini taşımak üzere etiket ünitesine giriyor. Etiket ünitesinde etiketlenen ürünler kutulara kutu içi bileşenlerini almak sureti ile hat boyunca devam ediyor.
•    Yarı katı ürünlerde ise Al tüpler dolum sonrası kıvrıldıktan sonra her iki tarafında sayaç ve SKT bilgisi makina tarafından eklenip sekonder ambalaja iletilmesi sağlanıyor.
•    Şişe veya tüp, kutu içerisine girerken likit ürünler için kaşık, kullanım talimatı, kadeh; yarı katı ürünler için tarife gibi kutu içi bileşenleri tamamlanıyor ve hat boyunca ilerliyor. Kutuya parti numarası ve SKT bilgileri basılıyor.
•    Kutu hat boyunca ilerlerken birçok kontrol noktası ile karşılaşıyor. Kutu açık kaldığında veya bileşenlerini tamamlayamadığında hat üzerinde bulunan sensörler sayesinde hat üzerinden otomatik olarak bozuk kutusuna atılıyor. Bant üzerinde ilerleyen ürün terazi üzerinden geçerken gramajı istenenden fazla ya da eksik olması durumunda bozuk kutusuna atılıyor. Son olarak sistemde tanımlanan karekod baskısını tamamlayan kutu kameralar ile sisteme aktarıldıktan sonra problemli değilse hat üzerinde ilerleyip hiyerarşik olarak önce koli daha sonra da palete taşınarak serbest bırakılmak üzere depoya sevk ediliyor.
•    Ambalaj prosesi boyunca Kalite Kontrol Bölümü tarafından çeşitli IPC kontrolleri yapılıyor. Bu kontroller parti numarası, SKT bilgileri, karekod bilgileri, farmakod kontrolleri ve görsel kontrollerden oluşuyor.
•    Ambalajlama işleminin tamamlanmasının ardından, proses esnasında alınan numuneler ilgili ürünün onaylı bitmiş ürün spesifikasyonlarına göre Kalite Kontrol Departmanı tarafından analizleri yapılıyor. 
•    Ürünün tüm prosesi ve kalite kontrol analiz sonuçları Serbest Bırakma Departmanı tarafından kontrol edildikten ve onaylandıktan sonra serbest bırakılıyor.