Teknolojinin, engelleri kaldırmak için olduğunu düşünen çalışma grupları, “Engelsiz Yaşam Teknolojileri” etkinliğinde, geldikleri son noktayı sergilediler.
Hareket özgürlüğünün kısıtlanmasından, görme ya da işitmeye kadar ki, engelleri ortadan kaldıracak teknolojilerde her geçen gün önemli yollar alınıyor.
Teknolojideki gelişmelere karşın, engelleri kaldırmanın birinci kuralı empatiden geçiyor.
İşte bu empatiyi kurabilen bilim insanlarının üzerinde çalıştığı bazı projeler:
TRELENS
İşitme engeliler için geliştirilen gözlüğün adı: TreLens. Çevredeki mantıksal ses titreşimleri ve verileri işleyerek, akıllı gözlük camına yansıtma sistemine dayanıyor. Sinema, tiyatro, ders gibi alanlarda yaşanan problemler ve rutin yaşamdaki, engelleri bitirmek için geliştirilen TreLens, işitme engelli bireylere en konforlu, en ekonomik ve en erişilebilir ürünü sunmayı amaçlıyor.
İşitme engellilere akıllı gözlük sistemini geliştirerek, ürettiklerini kaydeden İTÜ’den Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği öğrencisi Furkan Meydan, Matematik öğrencisi Elif Kılıç, BigBang yarışmasında yarı finale kalan TreLens projesini sekiz kişilik bir ekiple geliştirdiklerini paylaşıyor. www.trelens.com
ROBOTEL
Robotel, elinde ya da kolunda engel bulunan çocuklara, 3 boyutlu yazıcıyla mekanik kol/dirsek protezleriyle hareket yetisi veriyor.
Doğaya zarar vermeyen, özel bir plastik malzemeden üretilen Robotel, engelli çocukların, kavrama hareketi için bileklerini bükmelerini yeterli buluyor. 3 D yazıcıdan, üretilen düşük maliyetli protezle, bisiklet kullanmaktan, su bardağını ya da bir maddeyi tutmaya kadar ki işlevleri rahatça yapmalarına imkan tanıyor.
Robotel’in en önemli artısı da, ihtiyaç sahiplerine ücretsiz sunulması. Türkiye genelinde 2 bin 5 yüz gönüllüsüyle, Robotel, 100’ün üzerinde engelli çocuğun hayatını kolaylaştırdı.
Yüksek maliyetli protezler, her yıl büyümeye bağlı yeni bir ürüne ihtiyacı olan çocukların erişemediği ve bu nedenle de çocukluklarını yaşayamamalarına neden oluyor.
Robotel’in engelli çocuklara desteğinde gönüllü olmak için tasarımcı olmanız da gerekmiyor. www.robotel.org
SESGORİTMA
İşaret diliyle konuşan birine, aynı sembolleri kullanamıyorsanız yardım edemiyorsunuz. İşte bu çaresizlikten üretilmiş; Sesgoritma, senkronize işaret dili seslendirebilen bir yapay zekâ mobil aplikasyonu.
İŞARET DİLİNİN TEK UYGULAMASI
İşaret dili seslendiren, alanındaki tek uygulama Sesgoritma, Amerikan işaret dilini de anlıyor, gittiği farklı coğrafyaya göre, dilini değiştiriyor.
Sesgoritma, TÜBİTAK’ın Türkiye birincisi projesi. Arda Mavi’nin Sesgoritma dışında, Iceberg Technologies adıyla bilinen farklı bir çalışması daha bulunuyor. Iceberg Technologies, yapay zekâ ile tıpta, insan hatalarını ortadan kaldıran ileri teknoloji üzerine çalışıyor. www.ardamavi.com
SMARTTEK
Bedensel veya konuşma kısıtı olanlar için planlanan Smarttek sistem, bilgisayar başında göz ve/ veya kafa takibi sayesinde, klavye ve fareyi kullanılabilmesine imkan tanıyor. Aslında bu teknolojiyi, Stephen Hawking’den de biliyoruz. Bununla birlikte, Smarttek, Hawking’in kullandığı teknolojinin, yerli yazılımı.
SMARTTEK’TE SİSTEM NASIL İŞLİYOR:
Engelli bireyin gözleri, bir cihaz ile kalibre ediliyor. Gözlerin bir kaç saniye üzerinde durduğu tuş aktif hale geçerek, bilgisayara yazıyor. Ve yazıyı sistem seslendirebiliyor.
Smarttek ile engelliler, sosyal medyayı kullanabiliyor. Smarttek ile şirketini yöneten engelli bir iş insanının bile olduğu kaydediliyor.Smarttek’te 20 kişi çalışıyor.
www.smarttekas.com.tr
