YELİZ YİRMİBEŞ LALE - Fosil yakıtların ısınma amacı ile konutlarda kullanımı sera gaz salınımında önemli bir yer tutmaktadır. Isı pompaları şebekeden çektikleri her 1 kWh enerji karşılığında 4 kWh’a kadar doğada (hava, su, toprak) bulunan yenilebilir enerjiyi veya atık enerjiyi evlerimize transfer edebilmektedir. Isı pompaları özellikle yenilenebilir birincil enerji ile de entegre edilmeleri halinde net sıfır enerjili binalar (nZEB) ve yaklaşık sıfır enerjili binalar için (nnZEB) ideal bir çözüm ortağı oluşturabilmektedir.
Avrupa Birliği 2050 yılına kadar net karbon salınımını sıfırlamayı hedeflemekte ve ısı pompaları bu hedefe ulaşmada önemli araçlardan biri olarak görülmektedir. Avrupa devletleri tarafından eski (mazot, elektrik, LPG vb.) ısıtma sistemlerini ısı pompasına dönüştüren kullanıcılara ciddi oranlarda teşvikler verilmektedir.
2017-2018 yılları arasında Havadan Suya ısı pompası satışları Avrupa’da % 27 oranında artış göstermiştir. Emniyetli olmaları (gaz kaçağı riski dolayısı ile patlama riski bulunmamakta, propan ve LPG gibi yakıt depolamaya ihtiyaç göstermemekte, CO gibi zehirli gaz emisyonu salmamaktadır), mimaride yer kaplayan baca yapı bileşenine gerek duymaması, sadece bir düğmeye basarak ve uzaktan online olarak emniyetli şekilde çalıştırılabilmesi, mahal ısıtma-mahal soğutma-sıcak kullanım suyu ihtiyaçlarının tek bir sistemle çözülebilmesi ısı pompalarının avantajlarından bazılarıdır. Isı pompalarının en verimli şekilde hizmet edebilmeleri için proje, kapasite, tip seçimi ve işletilmelerinde bazı hususlara dikkat edilmelidir.
Isı Pompası Tipleri
Mahal ısıtmalarında kullandığımız ısı pompaları tipleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Isı kaynaklarına göre ısı pompaları
• Toprak/Su Kaynaklı Isı Pompaları
• Hava Kaynaklı Isı Pompaları
Toprak kaynaklı ısı pompalarının ilk yatırım maliyetinin hava kaynaklı ısı pompalarına göre daha yüksek oluşu ve her şartta uygun toprak/su kaynağının bulunmasındaki zorluk nedeni ile günümüzde hava kaynaklı ısı pompları çok daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Havadan Suya Isı Pompaları, son teknolojik gelişmeler ile COP değerlerini 5’in üzerine, sezonsal verimliliklerini ise A+++’a kadar taşımıştır.
Çıkış Su Sıcaklığına Göre Isı Pompası Tipleri
Isı pompaları maksimum su sıcaklıklarına göre;
• Düşük Sıcaklık
• Yüksek sıcaklık olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
Düşük Sıcaklık Isı Pompaları: Maksimum 45-55oC arasında sıcak su üreten ısı pompalarıdır. Mahal ısıtmada en yaygın kullanılan ısı pompalarıdır. Günümüzde 60 - 65oC sıcaklıkta sıcak su üreten ısı pompaları da yaygınlaşmakta ve 55oC ısı pompalarının yerini almaktadır. Yerden ısıtma uygulamaları düşük sıcaklık ısı pompaları için en ideal olan sistemlerdir. Eğer uygulama yerden ısıtma ise düşük sıcaklık ısı pompaları tercih edilmelidir.Düşük sıcaklık ısı pompaları ile panel radyatörler de iyi bir uyum sağlayabilmektedir. Panel radyatörlerin metrajı 55/45oC su rejimine göre hesaplanmaktadır. 80/60oC’ye göre metrajının yaklaşık 2 kat artırılması gerekmektedir. Günümüzde binalara ısı izolasyonu yapılmasından dolayı, panel radyatör metrajı düşük olabilmektedir. Yüksek Sıcaklık Isı Pompaları: 70 oC - 80 oC arasında sıcak su üreten ısı pompalarıdır.
Fosil yakıtlı (LPG, Kömür, Mazot vb.) kazan kullanan ve 60oC’nin üzerinde sıcaklık isteyen mevcut binaların dönüşümünde tercih edilmesi gereken ısı pompalarıdır.
Ayrıca otel, spor salonları, şantiye gibi mekanların sıcak su ihtiyaçları için de kullanılabilmektedir.
Yapısal Tasarımlarına Göre Isı Pompası Tipleri:
Monoblok Tip Isı Pompaları: Kompresör, eşanjör grubu, soğutucu akışkan devreleri ve hidrolik ünitelerin tek bir gövdede bir araya getirildiği ısı pompalarıdır. Özellikle bina içerisinde iç ünite montajı için yer kısıtı varsa tercih edilebilebilirler.
Ünitenin hidrolik devrelerinin dış ortamda bulunmasından dolayı cihaz don koruma fonksiyonunun yanında soğuk bölgelerde, antifriz veya don koruma valfi kullanımı da gereklidir.
Split Tip Isı Pompaları: Kompresör, eşanjör grubu, soğutucu akışkan devrelerinden oluşan dış ünite ile hidrolik ekipmanları içeren (plakalı eşanjör, pompa, genleşme tankı vb.) iç ünite olarak iki ayrı üniteden oluşmaktadır.
Özellikle eski ısıtma sisteminin dönüşümünde, mevcut kazanın bulunduğu yere iç ünite kolay bir şekilde adapte edilebilmektedir.
Split tipler;
• Duvar tipi,
• Boyler tankı entegreli yer tipi, olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
