1999 yılından beri Türkiye’de faaliyet gösteren Doka, dev köprü projelerinin en önemli çözüm ortağı. Güvenli, hızlı ve ekonomik çözümler sunan markanın çalışmalarını, Genel Müdür Ender Özatay ile konuştuk.
Doka’nın tünel, köprü ve baraj yapılarına sunduğu çözümler neler?
Köprülerdeki taşıyıcı sistemlerden gelen yüklerin güvenli bir şekilde aktarımı için kullanılan iskelelerin uyarlanabilir ve taşıma kapasitesi yüksek, taşıyacağı yüke uygun sistemler olması çok önemli. Ortaya çıkan yüklerin optimum düzeyde karşılanması ve projenin güvenli şekilde ilerlemesi için kapsamlı planlama hizmetleri ve projeye özel taşıyıcı sistem statiğine tam olarak uyarlanabilen kalıp çözümleri sunulmalı. Burada önemli olan noktalardan birisi seçilen iskele sisteminin modüler, kolay kurulabilen, tabliyeden gelen beton ve hareketli yükleri karşılayabilecek kapasiteye sahip olması ve buna uygun dizayn edilmesidir. Doka iskele sistemlerinin yük taşıma kapasiteleri belli bir güvenlik katsayısıyla hesaplanmıştır ve tasarım esnasında standartların belirlediği yük oranlarının üzerine çıkılmaz. Ayrıca tabliyede uygulama esnasında gelebilecek yanal yükler içinde çapraz bağlantıları olan sistemler kullanılmakta, iskelelerin devrilme, yük taşıma kapasitesi, burkulma hesapları DOKA statik hesap programları kullanılarak tahkik edilmektedir. Ayrıca Doka olarak sunduğumuz vinçle tırmandırılan veya otomatik tırmandırılan kalıp sistemlerimiz sayesinde her türlü geometriye, yüksekliğe ve boyutlara göre hazırlanabilen geniş bir tasarım yelpazesine sahip pilon ve ayaklar üstün performans ve ustalıkla uygulanır. Otomatik tırmanır kalıp sistemlerimizle daha güvenli, daha hızlı ve daha ekonomik çözümler sunabiliyoruz. Osmangazi Köprüsü, Nissibi Köprüsü, Ankara-Sivas Hızlı Tren Hattı Viyadüğü, Kömürhan Köprüsü, Eyiste Viyadüğü Doka sistemlerinin kullanıldığı önemli projelerden bazıları. Örneğin Atatürk Baraj gölü üzerinde inşaa edilen Nissibi Köprüsü Türkiye’nin inşaat sektörü için örnek bir köprü niteliğindedir. Yapının zor bir geometriye sahip olması ve yüksekliği nedeniyle otomatik trmanır kalıp sistemimiz SKE50 plus en ideal çözümü sunmuştur. Hava koşullarından etkilenmeyen ve saatte 72 km hızla esen rüzgarda dahi kesintisiz çalışabilen sistem sayesinde proje hızla ve güvenle sürdürülebilmiştir. Pilonun her iki ayağı için SKE otomatik tırmanır sisteminin yanı sıra, her ayak için tam ölçüye göre hazırlanmış 127,23 m²’lik Top 50 sistemi kullanılmıştır. SKE platformları ile birden fazla paralel tırmanma ünitesini aynı anda taşımak mümkün olup, çalışma alanı hidrolik olarak hareket ettirilmektedir.
Alt yapı projeleri yapımının zor olması nedeniyle güvenlik adına bazı riskler taşıyor. Doka, güvenliği sağlamak adına bu projelere hangi avantajları sunuyor?
Doka firma stratejisi olarak en basit sistemlerden en komplike sistemlere kadar son kullanıcı için kolay kullanılabilen, tam iş güvenlikli sistemler sunmaktadır. Bundan dolayı “Önce güvenlik” dünya çapındaki mottosudur. Bu konseptte sadece beton dökülecek olan kalıp yüzeyi değil, işçilerin çalışacağı tüm çalışma alanları standartlara uygun iş güvenliği malzemeleriyle tasarlanmaktadır. Birkaç örnek vermek gerekirse Dengeli Konsol Metodu yönteminde kullanılan ana taşıyıcı kalıp arabası frenli bir sistem ile çalışmaktadır. Bununla beraber yine aynı sistemin konsol kısımları da güvenle çalışma ortamını sağlayacak platformlara sahiptir. Kalıp destek sistemlerinde yapılan tasarımlarda platformlar arası geçiş sistemleri, kalıbın rahat kurulum ve söküme uygun olması en çok önem verilen noktalardan bazılarıdır. Köprü ve tünel kalıplarında, tamamıyla hidrolik sistemler kullanılarak, iş güvenliği riski barındıran kalıp sökümü ve yer değişikliği aşamalarında, insan faktörü oyunun dışında bırakılmaktadır. Bunun haricinde sahada işinde uzman kalıp eğitmenleri iş sırasında sahadaki personeli eğiterek sertifikalandırmakta ve iş akışında konu hakkında eğitim almış çalışanlar işi sürdürmektedir. Genel prensip kolay montaj, kolay söküm, kolay ulaşım ve bunların sonucunda güvenli çalışmadır.
Yeni köprü projelerinde yükseklik ya da genişlik artarak spesifik çözümler gerektirebiliyor. Bu projelerdeki yeni doğan ihtiyaçlar sizleri nasıl etkiliyor?
Doka proje bazlı çözümler üreten bir firmadır. Doka mühendisleri firmanın sahip olduğu üniversal kalıpları her bir ayrı projeye özel olarak tasarlamaktadır. Değişken kesitli köprü projelerinde tercih ettiğimiz ahşap kirişli kalıp sistemleri esnek bir sistem olup uygulama esnasında istenen köprü kesitlerinin oluşturulmasına olanak sağlamaktadır. Bununla beraber ana aksam dışında tercih edilen destek sistemleri sayesinde değişken kesitler için hazırlanmış kalıplar tamamen ayarlanabilmekte ve istenen köprü kesiti elde edilebilmektedir. Bunun sonucunda bize Doka olarak dünya çapında zorlu “mega yapıların” kalıp tedarikçisi olmaktan duyulan büyük bir haz payı kalmaktadır.
Amasya-Tokat Kavşak Yolu Köprüsü projesine nasıl çözüm sundunuz?
İki adet kenar ayak ve beş adet orta ayaktan oluşan kavşak köprüsünün sahip olduğu eğri geometrik yapının ve projenin bulunduğu arazinin yarattığı zorluklara, mühendislerimiz en uygun çözümü sundu. Projeye temin edilen Top 50 Kalıp Sistemi, Frami Xlife Çerçeveli Kalıp Sistemi ve d2 Yüksek Kapasiteli Ağır Yük Taşıyıcı İskele Sistemi sayesinde kavşak köprüsünün inşaatı en hızlı ve en güvenli şekilde sürdürüldü. Bağlantı köprüsü olması nedeniyle çok hareketli bir geometriye sahip olan köprü inşaatı için farklı geometrilere uyum sağlayabilen yapısı ile Doka d2 Yüksek Kapasiteli Ağır Yük Taşıyıcı İskelesi en ideal çözüm sağlandı. İskele sisteminde yer alan ve her yüksekliğe hitap eden 3 tip 1,53 m genişliğindeki ana çerçeve, krikolu ayak ve krikolu başlık sayesinde yükseklik ayarları istenilen şekilde yapılabiliyor. Böylelikle içerisinde farklı yükseklikler barındıran projeler için en ideal ve kolay çözüm sağlanabiliyor. Ayrıca galvanizli yapısı ve milimlik et kalınlığı sayesinde burkulma veya herhangi bir bozulmaya olanak sağlamadığı için işçiler için de en güvenli çalışma ortamı sağlanmış oldu.
İzmit Geçişi Asma Köprüsü’ne yaptığınız çalışma hakkında bilgi verir misiniz?
Orta açıklığı yaklaşık bin 550 metre ve asma gövde uzunluğu 2 bin 682 metre olan proje kapsamında ilk olarak, zor bir geometride inşa edilen Kuzey Ankraj bloğu için Top 50 geniş yüzeyli perde kalıbı ve 150 F tırmanma kalıbı kullanımı gerçekleştirdik. 30 metre yüksekliğindeki ankraj bloğu için döküm adımları Doka teknik ofisi tarafından ve Doka kalıp eğitmenleri eşliğinde tamamlandı. Kuzey bloğunda başlayan imalata aynı kalıplarla Güney blokta da devam edildi. Ankraj blokları döküm adımları 3,70 metre oldu. Doka olarak sunduğumuz vinçle tırmandırılan veya otomatik tırmandırılan kalıp sistemlerimiz sayesinde her türlü geometriye, yüksekliğe ve boyutlara göre hazırlanabilen geniş bir tasarım yelpazesine sahip pilon ve ayaklar üstün performans ve ustalıkla uygulanır. Otomatik tırmanır kalıp sistemlerimizle daha güvenli, daha hızlı ve daha ekonomik çözümler sunabiliyoruz.
