Binaların dış duvarlarına uygulanan ve binayı bir zarf gibi çevreleyen dış cephe sistemleri, Avrupa Birliği ve ülkemizde zorunlu mevzuat olan CPR, yani Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB) ve Türkiye Cumhuriyeti iç mevzuatı olan Binaların Yangın Korunması Hakkında Yönetmelik’e (2007/12937 ve değişiklik 2015 RG. 7401) tabidir.
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY) şartları gereği, binaların cephe malzemeleri seçiminde, cephe tasarımı ve uygulamasında istenen şartlar şöyle özetlenebilir;
• Dış cephelerin, bina yüksekliği 28,5 m.’den fazla olan binalarda zor yanıcı (Sınıf A2) malzemeden ve diğer binalarda ise en az zor alevlenici (Sınıf A2, Sınıf B veya Sınıf C) malzemeden olması gerekir.
• Isı yalıtım malzemesi, ısı yalıtım yapıştırıcısı, dübel, sıva filesi, sıva ve benzeri diğer teçhizat kullanılarak teşkil edilen ısı yalıtım sistemi (veya sektörde bilinen adıyla “mantolama sistemi”) uygulandığında, sistem, ilgili standartlar kapsamında akredite bir laboratuvar tarafından sertifikalandırılmalıdır. Sertifikalandırılan sistem detayları ve teknik özellikleri piyasaya arz dokümanlarında yer alır.
• Derzleri açık veya havalandırmalı giydirme cephe sistemli binalarda kullanılan cephe ve yalıtım malzemeleri en az zor yanıcı (Sınıf A2) olmalıdır.
Her ne kadar BYKHY’in 27. Maddesi içeriğinde bu maddeler haricinde birçok gereksinim ve tasarım-uygulama detayı belirlenmişse de, hem bu genel şartlar ve hem de yönetmelikte tanımlı diğer şartlar;
a. Cephe malzemelerinin TS EN 13501-1’e göre yangına tepki testlerinin yapılmasını ve bu test sonuçları ile birlikte piyasaya arz edilmelerini,
b. Mantolama cephe sistemlerinin, sistem olarak bir bütün halinde test edilmelerini,
c. Binalarda uygulama yapılmadan önce kat araları geçişleri, cephelerin pencere gibi korumasız boşlukları ve bina yüksekliklerinin ilk 1,5 m.’si gibi özel riskli noktalarda yangına dayanıklı ve hiç yanmaz (Sınıf A1) malzemelerle önlem alınmasını,
d. Tüm bu testlerin, TS EN 13501-1 standardında akredite bir laboratuvar tarafından yapılarak ürün ve sistemlerin belgelendirilmelerini,
Temel gereksinimler olarak zorunlu kılmaktadır. Tüm bu mevzuat şartı teknik gereksinimlerin temelinde, tabi ki en çok can ve mal kaybı yaşanan bina yangını tipi olan “cephe yangınları”nı kontrol altına almak fikri yatmaktadır. Hatırlamamız gerekir ki 14 Temmuz 2017 tarihinde İngiltere / Londra’da gerçekleşen Grenfell Tower yangınında, ne yazık ki 72 bina sakini, sadece 12 dakika içerisinde 20 katın birden cephesini alevler içerisinde bırakan korkunç cephe yangında hayatlarını kaybetmişler, onlarca bina sakini de yaralanarak kurtarılabilmişti. Grenfell Tower yangını sonucunda Büyük Britanya Hükümeti adına araştırmayı yürüten komisyonun başkanı sayın Yargıç “Sir Martin Moore-Bick“, raporunun “öneriler” kısmında;
• Yüksek binalarda yanıcı malzeme kullanımının engellenmesi, ve
• Cephe malzemelerinin test edilip belgelendirilmesi,
Maddelerine de öncelikli konular olarak yer vermiştir. (Araştırma ve Faz 1 Raporu için bkz.; https://www.grenfelltowerinquiry.org.uk/phase-1-report)
Efectis Era Avrasya, 2009 yılından beri TS EN 13501-1 standardında, TS EN 17025 Laboratuvar akreditasyonuna sahip yangına tepki laboratuvarı olarak, cephe sistemlerinin ve bileşenlerinin yangına karşı tepki testlerini Dilovası’nda bulunan Efectis Era laboratuvarında gerçekleştirmekte; ayrıca cephe malzemelerinin sürdürülebilir yangın güvenliği performanslarını kanıtlamaları amacıyla, TS EN 17065 akreditasyonuna sahip Ürün Belgelendirme Kuruluşu ve NB 2184 no.lu Yapı Malzemeleri Yönetmeliği Onaylanmış Kuruluşu olarak, ürün uygunluk değerlendirmesi ve belgelendirmesi hizmetlerini yürütmektedir.
