AİHM, iklimsel değişim sonucu gelişen sıcak hava dalgalarının, özel yaşam haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle mahkemeye başvuran 2 binden fazla İsviçreli kadını haklı buldu.
Strazburg merkezli mahkeme geçen hafta, 2 binden fazla İsviçreli yaşlı kadının açtığı davada, İsviçre’yi ulusal sera gazı emisyonlarını azaltmak konusunda yetersiz bularak bunun insan hakları gaspı olduğuna hükmetti. Başvuruyu yapan yaşlı kadın grubu, sıcak hava dalgalarına karşı hassas olmaları nedeniyle sağlık ve özel hayat haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle mahkemeye başvurmuştu. İsviçre merkezli İklim Koruma için Yaşlı Kadınlar (KlimaSeniorinnen) kurumuna mensup olan dört kadın, İsviçre hükümetine açtığı davayı zaferle sonuçlandırdı. AİHM, İsviçre’nin çevre kirliliğini azaltma çalışmalarını yetersiz buldu. Bu sonuç şunu gösterdi ki iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle açılan bir dava ilk kez bir ülke aleyhinde sonuçlandı.
Uluslararası Çevre Hukuku Merkezi (CIEL) İklim ve Enerji Başkanı Nikki Reisch, kararın iklim değişikliğinin insan hakları üzerine açık etkilerini tanıyarak bu değişikliğin kurbanlarının dava açmaları için emsal oluşturduğunu söyledi. On yedi hâkimden oluşan mahkeme, İsviçre’nin sorunun çözümüne dair hangi kararları alması gerektiğine yönelik net bir karar almazken, davayı Avrupa Konseyi’ne havale etti. Ama mahkeme bir yandan da devletlerin karbon bütçelerini ve geçici hedeflerini düzenlemek, bunları güncel tutmak ve hedeflerin ne kadar karşılandığına yönelik şeffaf olmak gibi minimum yönetim standartlarının yerine getirilmesinin gerekliliğini de vurguladı. CIEL temsilcisi Reisch, “Farklı ülkelerden, perspektiflerden ve hukuki arka plana sahip 17 hâkimin neredeyse oy birliğiyle bu karara varması son derece çarpıcı” dedi.
KARAR ÖRNEK OLACAK
Alınan bu karar şu an için salt İsviçre için olsa da alınan kararın; emisyon azaltımı hedeflerine veya iyi iklim yönetimine dair sağlam adımlar atmayan Avrupa Konseyine üye diğer ülkelerin üzerinde net etkisi olması bekleniyor. Mahkeme süreci devam eden benzer kararlar için örnek teşkil edecek. Bu davalara örnek vermek gerekirse; Bunlar arasında en önemlilerden biri Greenpeace’in Kuzey Kutbu’nda fosil yakıt sondajını engellemeye yönelik Norveç hükümetine açtığı dava. Bir diğer dikkat çekici dava ise Avusturya’da açıldı. Ülkede yaşayan bir yurttaş sıcaklığa bağlı olarak MS hastalığına yakalandığı gerekçesiyle mahkemeye başvurdu. Avrupa’daki tüm ülkelerin aynı yükümlüğün öznesi olduklarına dikkat çeken Reisch, “İklim ölçümleri ile bilimin insan haklarının korunması gerektiğini gösterdiği yerlerde büyük bir açı farkı ortaya çıktığında, bu ülkeler ya bu açığı kapamaya çalışacaklar ya da yasal sonuçlarına katlanacaklar” dedi.
kaynak: https://www.iklimhaber.org/aihm-iklim-degisikligi-insan-hakki-ihlalidir/
