Röportaj: Bikem Ögünç Demir
iDA Proses 20 yıllık tecrübesi ile endüstriyel otomasyon, ileri seviye yazılım çözümleri, endüstriyel siber güvenlik ve proses Enstrümanları konularında anahtar teslim projeler gerçekleştiriyor. Sektör lideri dünya markalarının Türkiye temsilciliğini ve sertifikalı sistem entegratörlüğünü yapan şirket; kritik proses kontrolü ve emniyeti konusunda Schneider Electric bünyesinde olan Foxboro DCS ve Triconex Safety sistemlerinin, ileri seviye yazılımlarda yine Schneider Electric bünyesinde olan Aveva ve Proleit yazılım çözümlerinin, proses enstrümanlarında Schneider Electric Foxboro ürünlerinin ve endüstriyel (OT/IoT) siber güvenlik konusunda Microsoft partneri olarak Defender for IoT çözümünün temsilciliğini ve entegratörlüğünü yapıyor. İDA Proses Genel Müdürü Niyazi Ağaçdiken ile geride bıraktığımız 2022’ye dair değerlendirmelerini ve sanayinin dijital dönüşümü vizyonunu konuştuk.
Öncelikle son dönemde iş gündeminizde neler vardı? 2022’yi nasıl değerlendirirsiniz?
2022 iDA Proses için çok iyi geçen bir yıl oldu. Hem iş hacmimiz hem de ekibimiz yaklaşık %20 oranında büyüdü. Dolu dolu geçen bir yıl oldu. Yıl içerisinde tamamladığımız ve devam eden çok önemli ve içerisinde ilkleri barındıran projelerimiz var. 2023’te başlamayı öngördüğümüz yeni projeler için sözleşmeler imzaladık.
Bu yıl sektöre yeni sunduğunuz ürün grupları nelerdi? Hangi özellikleriyle öne çıktılar?
Daha önce bahsettiğim gibi bu yıl tamamladığımız ve devam eden projelerimiz ilkleri barındırıyor. Ülkemizin en büyük petrokimya firmalarından biri olan müşterimizin mevcut tesisleri ve yeni yatırımları için Aveva Information Management ve Aveva Performance Management çözümlerini içeren uygulamalar yaptık. Bu projeler “Digital ikiz” ve “kestirimci analitik” ana başlıkları altında gerçekleştirildi. Büyük oranda tamamlanan bu proje, müşterimizin yeni yatırımlarını da kapsayacak şekilde genişleyebilecek bir mimaride kurgulandı. Diğer bir projemizi ülkemizin yine en büyük gıda üreticisi olan müşterimiz ile hat yönetim (LMS) ve üretim yönetim (MES) sistemleri konularında yapıyoruz. Proje 2021’de başladı, 8 fabrika ve toplam 82 üretim hattı için hat yönetim (LMS) ve üretim yönetim (MES) sistemleri için gerçekleştirildi. Schneider Electric ProLeit PlantIT platformu kullanılarak kurgulanan yapıda üretimden toplanan veriler, operatör girdileri, ERP sisteminden akan veriler konsolide edilerek anlamlı çıktılara ve raporlara dönüştürüldü. Operatörlerin ve holding seviyesine kadar tüm yöneticilerin üretim hakimiyeti sağlandı. Müşterimizin dijital dönüşüm yolculuğunda en önemli adımlardan biri tamamlanmış oldu. Globalde toplam 60’tan fazla fabrikası için aynı çözümün yayılım planlarını da kapsayabilecek esnek bir mimari kurgulandı.
Sanayinin farklı dallarına ya da farklı sektörlere göre ayrışan çözümleriniz oluyor mu? Müşterilerinizin otomasyon ihtiyaçlarını belirleme sürecinizden biraz bahseder misiniz?
Çözümlerimizi müşterilerimizin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak doğru yazılım ve donanımlar ile oluşturuyoruz. Sektörler, üretim tipi (sürekli ya da kesikli), emre amadelik (availability) gereksinimi gibi birçok değişken kullanılacak donanım ailesini ve yazılımları belirliyor. Schneider Electric geniş ürün ailesi ve ekibimizin bu ürünler üzerindeki hakimiyeti bize çok büyük bir esneklik ve avantaj sağlıyor. Örneğin, duruş maliyetleri düşük, kesikli üretim yapan, anlık duruşları tolere edebilen bir proses için tamamen redundant bir mimari kurgulamamak gerekir. En optimum mimari/çözüm her zaman ilk hedefimiz. Yatırım maliyetleri ile birlikte ileride müşterimizin karşısına çıkacak olan işletme maliyetlerini de her zaman göz önünde bulunduruyoruz.
Şirketinizin gelecek vizyonu ve büyüme hedefleri doğrultusunda neler söyleyebilirsiniz?
Misyonumuz müşterilerimizin dijital dönüşüm süreçlerine, sürdürülebilirlik ve verimlilik konularında eşlik etmek. Ürün ve hizmetlerimiz ile geliştirdiğimiz çözümlerimizle yurtdışındaki projelerde daha fazla yer almak.
Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonunuz nedir? Bu konuda attığınız adımlar ve yaptığınız yatırımları paylaşabilir misiniz?
Proses otomasyonu konusunda faaliyet gösterdiğimiz sektörlerde müşterilerimiz son 7-8 yıldır dijital dönüşüm ve endüstriyel siber güvenlik konularında çözüm talepleri ile bize gelmeye başlamıştı. Biz de kendi içimizde uzman bir ekip oluşturmaya karar verdik. Endüstriyel veri yönetimi ve siber güvenlik konularında faaliyet gösteren bu grup daha sonra bir departmana dönüştü. Müşterilerimizin dijital dönüşüm yolculuklarına farklı çözümler ile eşlik ediyoruz. Yolculuk öncelikle süreçlerin analizi ile başlıyor. Bu analizler uzman ekiplerimiz tarafından yapılıp işletmenin o anki durumu raporlanıyor. Sonrasında ulaşılmak istenen seviye beraber belirlenip farklı çözümler ile yol haritası belirleniyor. Endüstriyel veri yönetimi, kestirimci analizler, dijital ikiz, advanced process control, simülasyon, optimizasyon ve planlama gibi farklı birçok yazılım ile çözümler sağlıyoruz.
Sanayinin dijital dönüşüm süreçlerinde daha önce birbirine dokunmayan şirket ağları ile fabrikaların kontrol ağları bir araya geldiğinde ortaya siber güvenlik problemleri çıktı. Şirket ağları IT ekiplerince, fabrika kontrol ağları bakım (OT) ekiplerince yönetiliyordu ve birbirlerine temas etmiyorlardı. Şirket ağlarına yıllardır siber güvenlik yatırımları yapılıyordu fakat fabrika kontrol ağları bu yatırımların hep dışındaydı. Dijital dönüşümle bu iki ağın birleştiği noktada oluşan gri bölge için hem IT hem de OT dünyasına hakim, hem ürünlere/çözümlere hem de uzman ekiplere ihtiyaç doğdu. Biz bu vizyonla 2019’da IoT/OT siber güvenliği konusunda hizmet veren bir departman oluşturduk. Sertifikalı uzmanlarımız ve pazar lideri ürünlerimiz ile endüstriyel siber güvenlik hizmet veriyoruz.
