Standartları faydalı kılan unsurun, ‘gereklilikleri’ fayda sağlayıcı uygulamalarla sistemlerde yaşatmak olduğunu söyleyen SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi İş Mükemmelliği Başkan Yardımcısı İbrahim Kadıoğlu, “Çalışanlarımız, yönetim sistemlerini işlerini izlenebilir kılan, faaliyetlerini daha etkin sunup yönetebildikleri fayda aracı olarak görüyor. Böylelikle daha içselleşmiş ve yaşayan yönetim sistemleriyle başarılı ve verimli bir entegre yapı sağlayabiliyoruz.” dedi. SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi İş Mükemmelliği Başkan Yardımcısı İbrahim Kadıoğlu, SOCAR Türkiye’nin Kalite Yönetim Sistemleri’ne bakışını, bu yöndeki çalışmalarını ve sağladıkları avantajları konuştuk.
SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi olarak “Kalite Yönetim Sistemleri” çerçevesinde yaptığınız çalışmaları anlatır mısınız? Bu noktada Türkiye’ye kazandırdığınız ilkler neler?
SOCAR Türkiye olarak Kalite Yönetim Sistemleri’ne bakışımız klasiğin çok dışında. Yönetim sistemlerimizin içeriklerini toplam kalite yönetimi felsefesinin en önemli yaklaşımı olan VUCA dünyası koşullarına göre güncelliyor, yeni standart gerekliliklerini ve değişimleri hızlı ve esnek biçimde sistemlerimize adapte ediyoruz. Standartların, beklentilerin ötesinde uygulamalar ortaya koyarak alanımızda fark oluşturacak işlere imza atmaya çalışıyoruz.
Bu çerçevede ISO’nun (International Organization for Standardization) standart hazırlama süreçlerinde özellikle sistem standartlarında ülke görüşünü veren ayna komitelerde aktif rol oynuyoruz. ISO 56002 İnovasyon Yönetim Sistemi kılavuzunun hazırlanmasında Ayna Komite ile birlikte katkı sağladık.
SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi olarak literatüre katkı sağlayacak çalışmalar yürütüyor ve üniversitelerle de iş birlikleri yapıyoruz.
Uyguladığımız yönetim sistemlerinin sağladığı fayda bizim için çok önemli. Bu kapsamda kalite ve süreç yönetimi entegrasyonunu etkinleştirerek iyileştirici ve tasarruf edici projeler yapmayı hedefliyoruz. Özellikle çalışanlarımızın fikirlerinden yola çıkarak oluşturduğumuz projelerle, iş birimimizde yıllardır başarı ile uygulanan “Değer Benim” dönüşüm programımıza katkı sağlıyoruz.
Uyguladığımız yönetim sistemleri kapsamı Rafineri ve Petrokimya İş Birimi bünyesindeki Petkim, STAR Rafineri, Petrol Ticaret ve Depolama şirketlerimiz ile oldukça geniş olduğundan dolayı kurduğumuz her sistem bu kadar büyük ölçüde yönetilmesiyle bir ilki oluşturuyor. Örneğin 2021 yılında belgelendirdiğimiz ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi bu ölçekte ilk kez belgelendirildi. Bu kapsamda kalite yönetim sistemlerinin entegre bir şekilde yönetilmesinin Türkiye’de bir örneği bulunmuyor.
Kalite Yönetimi konusunda ne tür yetkinliklere sahip bir kadronuz var?
Kalite Yönetim Sistemi ekibimiz ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 27001, ISO 50001, ISO 3100, ISO 10002, ISO 22301, ISO 55001, ISO 56002 yönetim sistemlerinde iç tetkikçi sertifikasına, ISO 9001, ISO 14001, ISO 27001, ISO 22301 yönetim sistemlerinde IRCA onaylı baş tetkikçi sertifikalarına sahiptir. Yönetim sistemlerine hakim olan ekibimiz sıfırdan sistem kurulumu konusunda da oldukça yetkindir.
Ekibimiz, Kalite Derneği şemsiyesinde ulusal ve yerel kalite ödülleri, “Yılın Üstün Performanslı Ekibi” ödülü süreçlerinde baş değerlendirici ve değerlendirici olarak katkı sağlıyor. Ayrıca EFQM çatısı altında Avrupa Kalite Ödülü sürecinde de değerlendiricilik görevi yapıyor. Bununla birlikte Makine Mühendisleri Odası’nın Kaizen ödülleri sürecinde değerlendirici olarak destek veriyor.
IRCA (International Register of Certificated Auditor) onaylı sertifikalara sahip olan ekibimiz dış belgelendirme firmalarına benzer dış tetkik yapabilecek kapasitede yetkin kişilerden oluşuyor ve uluslararası organizasyonel dayanıklılık ödülleri sürecinde de jüri üyesi olarak görev yapıyor.
Kalite Yönetimi’ni ‘inhouse’ gerçekleştirmenin kolay ve zor yanları neler?
Bizim gibi çalışan sayısı çok fazla ve fiziki yüz ölçümü yüksek olan kuruluşlarda kendi kaynaklarınız ile kalite yönetim sistemi kurulması çok kolay bir süreç değil. Ekip olarak bu konuda kendi kaynaklarımızla sistem belgelendirme çalışmalarını yönetiyoruz. Öncelikle kurulması düşünülen sistemin detaylarına hakim olunması gerekiyor. Bu da uzun süreli çalışma gerektiriyor. Ardından kurum dinamiklerine uygun olarak sistemin adaptasyonu yapılmalı. Bunun için de kurumu iyi tanımak gerekiyor. Bizim gibi çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren kuruluşların değişkenleri daha fazla oluyor ve tüm bunlara hakim olmak gerekiyor. Ancak iş birimimiz tümüyle Çevik Dönüşümünü tamamladığı ve entegre bir yapıya sahip olduğu için, hayata geçirilmiş sistemler tüm şirket içerisinde çevik ve kolay bir şekilde uygulanabiliyor.
Rafineri ve Petrokimya İş Birimi olarak hangi yönetim sistemlerinin entegre yönetimini gerçekleştiriyorsunuz? Tüm bu süreçlerin başarılı ve verimli yönetiminin kriterleri nelerdir?
Mevcutta Petkim’de 8 adet, STAR Rafineri’de 6 adet ve SOCAR Depolama’da 4 adet farklı ISO Yönetim Sistemi standardı uygulanıyor. Bu sistemler: ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi, ISO 10002 Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi, ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemleri.
Faaliyetlerimizin ilgili yönetim sistem standartlarına uygunluğunu her yıl gerçekleştirdiğimiz iç tetkiklerle doğruluyoruz. Bu yıl Rafineri ve Petrokimya İş Birimi’ndeki şirketlerimizde 94 farklı tetkik noktasında, farklı uzmanlıklara sahip 20 baş tetkikçi, 62 iç tetkikçiden oluşan 21 tetkik ekibi ile iç tetkiklerimizi entegre olarak gerçekleştirdik. Neredeyse iş biriminin tüm noktalarına temas eden bir uygunluk değerlendirme çalışması olması, iyileştirme fırsatlarının tespit edilmesine zemin hazırlamakta ve sürekli iyileştirmeye önemli bir girdi sağlamaktadır.
Bu süreçlerin başarılı ve verimli geçirebilmemizin en önemli unsuru üst yönetim desteği. Standartlarda yer alan liderlik maddesinin etkin şekilde grubumuzda örneklerini görebiliyoruz. Kalite Yönetim Sistemleri Departmanı olarak her zaman sahada olmamız aslında en önemli etken. Bir diğer önemli etken ise çok sayıda yönetim sistemi sürdürürken bu sistemlerin Rafineri ve Petrokimya sektörüne ve kapsamımıza en etkin şekilde yorumlanarak uygulanması. Bildiğiniz gibi standartlar genel gereklilikleri içeren her türlü sektöre göre hazırlanan geniş yapıdadırlar. Standartları faydalı kılan ise bu gereklilikleri fayda sağlayıcı uygulamalarla sistemlerde yaşatmaktır. Bakış açımız standartları bir belgelendirme unsuru olarak görmekten öte ilgili standardın bizim kapsamımız için en katma değerli uygulamalarının neler olabileceği üzerinedir. Dolayısı ile sistemin ana unsuru olan çalışanlarımız, yönetim sistemlerini işlerini izlenebilir kılan, gerçekleştirdikleri faaliyetleri daha etkin sunup yönetebildikleri bir fayda aracı olarak görmektedir. Böylelikle daha içselleşmiş ve yaşayan yönetim sistemleriyle başarılı ve verimli bir entegre yapı sağlayabiliyoruz.
Hali hazırda üzerinde çalıştığınız belgelendirme süreci devam eden hangi yönetim sistemleri var?
Sürdürülebilirlik kapsamında sistem standartlarını yakından takip ediyoruz. Bu kapsamda çok kısa süre içinde ISCC (International Sustainability and Carbon Certification) sertifikasyon sürecini başarılı bir şekilde tamamlamayı planlıyoruz. Petkim ve STAR Rafineri için ISO 55001 Varlık Yönetim Sistemi belgelendirme sürecimiz devam ediyor. ISO 56002 İnovasyon Sistemi Kurulumu projesini tamamlayarak uluslararası anlamda bir ilki gerçekleştirmek için var gücümüzle çalışıyoruz.
İleriki dönem için SOCAR Türkiye bünyesi dışında da endüstriye hizmet verme gibi bir hedefiniz var mı?
Aslında mevcut bilgi ve deneyimlerimizi kurum dışı ile de paylaşarak ülkemize hizmet etmeyi önemsiyoruz. Bu odağı da dikkate alarak eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlıyoruz. Spesifik konular ile ilgili kök neden analizi çalıştayı, SWOT analizi çalıştaylarına moderatörlükler yapıyoruz. Sahip olduğumuz kalite standartları eğitimleri ile birlikte FMEA, MSA, SPC, 5S, ISO 26001, ISO 55001 eğitimlerini sağlıyoruz.
