Henüz 16 yaşında bilim insanı unvanını ödülle taçlandıran Çınay Dilibal, ST Endüstri Radyo’da Çetin Ünsalan’ın hazırlayıp sunduğu Reel Piyasalar programının canlı yayınına konuk oldu.
Yaşlı ve engelli hastalar için geliştirdiği göz kontrol cihazı ile P&G Türkiye ve Türk Eğitim Vakfı (TEV) tarafından 19 Mayıs 1919’un 100. yılı anısına gerçekleştirilen “Gençlik 100 Yaşında” yarışmasında bilim, teknoloji, spor, sanat ve sosyal fayda alanlarında dünyaya ilham veren 19 gençten biri olarak seçilen Dilibal, teknoloji kategorisinde ödülünü aldı.
Dilibal yarışmada aynı zamanda ödül kazanan tek lise öğrencisi olarak da öne çıktı.
STAJ YAPARKEN AKLINA GELDİ
Teknoloji alanında ödüle layık görülen Bahçeşehir Fen ve Teknoloji Lisesi 10. Sınıf öğrencisi Çınay Dilibal, 19 Mayıs’ta ödülü kazanmanın ayrıca gurur verici olduğunu belirterek fikrin nasıl ortaya çıktığını anlattı: “15 yaşındayken Göz Doktoru Op. Dr. Ali Murat Hacımustafaoğlu’nun yanında staj yaparken muayene için tekerlekli sandalye ile gelen veya başka şehirlerden gelen hastalara tanık oldum. Beni derinden etkileyen ise, muayeneye gelemeyip cep telefonu ile gözünün fotoğrafını çekerek doktora gönderen hastalar oldu. Bu durumlara tanık olduktan sonra kendi kendime uzaktan çevrimiçi erişimli bir mobil kontrol cihazı yapabilirim dedim. Hocama danıştım ve projeme başladım.”
FORM MAKİNA İLE İŞ BİRLİĞİ YAPTI
Kodlama aşaması, kamera sistemleri ve prototip aşamalarından oluşan projenin gelişimiyle ilgili şu bilgileri verdi: “Cihazın ilk prototipini Autodesk Fusion360 ile tasarlayarak evdeki üç boyutlu yazıcımız ile bastım. Visual Studio’da C# programı ile arayüz tasarladım. Kodlamayı yaptıktan sonra göz doktorunun kullanacağı arayüzü geliştirdim. Ardından kamera sistemlerine geçtim, kamera lenslerinin yakınlaştırma kalitelerini araştırdım. Bu projem için kamera çok önemliydi. Çünkü gözbebeğini içini mikro boyutta görmemizi sağlayacak özelliklere sahip olması gerekiyordu. Form Makina ile iş birliğiyle yeni bir teknoloji olan katmanlı imalat/eklemeli imalat yöntemiyle reçine bazlı bir prototip bastık ve son hali ile yarışmaya katıldım. Bu çalışmayla göz doktoru, teleoperasyon ile uzaktan muayene sistemiyle hastanın gözündeki problemin teşhisini koyabilecek.”
YAPAY ZEKA KATACAK VE PROJESİNİ YAYACAK
Ucu açık ve geliştirilebilir bir proje olan cihazın patentini de aldığını, patentle birlikte projeye yapay zeka katmayı ve projenin gözün yanı sıra tüm tıp alanlarına genişletmeyi planladığını söyledi.
Evde üç boyutlu yazıcıdan robota, lehimden tele birçok farklı donanımın olduğunu söyleyen Çınay Dilibal, ileride genetik veya biyomedikal mühendisi olmayı hayal ettiğini dile getirdi.
Dilibal ayrıca, sorgulayarak ve uygulayarak öğrenmenin öneminin altını çizdi.
“GENÇLERİN DİNAMİZMİNİ DESTEKLEMELİYİZ”
Kızının başarısıyla gurur duyduğunu belirten İstanbul Gedik Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölüm Başkanı ve ST Robot Yatırımları Dergisi Yazarı Doç. Dr. Savaş Dilibal, gençlerin projelerinin desteklenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Doç. Dr. Dilibal, “Amacımız, gençlerin dinamizmini köreltmeden, onları bilimin ışığında önlerini açarak ve sorgulayıcı davranışlarını tetikleyerek, geliştirdikleri projeleri desteklerle daha da büyütmek olmalı.” şeklinde konuştu.
