Elektrik enerjisi birim fiyatlarının her geçen gün arttığı günümüzde fabrikanın enerji maliyetlerinin düşürülmesi için öz tüketim amaçlı 15 MWh bir güneş enerjisi santrali projesine imza attıklarını söyleyen Seza Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yasemin Açık, “Yakın zamanda saha çalışmalarına start verilecek projenin hayata geçmesi ile fabrikamızın yıllık toplam tüketiminin beşte birini bu güneş enerjisi santralinden karşılamayı planlıyoruz” dedi.
Elazığ’da 887 bin metrekare sanayi alanda, 250 milyon dolarlık yatırımla kurulan fabrikasında, günde 7,500 ton, yıllık yaklaşık 2,3 milyon ton çimento üretimine imza atan Seza Çimento, elektrik enerjisinin verimli kullanılması ve maliyetlerinin düşürülmesi amacı ile fabrikasında Enerji SCADA Sistemi kurdu. Bu sistem sayesinde fabrikayı besleyen enerji nakil hattının bağlandığı şalt sahasından başlayıp üniteler ve sahadaki ekipmanlara kadar anlık olarak enerji tüketiminin izlenebildiğini ve kayıt altına alındığını söyleyen Seza Çimento Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yasemin Açık ile kapak konumuz özelinde bir araya geldik.
Kısaca şirketinizin yapılanmasını ve yakın dönem iş gündeminizi anlatmanızı rica ediyoruz.
Seza Çimento, bölgelerarası gelişmişlik farkının azaltılması ve yerel kalkınmanın sağlanmasına azaltılmasına katkı sağlamak amacıyla doğan fikrin sonunda 2016 yılında faaliyet göstermeye başladı. Elazığ ili, Baskil ilçesi sınırları içerisinde, 832 bin metrekaresi açık, 55 bin metrekaresi kapalı olmak üzere 887 bin metrekare sanayi alanına sahip. 250 milyon dolarlık yatırımla kurulan bu fabrikada, günde 7,500 ton çimento üretiyoruz. Toplamda 500 kişiye istihdam sağlayan fabrikamız; yıllık yaklaşık 2,3 milyon ton çimento üretimine imza atıyor. Aileleriyle beraber düşündüğümüzde bölgede yaklaşık 5 bin kişinin hayatına olumlu katkı sağlıyor. Ayrıca, hammaddenin içinde kurulmuş olan fabrikamızın bize büyük bir avantaj sağlayacak şekilde, fabrikamızın kendisine ait 5 hat demiryolu bulunuyor. Enerji için kendimize ait olan iki adet şalt sahamız bulunuyor. Konumu, pazarlara ulaşım mesafesi ve altyapı imkanları, burayı seçmemizde önemli bir rol oynadı. Hâlihazırda fabrikamızın bulunduğu bölgede, üretim kapasitemiz ve ürün kalitemiz ile tüm illere hizmet verebilme imkanına sahibiz.
Seza Çimento, üretimin tüm safhalarında ve numune analizlerinde robot teknolojisinden faydalanıyor. Çimento sektörü, “Çok Ağır ve Tehlikeli İşler” sınıfında yer alıyor. Robot teknolojisi sayesinde özellikle numune alma sırasında meydana gelecek kazaların önüne geçiliyor. Bu sayede fabrikada iş güvenliği en üst oranda sağlanıyor ve müşterilere sürdürülebilir, yüksek kaliteli, standart sapması düşük ürün sunuluyor.
Üretilen tüm ürünlerimiz el değmeden, otomatik numune alma sistemlerinden pnömatik olarak alınarak kalite kontrol laboratuvarında toplanıyor ve RoboLAB kalite kontrol sistemleriyle analiz ediliyor. Bu teknoloji sayesinde hem üretim süreci esnasında alınan numune sayısı artıyor hem de analiz periyotları kısalıyor. RoboLAB ve otomasyon uygulamaları ile insan faktöründen kaynaklı hataların önüne geçilerek, üretimin her safhasında standart sapmayı minimize etme imkanı sağlıyor.
Günlük 5 bin ton klinker üretimi gerçekleştiriyoruz. Toplam çimento üretimi ise yıllık yaklaşık 2,3 milyon ton. Bir yandan yüksek kapasitede üretim yaparken, diğer yandan ürün kalitesiyle sektörün en çok tercih edilen markası olmayı hedefleniyor. Robot uygulamalarını kullanan işletme sayısının oldukça sınırlı olduğu çimento sektöründe Seza Çimento, üretimden analize ekipmanların tümünü modern sistemlerle yöneten bir işletme olarak müşterilerine bu sayede yüksek kalitede ürün güvencesi sunuyor. Bunun yanı sıra Seza’da iş güvenliğini sağlamak ise birinci öncelik. Sektörde üretimde numune alınan alanlar, bazen çok tehlikeli ve riskli bölgeler olabiliyor. Robot kullanımı ise insan kaynaklı hataların önüne geçiyor. İş kazaları da bu sayede minimize ediliyor. Yapılan robot yatırımıyla bu risklerin önüne geçiliyor, aynı zamanda standartlara uygun, yüksek güvenilirlikte ve müşteri memnuniyetini hedefleyen kalitede üretim yapılıyor.
Markanız ülkemize alanında ne gibi ilkleri kazandırdı?
250 milyon dolarlık yatırımla kurulan ve Cumhuriyet tarihi boyunca Doğu Anadolu Bölgesi’ne yapılmış en büyük özel sektör yatırımı olan Seza Çimento çevre dostu özellikleri ile de ön plana çıkıyor. 832 bin metrekaresi açık, 55 bin metrekaresi kapalı olmak üzere 887 bin metrekare alan üzerine kurulu fabrikada, günde 7,500 ton çimento üretiliyor. Fabrika hammadde ocaklarının tam içinde kurulu olduğundan büyük bir avantaj sağlayacak şekilde, içinde kendisine ait 5 hat demiryolu bulunuyor. Seza Çimento’nun enerji için de 2 şalt sahası bulunuyor. Hâlihazırda fabrikanın bulunduğu bölgede, üretim kapasitesi ve ürün kalitesi ile tüm illere hizmet verilebiliyor.
İş gündeminizi ve hedeflerinizi öğrenebilir miyiz?
Seza Çimento olarak güvenli bir çalışma ortamında sürdürülebilir kaliteye sahip ve sektöründe çevreye saygılı firma olmayı amaçlıyoruz. Bu amaca ulaşmak için kalite, çevre, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm yasal mevzuatlara, ulusal ve uluslararası standartlara uyarak müşterilerimize kaliteli, güvenilir ve çevreye saygılı ürün sunmayı hedefliyoruz.
Tesisinizde enerji maliyetlerinizi düşürmek için ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? Gerçekleştirdiğiniz projelerden, bu projelerin sonuçlarından ya da gerçekleştireceğiniz projelerden bahseder misiniz?
Enerji maliyetlerimizi düşürme konusunda Puant Saat Uygulaması, Kapasite Kullanımı ve Enerji SCADA Sistemi temelinde çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Puant Saat Uygulaması kapsamında EPİAŞ tarafından yayınlanan saatlik piyasa takas fiyatlarına göre üretim planlamamızı yapıyoruz. Bunu biraz açarsak; piyasa takas fiyatlarının yüksek olduğu saatlerde eğer stok seviyelerimizde problem yoksa durdurabileceğimiz üniteleri duruşa alıp, piyasa takas fiyatlarının düşük olduğu zaman dilimlerinde de üniteleri devreye alıyoruz. Böylelikle üretim yaparken enerji maliyetlerimizi düşürmüş oluyoruz. Bu çalışma ile son kaynak tedarik tarifesine geçtiğimizden beri ağırlıklı Türkiye piyasa takas fiyatları ortalamasının altında bir birim fiyat ortalaması gerçekleştiriyoruz.
Kapasite kullanımı noktasında ise ünitelerimizde yer alan ekipmanların, ekipman üretici firmaların verdiği kapasite ve spesifik enerji tüketimlerini değişkenlik gösteren şartlara göre sağlamaya çalışıyoruz hatta spesifik enerjilerin düşürülmesi için ürün kalite parametrelerinden taviz vermeden marjımız varsa ile nominal kapasite üzerinde üretim yapmaya çalışıyoruz.
Tüm bunlarla birlikte elektrik enerjisinin verimli kullanılması ve maliyetlerinin düşürülmesi amacı ile fabrikada Enerji SCADA Sistemi kurulmuştur. Bu sistem sayesinde fabrikayı besleyen enerji nakil hattının bağlandığı şalt sahasından başlayıp üniteler ve sahadaki ekipmanlara kadar anlık olarak enerji tüketimi izlenebilmekte ve kayıt altına alınmaktadır. Bu sayede enerji tüketimleri artan ekipmanlar, üniteler anında tespit edilip olası olumsuz durumlara karşı müdahale edilmektedir. Ayrıca iletim sistemi üzerinden alınan elektrik enerjisinin ve fabrika içindeki enerjinin kalitesi enerji analizörleri vasıtasıyla izlemekte ve kayıt altına alınmaktadır.
Kendi enerjinizi üretmek için bir yatırım planınız var mı? Yakın dönemde böyle yatırım yaptıysanız sonuçlarını paylaşır mısınız?
Elektrik enerjisi birim fiyatlarının her geçen gün arttığı bu dönemde fabrikamızın enerji maliyetlerinin düşürülmesi için öz tüketim amaçlı 15 MWh bir güneş enerjisi santrali projemiz var. Biraz bilgi verecek olursak; izin süreçleri tamamlanmış olan projemiz için yakın zamanda saha çalışmalarına start verilecek. Bu projenin hayata geçmesi ile fabrikamızın yıllık toplam tüketiminin beşte birini bu güneş enerjisi santralinden karşılamayı planlıyoruz.
Sıfır duruş ve sıfır hata ile kaliteli üretim adına ne tür metod ve sistemler kullanılıyor? Daha çok hangi proses otomasyonu donanım ve yazılım teknolojilerinden yararlanıyorsunuz?
Fabrikamızda sistemlerin insan inisiyatifinden bağımsız olarak çalıştırılması, enerji maliyetlerinin azaltılması ve minimum arıza duruşu ile verimli bir üretim yapılması için bir otomasyon ve SCADA sistemi tesis edilmiştir. Üretim prosesinde her ünite için SCADA sayfaları mevcut olup bu ünitelerin kontrolü merkez kumanda odasında ilgili ünite operatörü vasıtasıyla yapılmaktadır. Otomasyon yazılımı olarak Simatic PCS7 Cemat kullanılırken, SCADA sistemi Simatic WinCC olan Siemens’in yazılımları kullanılmaktadır. Donanım alt yapısı olarak da yine Siemens tercih edilmiştir.
Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonunuz nedir? Varsa pilot uygulamalarınızdan bahseder misiniz?
Dijital değişim ve dönüşümün gelişmekte olan ülkeler için bir şans olarak değerlendiriyoruz. Eğer bu dönüşüme gelişmekte olan ülkeler ayak uyduramazsa aynı zaman da onlar için bir tehdit unsuru olacaktır. Ülkemizin azami seviyede bu değişimden faydalanması gereklidir. Üretim proseslerinde kaliteli, düşük enerji maliyetli, verimli, sürdürülebilir ve olabildiğince insan inisiyatifinden bağımsız bir üretim yapabilmek için sanayinin dijital dönüşümüne entegre olmamız gerekiyor.
Bu bağlamda; fabrikamızda üretim prosesinin kontrolünü, kararlılığını ve optimizasyonunu sağlayan bilgisayar tabanlı bir sistem (expert sistem) mevcuttur. Bu sistem mevcut otomasyon sistemiyle haberleşerek tüm üretim prosesini adeta oto-pilot mantığıyla operatöre gerek duymadan çalıştırılabilmektedir.
Yine; Reçetelere uygun, standart sapması düşük, kontrol edilebilir ve güvenilir üretim yapabilmek için iki adet online analizör tesis edilmiştir. Online analizörler bantlar üzerinden geçen hammaddenin kimyasal özelliklerini anlık olarak analiz edip, belirlenmiş olan hedef değerlere göre dozajlama kantarlarına komut veren ekipmanlardır. Yani online analizör, x-ray ve dozajlama bant kantarları kapalı çevrim çalışan endüstri 4.0 alt yapısına sahip bir sistem fabrikamızda tesis edilmiştir.
