Kondansatör bir devreye reaktans sağlıyor. Düşük direnç ve yüksek endüktans bir bobin anlamına gelen reaktörler, birbirinden farklı sektörlerde ve uygulamalarda ayrı amaçlar için kullanılıyor. Enerji kalitesi alanında kondansatörleri koruyup harmonikleri filtreleyen reaktörler, endüstri alanında motor sürücüleri ve motorları koruyor. Ayrıca bazı reaktör tiplerini kullanarak uzun iletim hatlarının yan etkilerinden korunmak mümkün oluyor. Reaktör seçiminde ısıl performansı önem arz ediyor. Bu noktaa manyetik doyum noktası olabildiğince yüksek seçilmesi gerekiyor. Konuyla ilgili detaylı bilgi veren Elektra Elektronik Ar-Ge Transformatör Müdürü Ender Kasım, “Uygun seçim yapılamazsa kompanzasyon panosunda kondansatör reaktör uyumsuzluğu olacaktır. Sonuç olarak reaktif güç kompanzasyonu da düzgün yapılamayacaktır” dedi. 

HARMONİK KAYNAKLI PROBLEMLERİN ÖNÜNE GEÇİYOR 

Elektra Elektronik Ar-Ge Transformatör Müdürü Ender Kasım, şebeke kirliliğinin yoğun olduğu sektörle ilgili bilgi vererek şu önerilerde bulundu. “Tekstil, madencilik, metal ve ergitme ocakları gibi tesislerde kullanılan makinalar nedeniyle elektriksel kirlilik oluşuyor. Yani Harmonik yükseltmeye daha yatkın oluyor. Harmonikleri ortaya çıkaracak yükler oldukça fazla oluyor. Doğru ölçüm yapıldığı zaman ve doğru reaktörler kullanıldığı zaman harmonikler uluslararası standartlarda (IEEE-519) zararsız seviyelerin altına iniyor. Bu sayede harmonik kaynaklı problemler de önlenebiliyor. Amacımız tesislerde bu standardın altını yakalamak. Tesislerde hedeflenen bu standart yakalandığında ise zamansız duruşların gerçekleşme ihtimali azalıyor. Ayrıca verimlilik artarken güç kalitesi ile gerilim ve akım dalga şekli iyileştiriliyor. Sonucunda totalde güç kalitesi de optimum düzeye geliyor” dedi.  

ISIL PERFORMANS VE MANYETİK DOYUM NOKTASINA DİKKAT

Proje ve kullanım alanına uygun reaktör seçimi yapılırken ısıl performansın önemine değinen ve manyetik doyum noktasının olabildiğince yüksek seçilmesi gerektiğini belirten Kasım, sözlerine şöyle devam etti; “Enerji kalitesi uygulamalarında kullanılan reaktörler sürekli olarak tam yükte çalışan reaktörlerdir. Bu ürünlerin ısıl performansları büyük önem taşır. Sürekli devrede kaldıklarından dolayı kayıplarını düşük seçmek uzun vadede kendilerini amorti etmelerini sağlanıyor. Reaktörlerin manyetik doyum noktaları olabildiği kadar yüksek seçilmeli. Her tesisin yükleri ve yük karakteristiği birbirinden farklı olduğu için harmonik yüzde değerleri de değişiyor. Bu harmoniklerin ölçülerek analiz edilmesi ve ardından uygun filtreleme oranlı reaktör seçilmesi gerekiyor. Bu sayede doğru filtreleme yapılarak optimum çözüm sağlanmış oluyor. Tesisin THDV ve THDI değerlerini ölçmek gerekiyor. Dolayısıyla reaktör uygulamasını da bu ölçümlere göre yapmak önem arz ediyor. Uygun seçim yapılmadığı zaman kompanzasyon panosunda kondansatör reaktör uyumsuzluğu olacağı için kompanzasyon panosu uygun çalışamaz. Dolayısıyla, reaktif güç kompanzasyonu da düzgün yapılamaz.”