Endüstriyel tesisler için dönüştürülmüş enerji kaynakları arasında basınçlı hava, gaz ve vakum yer alıyor. Kompresörler, fabrikaların her yerinde bulunuyor. Çünkü kompresörler makinalardan aletlere, robotlardan lazerlere kadar çok daha fazla sistemin çalıştırılmasını sağlıyor. Ancak basınçlı hava, gaz ve vakum sistemleri kötü bakım uygulamalarından olumsuz yönde etkileniyor. Bu da endüstriyel tesisler için büyük kayıp kalemi olarak görülüyor. Mevcut olan kaçakların oluşmasına yol açıyor. Bu kaçaklar makinelerin arkasına, bağlantı noktalarına, tamir edilmiş boruların zemin seviyesinden yukarıda yer alan noktalarına veya kırılmış borulara ya da eskimiş hortumlara gizlenmiş olabilir. Tespit edilmediği taktirde hem kayıp miktarları hem de arıza süreleri artıyor. 

KAYIP HAVANIN YÜKSEK MALİYETİ

ABD Enerji Bakanlığı'na göre basınçlı hava hattında tek bir 3 mm'lik (1/8 inç) kaçak, yılda 2500 ABD dolarına varan bir kayba neden olabilir. ABD Enerji Bakanlığı, bakımı iyi yapılmayan ortalama bir ABD tesisinin, toplam basınçlı hava üretim kapasitesinin %20'sine kaçaklar nedeniyle kaybedebileceğini tahmin etmektedir. Yeni Zelanda hükümeti, Target Sustainability projesinin parçası olarak bir basınçlı hava sisteminin kapasitesinin %30 ila %50'sinin sistem kaçakları nedeniyle kaybedilebileceğini tahmin etmektedir. Endüstriyel tesis içerisinde gizli karları bulmanın en hızlı yolu basınçlı hava, gaz ve vakum kaçaklarını tespit edebilmektir.  Aksi halde hava kaçakları, arıza sürelerinin artmasına, kalite sorunların yaşanmasına ve bakım maliyetlerinin yükselmesine neden olmaktadır. Kaçaklardan kaynaklanın kaybı telafi etmek için operatörlerde daha büyük bir kompresör almayı tercih eder. Bu yöntemle hem sermaye maliyetini artırırsınız hem de enerji maliyetlerini yükseltirsiniz. Sistem kaçakları, düşük sistem basıncı sebebiyle arızalanmasına da neden olabiliyor. Bu da üretimde gecikmelere, plansız arıza sürelerine, kalite sorunlarına, hizmet ömrünün azalmasına ve kompresörlerin gereksiz işletilmesi yüzünden bakım gereksinimlerinin artmasına yol açabilir. Örneğin, ABD'li bir üreticinin bakım yöneticisi hava tork aletlerinden birindeki düşük basıncın ürün kusurlarına yol açma riski taşıdığını söylemektedir. "Yanlış torklanmış üniteler, az ya da fazla torklanmış olursa ürünlerin geri çağrılmasına neden olabilir. Bu da son derece standart olması gereken bir işleme normalden daha fazla mesai harcanmasına yol açar." "Kayıp kâr ve kayıp üniteler para kaybettirir. En kötü senaryoda, teslimde başarısız olduğumuz için talep kaybı da yaşarız."

Basınçlı hava sistemlerinin potansiyel maliyet tasarrufu olarak gören altyapı hizmetleri, bu sorunu ortadan kaldırmak istiyorlar. Çünkü kaçaklar kayba yol açıyor.  Kaçak sorunun giderilmesi, operatörün hem ekonomik açıdan tasarruf sağlamasına hem de tesise ek kapasite eklemek zorunda kalmamasına yardımcı olur. 

KAÇAKLARI BULMAK VE ONARMAK KOLAY BİR İŞ DEĞİLDİR

Birçok tesis ve binada kaçak bulma programı bulunmamaktadır. Kaçakları bulmak ve onarmak kolay bir iş değildir. Kayıp miktarının ölçülmesi ve maliyetin tespit edilmesi için enerji uzmanlarının veya danışmanlarının, enerji analizörleri ve kaydediciler kullanarak hava sistemlerinizi denetlemesi gerekir. Sızıntıları gidermenin getireceği yıllık maliyet tasarruflarını sistematik bir şekilde hesaplayarak böyle bir projeyi gerçekleştirmek için güçlü bir fizibilite incelemesi oluşturabilirler. Basınçlı hava sistemlerinin enerji denetimleri, genellikle endüstri, hükümet ve sivil toplum örgütleri (STK'lar) ile yapılan ortaklıklar aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu ortaklıklardan biri olan Compressed Air Challenge (CAC), bu türden grupların oluşturduğu gönüllü bir iş birliğidir. Ortaklığın tek hedefi; endüstrilerin basınçlı havayı maksimum sürdürülebilir verimlilikte üretmesine ve kullanmasına yardımcı olacak üründen bağımsız bilgiler ve eğitim materyalleri sağlamaktır.

ULTRASONİK KAÇAK TESPİTİ NEDEN VERİMSİZDİR?

Tesislerde kaçakları tespit etmek için gerçekleştirilen uygulamalar maalesef ilkel yöntemlerle yapılıyor. Eskiden beri kullanılan yöntemlerden biri, tıslama seslerini dinlemektir. Ancak bu sesleri duymak çoğu ortamda neredeyse imkansızdır. Bir diğer eski yöntem olan şüphelenilen sızıntı alanına sabunlu su dökmek ise kirlilik yaratır ve zemini kayganlaştırabilir. Kompresör sızıntılarını bulmak için günümüzde en çok başvurulan araç, ultrasonik akustik algılayıcıdır. Taşınabilir elektronik cihaz sayesinde hava kaçakları ile ilgili olan yüksek frekanslı sesler tanınıyor. Tipik ultrasonik detektörler kaçakları bulmaya yardımcı olur ancak bunların kullanımı zaman alır ve onarım ekipleri, bu cihazları genellikle yalnızca planlı arıza sürelerinde, yani diğer kritik makinelerin bakımını yapmanın daha verimli olacağı zamanlarda kullanır. Üniteler ayrıca kaçakları tespit etmek için operatörün ekipmana yakın durmasını gerektiriyor. Bu da tavan ve diğer ekipmanların arkası gibi ulaşabilmesi kolay olmayan alanlarda bu aracın kullanılmasını zorlaştırıyor. Sabunlu su veya ultrasonik detektörler kullanarak kaçakları bulmanın uzun sürmesi dışında, zemin seviyesinin yukarısındaki veya ekipmanların altındaki alanlarda bu teknikleri kullanarak kaçakları bulmaya çalışmak, güvenlik sorunları doğurabilir. Merdivene çıkmak ve ekipmanların altına girmek tehlikeli olabilir.

STANDARTLARI DEĞİŞTİREN BASINÇLI HAVA KAÇAĞI TESPİTİ

Bir kaçağın tam konumunu 50 metre uzaktan, gürültülü bir ortamda, ekipmanları kapatmadan tespit edebilecek bir sızıntı tespit etme teknolojisi olduğunu düşünün. Fluke, bunu başaran bir endüstriyel görüntüleme cihazı geliştirdi. Endüstriyel bakım yöneticileri, Fluke ii900 Sonic yani Sonik Endüstriyel Görüntüleme Cihazı ile basınçlı hava kaçaklarını bulurken standartları değiştiren bir çözüm olarak öne çıkıyor. Yeni sonik endüstriyel görüntüleme cihazı, geleneksel ultrasonik cihazlardan daha geniş bir frekans aralığını algılayabiliyor. Bu da yeni SoundSight™ teknolojisini kullanarak termal görüntüleme cihazlarının sıcak noktaları algılamasına benzer şekilde hava kaçaklarının gelişmiş görsel taramalarını sunuyor. 

ii900, hem sonik hem ultrasonik ses dalgalarını algılayan, küçük ve çok hassas mikrofonlardan oluşan bir akustik diziye sahiptir. ii900, potansiyel bir sızıntı konumundaki ses kaynağını tanır ve sesi sızıntı olarak yorumlayan özel algoritmalar uygular. Sonuçlar bir SoundMap™ görüntüsü oluşturur. Bu görüntü, kaçağın konumunu kesin olarak gösteren, dijital görüntüsünün üzerine eklenmiş bir renk haritasıdır. Sonuçlar 7 inç LCD ekranda resim veya gerçek zamanlı video olarak gösterilir. ii900, belgelendirme veya uyumluluk amaçları için 999 adede kadar görüntü dosyası veya 20 adede kadar video dosyası kaydedebilir. Büyük alanlar hızla taranabiliyor. Bu sayede kaçaklar diğer yöntemlere göre daha hızlı şekilde bulunabiliyor. Ayrıca yoğunluk ve frekans aralıklarına göre filtreleme yapılabilir. Yakın zaman önce bir ekip, büyük bir üretim tesisinde iki prototip ii900 ünitesini kullanarak bir günde 80 adet basınçlı hava kaçağı tespit etti. Bakım yöneticisi, bu kadar kaçağı geleneksel yöntemleri kullanarak bulmanın haftalar süreceğini söyledi. Ekipler ise kaçakları hızlı şekilde bularak onardı ve potansiyel arıza sürelerini de bu sayede engellemiş oldu. Tesisin bu sayede verimlilik kaybından saatte 100.000 ABD doları tasarruf sağladığı tahmin ediliyor.

Olası kaçak konumları:
•    Kuplajlar
•    Hortumlar
•    Borular
•    Bağlantı parçaları
•    Dişli boru bağlantı noktaları
•    Hızlı ayırma noktaları
•    FRL'ler (filtre, regülatör, yağlayıcı kombinasyonları)
•    Kondansatör kapanları
•    Valfler
•    Flanşlar
•    Salmastralar
•    Pnömatik bekleme tankları