Kahve ve deterjan üretimi için yeni bilimsel çalışmalar deneniyor. Rezervinin yüzde 73’ü Türkiye’de bulunan bor gübreli kahve ve deterjan üretimi için kahve diyarı Brezilya ve Kolombiya ile iki yıllık çalışma yapılacağı bildirildi. Sabancı Üniversite’si kapsamında yürütülecek olan çalışmalar ile “Eti Matik” deterjanının satışlarının yaygınlaştırılması sağlanacak.
Bor rezervinde pazar payının yüzde 57 oranına sahip olan Türkiye rakiplerinin ajan gibi her çalışmaların izini sürdüğü ve istihbarat toplayarak bilgi aldıkları bildirildi.
Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Serkan Keleşer borun yüzde 50’sinin cam sektöründe kullanıldığını vurgulayarak “Dünyadaki bor tüketimlerinin yaklaşık yüzde 50'si cam sektöründe, yüzde 15'i seramik, yüzde 15'i de tarım, yüzde 2-3 civarında da deterjan ve diğer sektörlerde kullanılıyor.” açıklamasında bulundu.
Eti Madenin bu pazardaki en büyük satış yeri Çin ve Hindistan olduğunu bildiren Keleşer, satışlarının yarısını bu iki ülkeye yaptıklarını bildirdi. Çin'de üç depoları olduğunu açıklayan Keleşer, bu depoların satışı arttırdığını, Avrupa kıtası ile yüzde 85-90 Eti Maden ürünü kullanıldığını, rakiplerinin olduğu Kuzey Amerika bölgesinde yaklaşık yüzde 20'ler civarında olduğunu, Güney Amerika'daki pazar payının ise yüzde 13 oranında olduğunu, Şili, Peru gibi ülkelerde aynı zamanda bor yataklarına sahip oldukları için orada katı bir rekabet olduğunu bildirdi.
Keleşer Eti Matik üretime yönelik, “Eti Matik'in Eti Madendeki üretim kapasitesi yıllık 15 bin ton, 3 vardiya. Eti Matik'in satış rakamı, 2017'deki satışı 6.250 ton. Ama 15 bin ton kapasiteli bir ürün. Bu ürünümüz üretildiği günden bu yana kadar 4 kere formül değiştirdi. Kokusu önlendi. Bu ürünümüzün içeriğinde yüzde 60'tan fazla bor var. Formülün yeniden değiştirilmesi konusunda AR-GE devam ediyor. Ünlü markaların piyasa payları yüzde 20 ile 28 arasında değişiyor. Eti Matik yüzde 1,5 paya sahip. Çok haşin bir piyasa. Bu konuda en büyük sıkıntı "Bulamadım." diye. Ben bile bir yıldır kullanıyorum, benim de haberim yoktu. Şunu söylemek istiyorum: Ben komşularıma -arkadaşlara da söylüyorum- kendi cebimden alıp, bölüp -gramajları 300-500 gram- veriyorum. Ben bunu ilk önce kendim yapıyorum. Bana şu eleştiri geliyor: Nereden alacağız? Çok önemli. Dağıtım konusunda bu yıl önemli bir çalışma yapıyoruz. Televizyonlarda reklam 2018 yılı içerisinde bunların tamamı planlanıyor” ifadesinde bulundu.
Emet ve Hisarcık'taki borun arıtılması konusunda İstanbul Teknik Üniversitesi çevre mühendisliği ile birlikte şu anda planlama aşamasında olan bir çalışmaları olduğunu açıklayan Keleşer, Türkiye'de de ilk defa uygulanacak bir yöntemle atık sulardaki borun kazanımı konusunda önemli adım attıklarını, İstanbul Teknik Üniversitesiyle, Sabancı Üniversitesiyle, Dokuz Eylül Üniversitesiyle, Hacettepeyle, ODTÜ'yle projeleri olduğunu bildirdi.
Borun tarımda da kullanılacağını bildiren Keleşer şu sözleri kaydetti: “Bilhassa Malezya, Endonezya, Vietnam, Tayvan ve Hindistan'da borun gübrede, tarımda kullanımıyla ilgili özel çalışmalar yapıp üniversitelerimizle, sahalarda uygulamalar yapıp borun özellikle orada, Brezilya'da, Kolombiya'da kahvede, palmiye yağında, palmiye üretimindeki etkileriyle ilgili çalışmalar yapıp bunları oradaki üreticilere sunmayı planlıyoruz. Sabancı Üniversitesiyle uluslararası alanda çok değerli bir hocamızla işte tarımda bor kullanımı, Brezilya'da, Kolombiya'da kahvedir, palmiyedir, bu tip ürünlerde bor kullanımıyla ilgili iki yıllık proje. Orada bir arazide borlu ve borsuz şekilde ekim yapılacak. İnsanlar, bir dönümde ne aldım, ne alacağım bunu görmek istiyor. Seramik sektöründe de çalışmalar yapıyoruz.”
