Enerjisini Üreten Fabrikalar Zirvesi, üçüncü paneli ile kojenerasyon ve trijenerasyon sistemlerini değerlendirdi. Kendi enerjisini kojenerasyon ve trijenerasyon ile üreten fabrikaların bu yatırımın avantajlarını konuştuğu panelde önemli isimler konuşmacı olarak yer aldı. Panelin moderatörlüğünü İstanbul Gedik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Arif Karabuğa üstlenirken panelistler arasında Hayat Kimya Global Enerji Grup Müdürü Sabri Çakmak, Ak Gıda Enerji Proje Müdürü Erdal Yılmaz, Barış Teknoloji Mühendislik ve İmalat Grubu Yöneticisi Hamdi Hoplamaz ve VTC Genel Müdürü Mustafa Ensari üstlendi.
“Projeyi hayata geçirirken tesisinizi çok iyi tanımalısınız”
“Kojenerasyon ve Trijenerasyon ile Kendi Enerjisini Üreten Fabrikalar” panelinde konuşan Hayat Kimya Global Enerji Grup Müdürü Sabri Çakmak, kojenerasyon uygulamasını ilk yapan fabrikalardan biri olduğunu söyleyerek konuşmasına başladı. Çakmak, “Hayat Kimya olarak dünyada benzer uygulama projelerini hayata geçirdik. Tabii hayata geçirdiğimiz her proje bizim için farklı bir deneyim oldu. Dünyanın farklı ülkelerinde devreye aldığımız uygulamalar sayesinde tecrübeler kazandık. Örneğin; Rusya’nın Tataristan bölgesindeki proje üzerinde çalışırken yönetimle karşı karşıya geldik ve yönetim bize böyle bir projenin hayata geçemeyeceğini söyledi. Biz ise bu projenin onlara avantaj sağlayacağını söyleyerek ısrar ettik. Neticesinde biz teknolojimizi Tataristan’daki fabrikamıza taşıdık ve daha sonra farklı fabrikalarda benzer projeleri hayata geçirdi. Nijerya’da benzer bir uygulama yaparak kendi enerjisini üretmesini sağladık. Ayrıca atık ısıdan soğutma sistemlerini kurduk.” dedi. Projelerin hazırlanması ve devreye alınması gibi süreçlerde birçok kritere dikkat edilmesi gerektiğine değinen Çakmak, tesisin çok iyi tanınması, ihtiyaçların doğru analiz edilmesi tesisin bulunduğu bölgedeki dağıtım maliyetlerin öğrenilmesi gerektiğini ifade etti. Ekipmanların da aynı şekilde çok önemli olduğuna vurgu yapan Çakmak, bu projeyi hayata geçirecek olan kişilerin ekipmanların özelliklerini, kullanım ömürlerini, verimli kullanım şekillerini bilmek gerektiğini dile getirdi.
“Süt endüstrisinde atıklardan elektrik üreten ilk tesisiz”
Kendi enerjisini kojenerasyon sisteminden üreten Ak Gıda, Enerjisini Üreten Fabrikalar Zirvesi’nde konuşarak ziyaretçilere teknik açıdan bilgiler verdi ve dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda uyarılarda bulundu. Akgıda fabrikası bünyesinde 7.3 MW gaz türbini ve 1.5 MW’lık biyogaz enerjisi ürettikleri küçük bir kojenerasyon tesisin daha bulunduğuna dikkat çeken Yılmaz, konuşmasına şu sözlerle devam etti: “Tesisin işletilmesinde nelere önem verdiğimizi ve bu konuların bize sağladığı avantajları aktarmak istiyorum. Akgıda, süt endüstrisinde atıklardan elektrik üretilen ilk tesis, şebekeye yeşil enerji sağlayan ilk tesis, en büyük arıtma kapasitesine sahip ilk tesis olma özelliği taşıyoruz. Ayrıca gerçekleştirdiğimiz 8 milyon TL’lik en büyük çevre yatırımı ile dikkat çekiyoruz.” dedi.
“Kojenerasyon sistemleri fabrikalara avantaj sağlıyor”
Kojenerasyon alanında 2000 yılından beri çeşitli tesislerde uygulamalar gerçekleştiren Barış Teknoloji Mühendislik ve İmalat Grubu Yöneticisi Hamdi Hoplamaz, Enerjisini Üreten Fabrikalar Zirvesi’ndeki panelde ziyaretçilerle önemli bilgiler paylaştı. Kojenerasoynu; “Elektrik ve ısının tek yakıt kaynağından birlikte üretimi” sözleriyle tanımlayan Hoplamaz, konuşmasına şu sözlerle devam etti: “Kojenerasyon sistemleri sağladığı avantajlarla sanayicilerin ilgisini çekiyor. Öne çıkan avantajlar arasında; enerjinin kullanım verimini toplamda yüzde 90’a kadar çıkarması, trijenerasyon sistemlerinin çalışmasını mümkün kılması, rekabet koşullarında avantaj sağlaması, verimlilik ve doğalgaz kullanımı ile düşük sera gazının üretilmesi, diğer santrallara göre daha kısa devreye alma imkanı sunması gibi konular yer alıyor. Ayrıca kaliteli elektrik üretiminin gerçekleşmesi ve bazı proseslerde jeneratör gerekliliğinin azaltılması da sağladığı avantajlar arasında sayılıyor.” dedi. Hoplamaz, bugüne kadar hayata geçirdiği uygulamalarla ilgili de dinleyicilere kapsamlı bilgiler sundu.
“Sektör için tamamen yerli bir yazılım ürünü sunuyoruz”
“Kojenerasyon ve Trijenerasyon ile Kendi Enerjisini Üreten Fabrikalar” panelinde konuşan VTC Enerji Genel Müdürü Mustafa Ensari, kendilerini enerjinin ticari tarafına odaklanmış bir firma olarak tanımlıyor. Sundukları hizmetlerle ilgili de şu bilgileri paylaşıyor: “VTC Enerji olarak enerjinin ticari tarafına odaklanmış bir firmayız. Biz, ticari tarafta arz – talep dengesini ayarlamak için çalışmalarımızı gerçekleştirmeye devam ediyoruz. 2008 yılından beri enerji piyasasının özelleştiğini gözlemliyoruz. Başarılı bir özelleştirme süreci gerçekleştirildi. Hızlı süreçte enerji üreticileri, tedarik şirketleri bu süreci yönetmeyi daha kolay başardılar ancak sanayi tarafında zorlanma yaşadı.” dedi. Bu süreci sanayicinin gözünden ele alan Ensari, tedarik şirketleri ve üretim şirketleri açısından yatırımcıların sanayi sektöründen enerji sektörüne ciddi bir finansal akışın yaşandığını gözlemliyoruz. Bu noktada işlerin biraz ters gittiğini gözlemliyoruz. İşin teknik verimlilik kısmı doğru yönetiliyor ancak ticari tarafta da arz – talep dengesinin doğru bir şekilde ilerlemesi gerekiyor. Biz bu noktaya odaklanıyoruz ve bu alanda çeşitli otomasyon ile yazılım çözümleri sunuyoruz. Vgen isimli tamamen yerli bir yazılım ürünümüz bulunuyor. Aynı zamanda bir tedarik şirketiyiz. Konvansiyonel tedarik şirketlerinden farklı olarak sanayi tesislerine ve kojenerasyon santrallerine çözümler sunuyoruz. Enerji piyasasının dönüşüm sürecinde katma değer üretmeye odaklanıyoruz.” dedi.
