1940’ların ikinci yarısında tekstil imalatıyla ticaret hayatına başlayan ve büyümesine istikrarlı bir şekilde devam eden Anadolu İplik, 2004 yılında başladığı sanayi yatırımlarına 2011 yılında önemli bir ivme kazandırdı. Çerkezköy’de 80 bin metrekare alan üzerinde fabrika yatırımı yapan Anadolu İplik, 2013 yılında devreye aldığı Kojenerasyon tesisi ile kendi elektriğini üretiyor ve öztüketiminin tamamını bu tesisten sağlıyor.  Toplam kurulu gücü 8.6 MW olan kojenerasyon tesisi içerisinde iki adet MWM markalı gaz motoru bulunuyor. Anadolu İplik fabrikasının aylık enerji tüketim miktarını, kojenerasyon tesisinin işletmeye sağladığı avantajlarını konuşmak amacıyla bir araya geldiğimiz Kojenerasyon İşletme Müdürü Tarık Terzi, “Kojenerasyon enerji tesisimizde iki adet gaz motoru bulunuyor. Tesisin 8.6 MW toplam kurulu gücü bulunuyor. İşletmelerin enerjisinin tamamını bu motorlardan sağlıyoruz. Bu açıdan kapasitemiz fabrika için yeterli görünüyor.” diyor. 

Anadolu İplik fabrikasının genel yapılanması ve üretim faaliyetlerinden bahsedebilir misiniz? 

Anadolu İplik, yaklaşık 50 bin metrekare kapalı alanda üretim faaliyetlerine devam ediyor. Fabrikanın bulunduğu arazinin toplam büyüklüğü ise 80 bin metrekare civarındadır. İşletme içerisinde; Pamuk iplik, Teksture, Poy, Polyamid ve Enerji Üretim olmak üzere birbirinden farklı beş tesis bulunuyor. Tesislerin ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisini Kojenerasyon tesisinden sağlıyoruz. Pamuk iplik tesisinin yılda 12 bin ton üretim kapasitesi bulunuyor. Aynı şekilde Teksture tesisin üretim kapasitesi 40 ton/gün olarak öne çıkıyor. 

İşletmenin  aylık elektrik tüketim miktarı hakkında bilgi verebilir misiniz? 

Anadolu İplik fabrikası ayda ortalama 5.5 milyon kWh enerji tüketimi oluyor. Enerji tüketim miktarı proses ihtiyacına göre mevsimsel olarak değişkenlik gösteriyor. Özellikle yaz aylarında chiller (soğutma) ünitelerinin devreye girmesiyle birlikte yüzde 5 - 10 oranında bir artış yaşanıyor. 

Kojenerasyon tesisinden elektrik üretimi dışında sağladığınız faydalar nelerdir?

Baca gazı dediğimiz motorun egzozundan çıkan ısıyı buhar enerjisi olarak diğer tesislerimizin proseslerinde kullanmaktayız. Ayrıca gaz motorlarının ceket suyundaki ısı enerjisini Absorbsiyonlu Chiller ile soğutma enerjisine çevirerek işletme proseslerimizde kullanmaktayız.  Bu sayede elektrik enerjisi ile çalışan mekanik chiller ünitesi yerine Absorbsiyonlu Chiller ünitesini kullanarak hem gaz motorlarının verimliliğini arttırmış hemde elekrik enerjisinden tasarruf etmiş oluyoruz. 

Kojenerasyon tesisini kurarken ulaşmak istediğiniz hedef neydi? 

Biz kojenerasyon tesisini kurarken amacımız enerji kesintisinden kaynaklanan üretim kayıplarını ortadan kaldırmaktı. Özellikle Polyamide ve POY tesislerinin üretim sürekliliğini sağlamak zorundayız.
Bu nedenle kendi kontrolümüzde olan ve sürekliliğini sağlayabildiğimiz kojenerasyon tesisinin kurulmasına karar verilmiştir. 

Kojenerasyon tesisinin size sağladığı başka avantajlar oldu mu?  

Bu tesis bize maliyet açısından da önemli avantajlar sağladı. Normalde motorun elektriksel verimi yüzde 43 ise, mekanik verim de yüzde 44 dolaylarında oluyor. Mekanik verimden ( Isı enerjisi ) ne kadar fazla faydalanırsanız, toplam verim artacağından Enerji Üretim Maliyetlerinin aynı oranda azalmasını sağlayacaktır. Dolayısıyla İşletmelerimizin büyük girdisini oluşturan enerji maliyetini azaltmak piyasadaki rekabet gücümüzü arttırmamıza olanak sağlıyor. 

Fabrikanın enerji izlemesiyle ilgili hazırladığınız raporlar var mı? Bu raporlardan örnek verebilir misiniz? 

Endüstri 4.0 teknolojisinin İşletmemizde hayata geçirilmesi amacıyla, enerji ve proses verimlilik izlenebilirliği çalışmalarımıza pilot makineler seçerek başlamış bulunmaktayız. Böylece hem birim enerji tüketim miktarı hem de üretim miktarları raporlanarak, atıl kapasite ve kayıplarımızı görmekteyiz. Enerji kesintisinden oluşabilecek duruş sürelerini öngörebildiğimiz bu sistem sayesinde Kojenerasyon tesisinin işletmelerimize sağlamış olduğu sürekli enerjinin önemi bir kez daha karşımıza çıkmıştır.

Enerji verimliliği için fabrikanızda yaptığınız uygulamalar var mı? 

Enerji verimliliği sağlamak adına farklı projeler üzerinde çalışıyoruz. Santrali devreye almadan önce devletin desteklediği Verimlilik Artırıcı Projelere “VAP” proje veren firmalardan biriyiz. 2009 yılında sunduğumuz projeyi 2011 yılında tamamlamış bulunmaktayız. Bu proje bir yıl içerisinde yatırımı amorti eden bir projeydi. Bu projenin dışında Kojenerasyon tesisinde ve diğer işletmelerimizde bulunan birbirinden farklı projelerle enerji verimliliği çalışmalarımız halen devam etmektedir. 

Kojenerasyon tesisi ne kadar süredir elektrik üretimi yapıyor? Bu süre içerisinde kendini amorti etti mi? 

Biz bu tesisi 2012 yılında tamamladık ve 2013 yılında devreye aldık. Fizibilite raporunda yapılan çalışmaya göre herhangi bir sapma gözükmemektedir. Önceki konuşmalarımda bahsettiğim gibi Atık ısıyı ne kadar verimli kullanabilirseniz, Kojenerasyon tesisleri kendini o kadar kısa sürede amorti edebiliyor. 

Santralin periyodik bakımları ne zaman yapılıyor? Bakım ve onarım işlerini kendi bünyenizde mi gerçekleştiriyorsunuz? 

Gaz motorların periyodik bakımları servis anlaşması yaptığımız firma tarafından yapılıyor. Motorların 4 bin saatte bir yapılan periyodik bakımları bulunuyor. Bu bakımlar servis sağlayıcı firma ile birlikte takip ediliyor ve olası bir problem olduğunda anlık müdahale yapılıyor. Biz bugüne kadar ciddi bir sıkıntı yaşamadık. Diğer ekipmanların ilgili bakımları ise gerek kendi personelimiz gerekse ilgili markanın servisi tarafından gerçekleştiriliyor. 


Fabrikanın enerjiyle ilgili gündeminden bahsedebilir misiniz? 

Anadolu İplik ve Tekstil Fab. San. A.Ş. fabrikasının 2018 yılındaki enerji gündemini birkaç önemli başlık oluşturuyor. Öncelikle geçtiğimiz dönemlerde hazırlamış olduğumuz, ısıyla ilgili geri dönüşüm projeleri bu yıl ki konularımızın arasında yer alıyor. Ayrıca kojenerasyon tesisinin enerji verimliliğini artırabilmek için etütler yaparak projeler geliştirmeye devam ediyoruz. Fazla olan buhar veya sıcak suyun tamamını kullanabilmek için yatırım yapılması hedefleniyor. 

Tarık Terzi Kimdir? 

Sakarya Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden 2001 yılında mezun oldum. 2003 yılında Anadolu İplik bünyesinde göreve başladım. 2003 ila 2015 yılları arasında fabrikanın her aşamasında görev aldım. 2011 yılındaki yatırımlarından sonra görevime Enerji Bölümü’nde devam ettim. Kojenerasyon tesisinin fizibilite çalışmalarında yer aldım. Anadolu İplik ve Tekstil Fab. San. A.Ş. fabrikasındaki görevime Kojenerasyon İşletme Müdürü olarak devam ediyorum.