Deprem gerçeğiyle yüzleşen ülkelerde yapı güvenliği, sadece yeni projeler için değil, mevcut yapı stokunun güçlendirilmesi açısından da hayati önem taşıyor. Insteel Çelik ve Prefabrik Yapılar A.Ş. Genel Müdürü Mimar Özgül Yücel, “Depreme Dirençli Yapılar” dosya konumuz kapsamında, yapıların sismik performansını artırmaya yönelik uygulamaları ve mühendislik prensiplerini detaylarıyla anlattı.
FOTO: Insteel Çelik ve Prefabrik Yapılar A.Ş. Genel Müdürü Mimar Özgül Yücel
Mevcut binaların güçlendirilmesinde kullanılan başlıca yöntemlerden biri, betonarme taşıyıcı sisteme entegre edilen çelik çerçeve ve rijit bağlantı takviyeleri. Bu yöntemle, binanın yanal yük taşıma kapasitesi artırılarak sarsıntıya karşı daha dayanıklı hale getirilmesi sağlanıyor. Bunun yanı sıra karbon fiber ve polimer takviyeleri, betonarme elemanların çatlama ve kırılma riskini minimize ederken yapının bütünlüğünü koruyor.
Perde duvarların güçlendirilmesi, özellikle yüksek binalarda deprem kuvvetlerinin dağıtımında kritik rol oynarken, zemin kaynaklı risklerin bertarafı için mikropay kazıklar, jet grout kolonları ve zemin enjeksiyonu gibi tekniklerle temel güçlendirmesi öneriliyor. Ayrıca, sismik yüklerin eşit dağılımını sağlamak amacıyla kat seviyelerinde rijit diyaframlar ve bina burulmalarını engelleyici sismik izolatörler de projelere entegre ediliyor.
Yeni yapıların tasarımında ise yük dağılımı ve süneklik en temel kriterler arasında. Yücel, “Yapılar, depremin ani etkilerine karşı kırılgan değil, sünek davranış göstermelidir. Bu, can güvenliği için birincil önceliktir” diyor. Yapının doğal frekans analizinden zemin-yapı etkileşimine kadar tüm verilerin bütüncül değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Yücel, hafif çelik yapı sistemlerinin, modüler üretim ve yüksek performans avantajlarıyla öne çıktığını belirtiyor.
Deprem gerçeğinin teknolojik ve mühendislik bir yaklaşımla karşılanması gerektiğine inanan Insteel, sismik yalıtımlı temellerden enerji sönümleyici sistemlere kadar pek çok çözümü projelerine entegre ediyor. “Amacımız, yalnızca binalar değil; güvenli yaşam alanları inşa etmek” diyen Yücel, inovasyon ve kaliteyi merkeze alan çalışmalarının süreceğini ifade ediyor.
