Yıldız Teknik Üniversitesi koordinatörlüğünde ve TÜBİTAK ile Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun destekleriyle hayata geçirilen SMARTPOL deniz kirliliği algılama ve izleme sistemine ilişkin çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. SMARTPOL, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından MARTERA Ufuk 2020 Programı kapsamında desteklenen, Avrupa ülkelerini denizcilik teknolojileri ve mavi büyüme alanlarında daha güçlü bir konuma taşımayı amaçlayan bir ERA-NET projesi. 36 ay olarak belirlenen proje süresi toplamda 1 milyon 293 bin euro bütçeye sahip.
Kirlilik ve iklim değişikliği nedeniyle deniz suyundaki değişiklikleri, ortaya çıkabilecek farklı deniz faaliyetlerini ve gemilerin uluslararası kurallarla belirlenen limitlerin dışında deşarjları gibi olağandışı durumları anlık olarak takip ederek tüm dünyada kıyıların ve deniz suyunun korunmasına katkısı olacak bu proje, çevre koruma ve iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik olarak deniz alanlarını izlemek için gerekli donanım ve yazılım bileşenlerini içeren ve farklı deniz kirliliği türlerini tespit etmek için özgün ve kompakt bir kirlilik algılama, izleme ve analiz sistemi mimarisi taşıyacak.
AVRUPA YEŞİL MUTABAKATIYLA UYUMLU PROJE
Sistem, esas olarak, her ikisi de çoklu sensör teknolojisi ve yapay zekâ tabanlı çözümlerle donatılmış, Kıyı Kontrol Merkezi (SCC) ve tam elektrikli insansız gemiden (USV) oluşuyor. Yerel çevresel izleme ve veri analizi gerçekleştirecek insansız yüzer platform ayrıca numune toplama için kirlilik algılama sensörleri taşıyacak. Sistem denizdeki her türlü gemi ve kara kaynaklı atıkların, yabancı büyük ve küçük cisimlerin tespitine yönelik olarak kameralar ve radar gibi görüntü algılayıcı sistemlerle de donatılacak. Görüntüler insansız platform üzerinden kıyıda bulunan bilgi toplama merkezine iletilecek ve ana platform ile insansız platform arasındaki iletişim ve güvenilir veri aktarımı, özel ağ sistemi tarafından sağlanacak. SMARTPOL sistemi, hızlandırma ve maksimize etme yeteneğine sahip olarak yapay zeka, 5G, bulut ve uç bilgi işlem ve nesnelerin interneti gibi sürdürülebilir dijital teknolojilerden yararlanmayı amaçlayan Avrupa Yeşil Mutabakatı ile de büyük bir uyum içinde.
Disiplinlerarası olan bu projenin ekibi YTÜ Gemi İnşaatı ve Denizcilik Fakültesi ve YTÜ İnşaat Fakültesi öğretim üyelerinden oluşuyor ve proje ekibinde şu isimler yer alıyor: Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Nurten Vardar, Prof. Dr. Bülent Bayram, Prof. Dr. Uğur Buğra Çelebi, Prof. Dr. Füsun Balık Şanlı, Doç. Dr. Tolga Bakırman, Doç. Dr. Bekir Şener, Doç. Dr. Ahmet Yurtseven, Dr. Öğr. Üy. Taner Çoşgun.
DENİZ EKOSİSTEMİNİ KORUMAK AMAÇLANIYOR
Yıldız Teknik Üniversitesi proje ekibinden Prof. Dr. Uğur Buğra Çelebi, projeye ilişkin konuşmasında şu bilgileri aktarıyor: "SMARTPOL akıllı sistemi, denizlerdeki kirlilik ve yabancı maddeleri gerçek zamanlı tespit ederek mücadeleyi kolaylaştırılacak. Projenin çıktısı olan deniz platformu, “Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’’na hizmet edecek. Sonuç olarak; özellikle kıyı bölgelerindeki yerel yönetimlerin anlık deniz izlemeleri açısından oldukça elverişli olacak olan bu sistem, küçük hacimli kompakt yapısıyla oldukça kolay kullanımlı olacak. Deniz kirliliği konusunda farkındalık yaratmak ve deniz ekosistemini korumak ise projenin sosyal hedefleri arasında yer alıyor.
Proje sonucunda biri Türkiye sularında, diğerleri Güney Afrika ve Malta kıyılarında kullanılacak üç adet sistemin üretimi tamamlanmış olacak. SMARTPOL’un tanıtımının ise 2025 yılı sonunda Türkiye kıyılarında gerçekleştirilecek.