Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticilerinden biri olan Tatmetal, proseslerinde enerji verimliliğini geliştirecek, karbon salımını aşağıya çekecek her projeyi üst yönetimin desteğiyle hızlı bir şekilde hayata geçiriyor. Tüm üretim proseslerinde enerji tüketimini aşağıya çekiyor, açığa çıkan atık enerjiyi değere dönüştürüyor, enerji verimliliği yüksek, temiz enerji teknolojilerini tercih ediyor. Tesislerindeki tüm fırınlarda atık ısıyı geri kazanmak amacıyla atık ısı kazanları kuran Tatmetal, 1 No.lu Galvanizleme Hattı, 2 No.lu Galvanizleme Hattı ve Boyama Hattı’ndaki fırınlarda oluşan atık ısıyı değerlendirmek amacıyla kurulan 3 atık ısı kazanı ile doymuş buhar elde ediyor. Elde edilen doymuş buhar, proseslerin buhar ihtiyacının karşılanmasında kullanılıyor. Ayrıca bina ısıtmalarında, banyolarda ve yemekhanelerde sıcak su ihtiyacı da buradan karşılanıyor. Tatmetal Fabrika Direktörü Egemen Öztürk, “Atık ısı kazanlarımız ile enerji maliyetlerimizi aşağıya çekiyor, atık gazların atmosfere salınmasının da önüne geçiyoruz” diyor.
Bize kısaca şirketinizin yapılanmasını anlatmanızı rica ediyoruz.
Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticilerinden biri olan kurumumuz Tatmetal, 25 yılı aşkın bir süredir 600’den fazla çalışanıyla üretim ve ticari faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye piyasasında ve global pazarda; otomotiv, beyaz eşya, iklimlendirme, inşaat, yapı ve genel imalat gibi birbirinden farklı sektörlere ürünler ulaştırıyor, üretim zincirinde hammadde tedariki açısından önemli bir yer tutuyoruz. Zonguldak Ereğli’de bulunan yaklaşık 200 bin metrekarelik üretim tesisimizde yıllık asitleme kapasitesi 1,5 milyon ton olan hattımızda sıcak haddelenmiş asitlenmiş sac, yıllık üretim kapasitesi yine 1,5 milyon ton olan hattımızda soğuk haddelenmiş sac, yıllık üretim kapasitesi 850 bin ton olan hattımızda galvanizli sac ve 200 bin ton olan hattımızda boyalı sac üretimi gerçekleştiriyoruz. 1,5 milyon tonu aşan kapasitemizle; ticari, derin çekme, ekstra derin çekme çelikler, düşük alaşımlı yüksek mukavemetli HSLA çelikler, orta ve yüksek mukavemetli yapı çelikleri ve emayelik çelik gibi birçok farklı soğuk, galvanizli ve boyalı çelik kalitelerinde üretim yapabiliyoruz.
İş gündeminizi öğrenebilir miyiz? 2022 yılının geride bıraktığımız dönemini şirketiniz açısından değerlendirir misiniz?
Dünyanın en büyük 5’inci çelik üreticisi ve 3’üncü çelik ihracatçısı olan Rusya ile dünyanın en büyük 14’üncü çelik üreticisi ve 9’uncu çelik ihracatçısı olan Ukrayna arasında yaşanan kriz, yaklaşık 50 milyon ton çelik ihracatına etki etmiştir. Dünya piyasasının %10’una hakim iki ülkenin piyasaya çelik verememesi, dünyada çelik arzında önemli azalmaya ve dolayısıyla çelik fiyatlarında ani artışa neden olmuştur.
Buna ek olarak tüm dünyayı etkilemekte olan küresel enerji krizi, hurda fiyatlarında yaşanan artış ve devam eden savaşta demir çelik üretim tesislerinin zarar görmesi gibi faktörler; üreticilerin maliyetlerinin öngörülemediği bir durumu beraberinde getirmiştir.
Tüm bu koşullara rağmen biz ihracat pazarlarımızı sürekli geliştiriyor, yeni yatırımlarla güçlü pozisyonumuzu koruyoruz. Bu dönemde üçüncü galvanizleme hattımızı kurma yönünde karar aldık ve yatırım çalışmalarımıza başladık. İnşaat ve bina konstrüksiyon çalışmalarımız devam ediyor. Yeni hattımızı 2024 yılında devreye almayı planlıyoruz. Bu anlayışla yaşanan ve yaşanabilecek olası krizleri en hafif şekilde atlatabileceğimizi düşünüyoruz.
Başarılarımızdan örnek vermek gerekirse, İstanbul Sanayi Odası'nın her yıl açıkladığı İSO 500 sıralamasında geçen yıl 54’üncü olan yerimizi bu yıl 31’inci sıraya taşıdık. Buna ek olarak Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin açıkladığı “En Büyük 1000 İhracatçı Firma” listesine göre, 2021 yılında sergilemiş olduğumuz performansla 79’uncu sıradan 33’üncü sıraya tırmandık. Çelik sektöründe yer alan tüm firmalar arasında ise 14’üncü sıradan 9’uncu sıraya yükseldik. Tatmetal olarak bu başarılarımızı gelecek yıllarda da sürdürmek en büyük hedefimiz.
Yeni üretim hattı, Ar-Ge, tesis ya da teknoloji yatırımı kararı nasıl veriliyor? Yakın dönemde ne tür bir yatırıma imza attınız? Sonuçlarını anlatır mısınız?
Yatırım kararlarımız, üst yönetimimizin stratejileri dikkate alınarak belirleniyor. Ulusal pazarları ve küresel pazarları yakından takip ediyoruz. Pazar koşulları yatırım kararlarımızı şekillendiriyor. Yatırımlarımız için marka belirlerken, dünya üzerinde bulunan referanslarının detaylı incelenmesi sonrasında karar sürecimizi başlatıyoruz. İş sağlığı güvenliği, kalite ve verimlilik konularında ihtiyaçlarımız karşılanıyorsa, öncelikle teknik çalışmalarımızı başlatıyoruz. Teknik görüşmeler neticelendikten sonra ticari anlaşmaları yönetim kurulumuzun kararıyla tamamlıyoruz.
Son 4 yılda büyük ve önemli yatırımları devreye aldık. Bunlar arasında yer alan bir galvaniz hattı, bir sürekli asitleme hattı, sonrasında tandem bağlayarak PLTCM hattı ve bunlara hizmet eden taşlama atölyemizle Türkiye ve dünyanın en modern teknolojileriyle kurumumuza kazandırdık. Üretim kapasitemizi 3 katına çıkardık. 3’üncü Galvanizleme Hattı yatırımına ise başladık.
Mevcut tesislerimizde de modernizasyon çalışmalarımıza kesintisiz devam ediyoruz. Teknolojiyi yakından takip ediyoruz ve tesislerimize hızlı bir şekilde bu teknolojileri adapte ediyoruz.
Ölçüm-kontrol-emniyet-bakım gibi konularda hangi proses otomasyonu teknolojilerinden yararlanıyorsunuz?
Basınç, akış, seviye, sıcaklık, yoğunluk, kütle, titreşim vb. değişkenleri kontrol etmek önem arz ediyor. SCADA, endüstriyel PLC gibi sistemlerle takip etmek istediğimiz değişkenleri ölçüyor, bu verileri topluyor, istatistiksel çıkarımlarda bulunuyor ve analiz ediyoruz.
Çelik tesisleri enerjiyi en çok kullanan sektörlerin başında yer alıyor. Tesisinizde enerji maliyetlerinizi düşürmek için ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? ATIK ISI DÖNÜŞÜMÜ ile enerji geri kazanımına yönelik yatırımlarınızı, yatırımın içeriğini, sürecini ve elde edilen verimlilikleri paylaşır mısınız?
Proseslerimizde enerji verimliliğimizi geliştirecek, karbon salımını aşağıya çekecek her proje üst yönetimin desteğiyle hızlı bir şekilde hayata geçiriliyor. Buradan hareketle, tüm üretim proseslerimizde enerji tüketimimizi aşağıya çekiyor, açığa çıkan atık enerjiyi değere dönüştürüyor, enerji verimliliği yüksek, temiz enerji teknolojilerini tercih ediyoruz. Yaptığımız tüm yatırımlarda çevre duyarlı, enerji verimliliği yüksek, temiz enerji teknolojilerini tercih ediyoruz. Buna en somut örnek olarak, bu yıl devreye aldığımız ilk yenilenebilir enerji yatırım projemizden bahsedebiliriz. Yeni güneş enerji santrali yatırımımız üretim tesislerimizin çatı alanlarının 70 bin metrekarelik kısmı üzerine kuruldu ve tamamlandığında, yılda ortalama 12 milyon kilovatsaatlik (kWh) elektrik üretecek.
Çalışmalarımızın sonuçlarını ise çeşitli ödüllerle almaya devam ediyoruz. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından her yıl düzenlenen SENVER (Sanayide Enerji Verimliliği) proje yarışmalarında gösterdiğimiz istikrarlı başarı bunun örneklerinden. 2017’de ikinci, 2018’de birinci olduğumuz yarışmanın 2022 edisyonunda da birincilik ödülüne layık görüldük. Birinciliği kazanan “Tav Çevrim Sürelerinin Kısaltılması" projemiz kapsamında; 352.485 Sm3 doğalgaz tasarrufu ve 587.475 kWh elektrik tasarrufu sağlarken, toplam enerji kazanımımız ise 340 TEP olarak ölçüldü.
Bununla birlikte tesislerimizdeki tüm fırınlarda atık ısıyı geri kazanmak amacıyla atık ısı kazanları kurulmuştur. 3 adet atık ısı kazanımız bulunmaktadır. 1 No.lu Galvanizleme Hattımız, 2 No.lu Galvanizleme Hattı’mızda ve Boyama Hattı’mızda fırınlarda oluşan atık ısıyı değerlendirmek amacıyla toplam 3 adet atık ısı kazanımız bulunmaktadır. Bu kazanlarda doymuş buhar elde edilmektedir. Elde edilen doymuş buhar, proseslerimizin buhar ihtiyacının karşılanmasında kullanılmaktadır. Ayrıca bina ısıtmalarında, banyolarda ve yemekhanelerde sıcak su ihtiyacı da buradan karşılanmaktadır. Özetle atık ısı kazanlarımız ile enerji maliyetlerimizi aşağıya çekiyoruz. Ayrıca atık gazların atmosfere salınmasının da önüne geçiyoruz.
Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonunuz nedir? Uygulamalarınızdan bahseder misiniz?
Yenilikçi teknolojileri takip ediyoruz, bu teknolojileri tesislerimize adapte ediyoruz. Dijital teknolojiler, kaynaklarımızı etkin bir şekilde kullanmamızı sağlıyor. Verilere hızlı bir şekilde ulaşabiliyoruz ve bu şekilde de hızlı aksiyonlar alabiliyoruz. Tesislerimizin tümünde sahadan veri toplanıyor, otomasyon sistemlerimizi bu yönde geliştirdik. Örneğin büyük veri (big data) ile ilgili çalışmalarımız mevcut. Üretim süreçlerimizden verileri gerçek zamanlı topluyoruz, toplanan verileri analiz ediyoruz ve böylece verimliliğimizi online takip ediyoruz.
