PONZA VE KALKER MADENİNDEN HAFİF AGREGA ÜRETİYOR

Kültür taşı sektöründe, üretiminde ikili-agrega denilen karışımı kullanan ilk ve tek üretici olduklarını söyleyen Pangolin Stone Genel Müdürü Kerem Üstündağ, “Hem ponza hem kalker’i birlikte kullandığımız için, bizim taş ve tuğlalarımız, uygulayan ustalar için işlenmesi, kesilmesi, ebatlanması, taşınması daha kolay ürünlerdir.” diyor.

Üstündağ ile çözümlerini ve yakın dönem yatırımlarını konuştuk. 

Kerem Bey, şirketinizin yapılanmasını ve yakın dönem iş gündeminizi anlatabilir misiniz?

Kültür taşı üreticisi Pangolin Stone ile agrega üreticisi STA Madencilik Ltd Şti, bitişik lokasyonlarda iki ayrı şirketimizdir. Her ikisi de, Konya’nın tuz, kalker ve sodyum sülfat’ı ile ünlü ilçesi Cihanbeyli’de, işletmesi 49 yıllığına kardeş şirketimiz STA Madencilik’e ait 2 milyon 900 bin metrekarelik kalker ocakları tesisleri içerisinde, üretim yapan şirketlerdir. 

 
Üretim tesislerimiz; 

Pangolin Stone tarafında, bugün itibarı ile, 5.000 metrekare kapalı alan, 20.000 metrekare açık alan üzerinde kurulmuştur. 
Full kapasitemiz aylık 31.200 metrekare, yıllık yaklaşık 375.000 metrekaredir. Gider ise, aylık ortalama 24.000 metrekare, yıllık yaklaşık 290.000 metrekaredir. Yani kapasite kullanımımız, yaklaşık yüzde 80 civarında gerçekleşiyor bu yıl. Çalışan sayımız, bugün itibarı ile mavi yaka 54, beyaz yaka 6 personeldir. 

STA Madencilik tarafında ise 15.000 metrekare kapalı alanda full konkasör tesisi ve ayrıca açık alanda 2 adet dik milli kırıcı tesis şeklindedir. STA ‘da bugün itibarı ile 3’ü beyaz yaka olmak üzere 26 personelimiz çalışıyor. 

Pangolin Stone olarak 2021’de gündemimiz ve stratejimiz, 2020 yılı ile aynı şekildedir; ihracat miktarımızı ve oranımızı artırmak. 2021 yılı ilk 5 ayda ihracat/iç piyasa satış oranımız 54/46’dır. Bu oran 2019’da 36/64, 2020’de 48/52 idi. Bunun ana sebebi ise, malumunuz 2017 sonu 2018 başından itibaren iç pazarın daralması, 2018 Ağustos ayından itibaren Türk Lirası’nın büyük osilasyonlar yaşaması ama genel trend olarak hep USD ve EURO karşısında değer kaybetmesi ile bizim ihracat pazarlarında daha rekabetçi hale gelmemizdir. Bu durumun önümüzdeki 3-4 sene daha bu şekilde ilerleyeceğini düşünüyoruz. 

STA Madencilik olarak; yarı çapı 90 km olan bir daire içerisinde kalan müşterilerimize hizmet veriyoruz. Bunlar arasında beton santralleri, beton bazlı diğer yapı malzemeleri üreticileri ( kilit taşı, beton blok, tretuvar vb ) belediyeler, asfalt plant’leri, yol şantiyeleri vb gibi bir çok farklı müşteri mevcuttur. STA Madencilik 6 yıllık bir firma ve Pangolin Stone’a ürettiği özellikli agrega dışında, aslında genel olarak basit agrega dediğimiz 0-4 mm, 4-8 mm ve daha üstü istenilen ebatlarda agrega üretmek. 2021 yılında da yine hem Pangolin Stone’a özellikli agrega üretmeye hem de lokal müşterilerine basit agrega üretmeye devam edecek. 

Markanız ülkemize alanında ne gibi ilkleri kazandırdı? 

Kültür taşı üretiminde en önemli birkaç parametreden biri taşın 1 metrekare başına duvara verdiği yüktür. Çünkü yüzde 100 doğaltaşlar 1 metrekare başına, elbette kalınlığına bağlı olarak, 80-120 kg arasında bir yük bindirir monte edildikleri duvara. Ancak, ponza taşı gibi hafif ve gözenekli taşlar veya tüf gibi volkanik taşlar, öğütülerek beton harcının içine katıldığında, kültür taşının metrekare ağırlığını 35-40 kg’lara kadar düşürmenizi sağlar. Bu anlamda ponza taşı maliyeti ve nakliyesi , bildiğimiz dere kumuna göre oldukça yüksek olduğu için hemen hemen diğer tüm üreticiler dere kumu, yani ıslak kum kullanırlar. Bu da ürettikleri kültür taşlarını bizim taşımızdan yüzde 35-yüzde 40 daha ağır yapar. Biz, agrega olarak kendi ponza ve kalker madenlerimizden çıkardığımız dolgu malzemesini kullanıyoruz. Kendi agregamızı ürettiğimiz için de hafif agrega elde etmek bizim için, daha uygun maliyet avantajı sağlıyor ve ayrıca hem ponza hem kalker’i birlikte kullandığımız için, bizim taş ve tuğlalarımız, uygulayan ustalar için işlenmesi, kesilmesi, ebatlanması, taşınması daha kolay ürünlerdir. 

Kültür taşı sektöründe üretiminde ikili-agrega denilen karışımı kullanan ilk ve tek üretici Pangolin Stone’dur. Bunun yanında ahşap dokulu kültür taşları üreten tek üreticiyiz. Ayrıca, yine, ürettiği ürünlere 50 yıl ürün garantisi veren, bunu internet sitesinde herkesin ulaşabileceği bir doküman olarak yayınlayan ilk ve tek kültür taşı üreticisi, Pangolin Stone’dur. Bunu şu ana kadar Dünya ölçeğinde bile sadece ABD’deki 3 büyük kültür taşı üreticisi yapıyordu. Türkiye’de başka hiçbir üreticinin, 50 yıl’ı bir kenara bırakın, 5 yıllık, 10 yıllık dahi kamuya yayınladıkları garanti dokümanı yoktur. Aslında yaptığımız işin özeti şu; biz kalker ve ponza taşını önce kum'a, sonra sanat’a çeviriyoruz.

2021 yılı ilk yarısını değerlendirerek ikinci yarı için planlarınızı ve hedeflerinizi anlatır mısınız? 

Bugün itibarı ile, Türkiye’de 135 bayi-showroom’umuz var hizmet verdiğimiz. İhracat pazarlarında ise, bugün 4 kıtada 11 ülkede 34 şehre düzenli ihracat yapıyoruz. Düzensiz olarak, yani 3-4 ayda bir sevkiyat yaptığımız 4-5 ülke daha var.  En çok ihracat yaptığımız bu 11 ülkeye ana pazarlarımız dersek eğer, bu ülkeleri; ABD, Kanada, Fransa, İngiltere, İrlanda, Libya, İsrail, Katar, Cezayir, Fas, Kazakistan olarak sayabiliriz. Önümüzdeki dönemler için hedeflediğimiz pazarlar, ağırlıkla Orta ve Kuzey Avrupa pazarı ve Sahra-Altı Afrika pazarları… Özellikle Afrika’nın potansiyeline çok inanıyoruz. 

2021 yılı ikinci yarısı için de hedefimiz, birinci yarıyı tekrar etmek. Yani Türkiye’de pazar liderliğimizi pekiştirirken, iç pazarı ihmal etmeden, ihracat/iç pazar satış oranımızı 60/40’ta dengelemek. 
İç pazarda şu an için 135 bayi-showroom’umuz var demiştim. Bunu, ana bayimizin olmadığı bazı şehirlerde de bayilikle oluşturarak 150 civarına çıkarmak istiyoruz. İhracat tarafında ise, 2021 yıl sonu itibariyle Orta Avrupa ve Sahra-Altı Afrika pazarında yer bulmayı, o bölgelerde genişlemek için ilk distribütörlükleri veya iş ortaklıklarını başlatmış olmayı umuyoruz. 

Yeni üretim hattı, Ar-Ge, tesis, makina ya da teknoloji yatırım kararı nasıl veriliyor? Yakın dönemde ne tür bir yatırıma imza attınız? 

Pangolin Stone tarafında, çok şükür, 2020 yılı bizim için çok iyi bir yıldı. Bunun sonucunda 2021 yılı başından itibaren hızla kapasitemizi artırdık, bunun için ciddi miktarda kalıp ve hammadde yatırımı yaptık. Ayrıca, kapalı alan metrekaremizi 2.000 metrekare daha artırdık, yeni bir stok alanı inşa ettik. Bu yatırımların çıktıları tabi hemen, takip eden ayda alınmaya başlandı. Çünkü stok alanınızı artırabilirseniz, üretiminizi ve doğal olarak kapasite kullanımınızı artırırsınız. Kalıp ve hammadde yatırımı ile de günlük/aylık üretim kapasitenizi artırırsınız. Bu iki yatırım ile termin sürelerimizi çok kısalttık. Bugün, günümüz şartlarında ve temposunda, müşterilerimizden alıp ta maksimum 15-20 günde , karşılayamadığımız, sevk edemediğimiz sipariş yok. Pangolin Stone, bugün itibarı ile söylüyorum, kültür taşı sektöründe en hızlı sevk eden, en kısa termin süresi veren şirkettir. 

STA Madencilik tarafında ise yeni üretim hattı, makina, teknoloji vb yatırım kararları daha uzun vadeler düşünülerek yapılır. Pangolin Stone’nun STA Madencilik’ten talebi en az 5 yıl için tahmin edilebilir, öngörülebilirdir ve bellidir. Ancak STA Madencilik’in Pangolin Stone dışında da bir çok müşterisi olduğu ve bu müşterilerin de bir çok farklı formda agrega talepleri olduğu için, makina, teknoloji, yazılım gibi yatırım kararları STA Madencilik yönetim kurulu tarafından minimum 10 yıllık bir öngörü ile değerlendirilir ve karar verilir. STA Madencilik bu yıl yeni bir makina ve teknoloji yatırım yapmadı. 4 sene önce yaptığı yatırımlar ile devam ediyor. Bugün STA Madencilik, çeşitli formlarda hem kültür taşı üretimi için, hem de yol şantiyeleri, beton santralleri, asfalt plan’ler için uygun 120.000 ton/ay agrega üretiyor. Bunu şu anda tek vardiya ile yapıyor. Büyük altyapı projeleri dediğimiz genellikle kamu ihalelerinde 2 yıldır bir daralma söz konusu. Eğer yeniden yol, baraj, köprü, isale hattı, kanalizasyon, deplasman hatları vb büyük tüketimli kamu ihalelerinde bir hareketlenme olursa iki vardiyaya çıkılarak rahatlıkla 200.000 ton/ay üretim miktarlarına ulaşılabilir. 

Agreganın kalitesini belirleyen unsurlar nelerdir? Kaliteli agreganın beton üretimine etkisi nedir?

Beton hacminin yüzde 60- 80’ini agrega bileşeni oluşturduğu için, agrega seçiminde titizlik gösterilmesi şarttır. Agrega, gereken mukavemete sahip olmalı ve dış etkenlere dayanabilmelidir. Fiziki ve mekanik özellikleri istenilen şartları karşılayabilecek nitelikte olmalıdır. Örneğin aşınmaya maruz kalacak bir betonun agregası da yeterli aşınma mukavemetine sahip olmalıdır. Yine örneğin, don yapan iklimlerde kullanılacak betonun agregası ise dayanıklılık bakımından don etkisi için konulmuş standartları karşılamalıdır. Ayrıca agrega bileşeninin uygun bir tane boyu dağılımı göstermesi çok önemlidir. İyi bir granülometriye sahip agrega içindeki hava boşluğu daha az olacaktır. Bu oldukça teknik bir konu aslında. Genel olarak kaliteli agrega betonu kaliteli yapar diyebiliriz ve kaliteli bir betonda aranılan üç ana nitelik; taze halde işlenebilme, sertleşmiş haldeki mekanik dağılım ve dış konullara karşı dayanıklılıktır. 

Pangolin Stone ile ilgili kısmı ise, bu üç ana niteliğe ek olarak bir de ağırlık/hafiflik olgusudur. Pangolin Stone, diğer bütün kültür taşı üreticilerinin yaptığı gibi agrega olarak dere kumu kullanmaz. Kalker ve ponza taşlarını önce kum’a çevirir ve agrega olarak belirli yüzdeler ile bu iki kumu karıştırır, buna ikili agrega denir ve sektörde bu ikili agregayı kültür taşlarında kullanan ilk ve tek üretici Pangolin Stone’dur. Bu da Pangolin Stone kültür taşlarını diğer tüm üreticilerin ürünlerinden yüzde 35-40 civarında daha hafif yapar.