Motor verimliliği elektrik mühendisliğinde önemi hiç kaybolmamış konulardandır. Elektrik mühendisi olarak makine mühendislerine en fazla üstünlük sağladığımız alanlardandır da motor verimliliği. Onlardan en az 30 puan yukardayızdır.
Motor verimliliğinin önemli olması haliyle ölçümün nasıl yapılacağını da öne çıkartır. Sadece güç analizörleri ile yapılan testler yeterli olmadığı gibi bazı faktörlere dikkat edilmediği takdirde sağlıklı ve hassas sonuçlara da ulaşılamaz.
* * *
İyi bir verim ölçümü için tüm elektriksel, mekanik ve fiziksel sinyalleri eşzamanlı olarak toplayıp analiz etmek gereklidir. Ancak sistemde sürücü varsa sinyallerin sadece motordan değil, bütünleşik motor-sürücü sisteminden toplanmalıdır.
Dolayısıyla sürücünün optimizasyonu ile sürücü- motor uyumunun aranması ölçümden önce gelir. Optimizasyon ve uyum ne kadar başarılı ise verimlilik de o oranda yüksek olacaktır. Bu düzeye de motor özeğrisinin (Sevgili Prof. Dr. İlhami Çetin’in öğrencisiyim, elbette bu kelimeyi kullanacağım) incelenmesi ve sürücü algoritmalarının iyileştirilmesi ile ulaşılır.
* * *
Verimliliği akım, gerilim, tork, hız ve açı verileri gösterir. Hassas akım değeri için klemp değil trafo kullanmalıdır. Gerilimde ise trafo kötü tercihtir, izolasyon amplifikatörü hassaslığın yanı sıra emniyet için de zorunludur. Transdüsersüz tork, hız, açı ölçümü olmaz!
Ancak asıl kritik olan sinyallerin döngülerine bakmaktır. Dinamik yük değişimlerinde, kalkışta ve yavaşlarken gelen sinyal döngüleri ancak bir bütün olarak incelenirse sistemin verimliliği anlaşılabilir.
Bunlar yapılmadığı takdirde verimlilik üzerinde konuşmaya değmez.
