Endüstride, hele ekipman ve makinaların birbirlerinden uzağa yerleştirildikleri tesislerde SCADA sistemleri çok önemli işlevler gerçekleştirirler. Veri toplama, verileri birleştirme, set değerlerini girme, komutu gönderme SCADA işlevlerinin başlıcalarıdır. SCADA sistemleri fabrika, rafineri, güç santrali ve su arıtma tesislerinde vazgeçilmez otomasyon sistemleridir.
* * *
SCADA’lı sistem gelişmiş ve karmaşık donanım, yazılım ve bağlantı bileşenlerine sahiptir. Bileşenler içinde saha enstrümantasyonu, PLC’ler, mikroprosesörler veya uzak telemetre (veya terminal) üniteleri, iletişim cihazları ve SCADA host bilgisayarı bulunur. Birinci katman olan saha enstrümantasyonu kapsamında sensörler, aktüatörler, röleler, örnekleyiciler yer alır. Bu katman hem veri üretir, hem de veri kullanır. Veriler analog da dijital de olabilir.
İkinci katmanda yer alan üniteler gerçek zamanlı (veya gerçek zamana yakın) kontrol yaparlar. Buradaki elemanlardan PLC’leri kontrol yanı, uzak terminallerin iletişim yanı güçlüdür ve her ikisi de deterministik mantıksal komutları icra ederler.
İletişim katmanı SCADA host bilgisayarını içerir ve alt katmanlarla irtibatı kablolu (son zamanlarda fiber kablo ile) veya kablosuz (radyo, uydu vb.) bağlantılar ve çeşitli protokoller ile sağlarlar. Ethernet teknolojili LAN (local area network) en yaygın çözümdür.
SCADA host bilgisayarının soft tarafında SCADA engine’i, arayüz, ara katman yazılımları ve veri taban(lar)ı bulunur. Sistemin en yüksek katma değerli kısmı burasıdır. Bir SCADA’lı sistem üretimi arttırmaya, emniyet risklerini ve duruşları azaltmaya, kestirimci bakım yapmaya büyük yardım eder.
* * *
Bugün gölgede kalmış gibi görünse de Endüstri 4.0 dahi SCADA’sız olamaz!
