ABD merkezli Sigma DT Robotics, 2010 yılından beri önce ikinci el robot satışı yaparak girdiği sektörde robotik sistem entegratörlüğü yapıyor ve robotlu üretim hücreleri tasarlayıp, uygulamalarını gerçekleştiriyor. 

Sigma DT Robotics Kurucusu ve CEO’su Vahap Doğan ile firmalarının yapılanmasını, sundukları hizmetleri, sektöre bakış açılarını ve yatırım yapacaklara tavsiyleri üzerine konuştuk.

Vahap Bey, firmanızın kuruluş amacını ve yapılanmasını paylaşır mısınız? 

Robot ve otomasyon geleceğimizin bir parçası, bunu zaman geçtikçe güncel hayatımızda daha fazla hissetmeye başlayacağız. Bu sadece üretim sektöründe değil, aynı zamanda günlük yaşamımızda, hizmet sektöründe, sıradan gibi görünen işlerde dahi robot kullanımı yaygınlaşacak. Özellikle otomotiv sektörü üretim deneyimim, robotlu üretim ihtiyacını tespit etmede kullanıcıya bilgi ve tecrübe hizmetini aktarmakla müşterinin maliyet risklerini minimum seviyelere indirdik. Üretim proseslerini iyi bildiğiniz zaman, üretim hatlarında otomasyonun nerede daha verimli/fizibıl olacağına karar verebiliyorsunuz. Bizi diğer firmalardan ayıran en büyük özelliğimiz, yıllarca üretim proseslerini farklı fabrikalarda geliştirdikten sonra robot otomasyon sektörüne girmiş olmamız. Ekip olarak, sektördeki standartların üzerinde kalite ve servis verme koşullarını yerine getiren aynı zamanda insanın ihtiyaç duyduğu mevki gözetmeksizin, herkesin eşit koşullarda çalıştığı “şeffaf şirket” felsefesiyle çalışıyoruz. Yani, şirket içinde benim pozisyonum ile bir teknikerin arasında hiçbir fark yoktur, sadece görev dağılımı vardır. Verimlilik konusunda “yalın üretim” tekniklerini mümkün olabilecek en iyi şekilde kullanıp geliştiriyoruz. Huzurlu çalışma ortamının yaratıcılığı ve verimliliği arttırdığı bilimsel olarak ispatlanmıştır. Bunu doğru uyguladığımız için de kalite, verimlilik ve fiyat konularında bizi zorlayacak çok fazla rakibimizin olduğu söylenemez. 2010 yılında Sigma DT Robotics firmasını kurdum. ABD’de Chicago şehri yakınlarında bulunan firmamız, sektöründe yer edinmiş ve bilinen bir firmadır.

Robotik sistem entegratörlüğü konusunda verdiğiniz hizmetlerden bahsedebilir misiniz?  Mühendislik çözümlerinde kendinizi nasıl konumlandırıyorsunuz? 

Sigma DT Robotics olarak, kuruluşumuzun ilk yıllarında sadece kullanılmış robot ticareti yapan bir firma olarak sektöre girdik. Daha sonra robotik sistem entegratörlüğü ve robotlu üretim hücreleri tasarlamaya ve bunun uygulamalarına başladık. Başlangıçta robot satışını, sadece kendi üretiminde robot konusunda kalifiye mühendisi olan firmalara yapıyorduk. Sonradan bunun yeterli olmayacağını, sattığımız robotların müşterinin üretim hattına entegrasyonunu yaptığımızda bir katma değer ekleyeceğini ve bunun firma ile aramızda bir çözüm ortaklığı yaratacağına karar verdik. Tabi ki bunlar biraz süreç işi, birkaç yılımızı aldı. Robot entegrasyonundan sonra bazı müşterilerimizin ve pazarın, paket robotlu üretim hücrelerine ihtiyaçları olduğunu gördük. Bu ihtiyaçtan sonra aşağıdaki robotlu üretim hücrelerini standart ürün olarak üretmeye başladık. 
-    Robotlu Pozisyonerli Gazaltı Kaynak Hücreleri
-    Robotlu 7 & 8 Eksenli Otomatik Takım değiştirmeli İşleme Merkezi
-    Robotlu Çapak Alma ve Yüzey Parlatma Hücresi
-    Robotlu Plazma Kesme Hücresi (6, 7 ve 8 eksenli)
-    Robotlu Su Jeti Hücresi (waterjet ve/veya testereli)
-    Robotlu Paketleme ve İstifleme

Bu standart sistemlerin dışında malzeme taşıma, montaj hatları, boyama gibi çok farklı sistemler de tasarlayıp müşterilerimize sunuyoruz.

ABD’nin yanı sıra dünyanın farklı ülkelerinde de hizmet veriyorsunuz. Hizmet verdiğiniz ülkeleri öğrenebilir miyiz? Hangi marka robotların satışını ve tedarikini gerçekleştiriyorsunuz? 

ABD’nin dışında birçok ülkede müşterilerimiz var. Bunlardan birkaç tanesini sayabiliriz; Türkiye’nin yanı sıra Kanada, Meksika, Almanya ve Kolombiya gibi ülkelerde ürün ve hizmet satışlarımız var. Bu ülkelerin dışında bir talep geldiğinde onlara da hizmet ve ürün satmakta zorlanmıyoruz. Dünyada en çok satılan 5 marka robotun tamamının satış ve entegrasyonunu yapıyoruz. Bunlar: ABB, Fanuc, KUKA, Universal Robots, Yaskawa-Motoman. Özellikle ABB, Fanuc ve KUKA robotlarının çoğu modelinin elimizde kullanılmış versiyonu mevcut. Bazılarında 10 hatta 100 adetler seviyesinde bulunuyor. Nitekim, 2 hafta önce 300 tane oldukça iyi kullanılmış ABB IRC5 en son model robot satın aldık. 

Robot yatırımı yapmayı planlayan yatırımcılara doğru robot seçimi ve fizibilite noktasında neler tavsiye edersiniz? Nelerden kaçınsınlar, nelere dikkat etsinler? 

Kişisel olarak, otomotiv üretim sektöründeki tecrübem dolayısıyla da birkaç öneride bulunmak istiyorum. 
-    Her tür üretimde robot kullanılacak diye bir kural yok. Her yerde kullanamazsınız, kullanımı fizibıl olmayabilir.
-    Kullanabilir olabilmesi için parçanın tekrarlanabilirlik oranının yüksek olması gerekir. 
-    Kullanılacak/satın alınacak robotun markasının bilinirliği önemli. Bilinirliği yüksek olan bir robotun operatörünün veya entegratörünün bulunma olasılığı yüksektir. Tekerleği yeniden icat etmeye gerek yok.
-    Kullanım alanına göre, kullanıcılardan gelen geribildirimler çok önemli. Bazı robot markaları çok iyi olmasına ve bilinmesine rağmen belli model ve/veya operasyonlarda diğer marka robotlara göre daha düşük bir performans sergileyebilirler.
-    Ama en önemlisi, satın alınacak robotun işlevselliği, yani verilen görevi yüksek kalitede, verimli ve sorunsuz yerine getirip getirmeyeceği. Bu konuda değişik kaynak ve verilerden yaralanmak mümkün. Çoğu robot üreticisi bu dataya sahiptir, paylaşıp paylaşmamaları kendi inisiyatiflerindedir.

Endüstriyel robotlar kusursuz çalışıyor gibi olsa da sahip olduğu birçok mekanik aksam zamanla bakım ve tamire ihtiyaç duyabiliyor. Özellikle hangi parçalara dikkat edilmeli?

Robot üreticilerinin belirlediği yük ve hız limitlerinin altında kaldığınız sürece, mekanik olarak sorun çıkması ihtimali çok azdır. Ama en çok sorunun çıkabileceği alan dişli mekanizmalarda meydana gelen boşluklardır. Kullanım ve taşıma kurallarına riayet edildiği sürece robotlar mekanik olarak oldukça dayanıklı makinalardır. Ama bilgisayar tarafı elektronik olması nedeniyle, özellikle toza karşı bir hassasiyet teşkil ediyor. Hava sirkülasyonun ve filtrelemenin/soğutmanın doğru yapılması bu bölgede çıkabilecek arızaları minimum seviyeye indirecektir.

Üreticiler, tesislerinde kullandıkları robotları kaç yılda bir yenilemeli? Ne sıklıkla bakım yaptırtmalı? Yedek parça tedariki konusunda üreticilere nasıl destek veriyorsunuz?

Robotların kullanım kurallarına riayet edildiği takdirde mekanik ömürleri oldukça uzundur. Fabrikalarda neredeyse 25 yıldır çalışan robotlara şahit oldum. Uzun yıllar bir robotun çalışmasını istiyorsanız, mutlaka kullanım kılavuzundaki bakım cetveline riayet etmeniz gerekiyor. Yedek parça konusunda bizler sattığımız ürünlerin devamlı yedek parçalarını envanterimizde bulunduruyoruz. Müşterimize hizmet etmenin sadece robot satmakla bittiğine inanmıyoruz. Şayet yedek parça elimizde yok ise, birlikte çalıştığımız, iş birliğimiz olan partnerlerimizden tedarik ediyoruz.

Sizi tanıyabilir miyiz? 

İTÜ Uçak Mühendisliği Bölümü’nü bitirdikten sonra kısa bir iş deneyiminin ardından 1995’te ABD’ye işletme master’ı (MBA) yapmak için geldim. Okulum devam ederken çalışmaya başladım. Hemen hemen bütün kariyer hayatım boyunca üretim sektörünün içinde yer aldım. Genelde otomotiv üretim sektöründe; Mühendis, Yönetici ve Danışman olarak çalıştım. Uzmanlık alanlarım; Yalın Üretim / 6 Sigma, Proses Geliştirme, Kalite, Verimlik ve İnsan. Her ne kadar robotların insanları işsiz bırakacağına dair endişeler olsa da, ben buna katılmıyorum. Robotlar zor olan işleri daha kaliteli ve temiz yapabilirler ama robotlara neyi, nasıl yapacağını ve hangi kalitede yapması gerektiğini yine biz insanlar öğretiriz. Sigma DT Robotics firmasında Kurucu ve CEO olarak görev alıyorum.