iROB Satış Müdürü Ozan Akikol, doğal navigasyon sistemiyle geliştirdikleri otomatik transpalet modellerini 2019 yılında yaptıkları projelerde kullanmaya ve yurt dışına ihraç etmeye başladıklarını söyledi. 

Türkiye’de ilk defa gerçekleştirdikleri, doğal navigasyon sistemi ile çalışan AGV filolarına yenilerini eklediklerini dile getiren Akikol, “2020’de bu konuda daha büyük atılımlar yapmak istiyoruz. Avrupa’ya açılma hedeflerimize uygun olarak o bölgede yatırım yapmayı; Romanya, Almanya ve Brezilya’da çalıştığımız AGV’lerimizi kendi pazarlarında satan ve lokal destek verebilen partner sayısını arttırarak yurt dışı pazarımızı güçlendirmek istiyoruz” dedi. 

iROB’un iş gündeminde neler var? AGV’lerinizdeki son dönem güncel teknolojik gelişmeler nelerdir?

Bu yıl AGV merkezi trafik kontrol konusundaki çalışmalarımızı biraz daha ileri götürmek, gelişmiş AGV raporlama üzerine çalışmalarını sürdürdüğümüz iROB AGVLAB yazılımımızı geliştirmeye devam etmek ve doğal navigasyon (Natural Navigation) ile çalışan yeni AGV tipleri yapmayı planlamaktayız. Doğal navigasyon ile çalışan AGV modellerimize son dönemde BLACKBOX adını verdiğimiz modülarite fonksiyonunu entegre ettik. Bu fonksiyon AGV üzerinde bulunan elektrik ve elektronik komponentleri modüle modül ayırdığımız kutulara dönüştürürek, hem bizim hem de müşterilerimizin arıza durumunda arızalı çok hızlı bir şekilde kutuyu değiştirerek arızaya müdahale süresini azaltmakta ve AGV’nin verimliliğini arttırmaktadır. Doğal navigasyon ile çalışan AGV modellerimize eklediğimiz diğer yeniliklerden biri de gelişmiş raporlama ve otomatik malzeme talep sistemleri ile entegre bir şekilde çalışmayı sağlayan yazılım altyapısıdır.

Son dönemde hayata geçirdiğiniz AGV projelerinizden örnekler verebilir misiniz? 

Son dönemde beyaz eşya sektörünün öncü kuruluşu olan Arçelik’te doğal navigasyon sistemi ile çalışan AGV filoları kurduk ve kurmaya devam ediyoruz. Bu AGV filoları merkezi filo kontrol sistemi üzerinden yönetilirken, malzemeler ise Hat kenarlarına adapte ettiğimiz Malzeme talep yazılımı üzerinden operatörler tarafından otomatik bir şekilde talep ediliyor. Talep sonrası hattan istenilen malzemeler iş emirlerine dönüştürülüp AGV filo yönetim sistemine aktarılıyor ve malzemenin ilgili istasyona transferini otomatik yükleme sistemleriyle gerçekleştiriyoruz. Ayrıca Endüstri 4.0 kapsamında, bu transfer esnasında oluşan tüm olayları günlüklerini de raporluyoruz. Örneğin; AGV verimliği, AGV duruşları, AGV anlık hareketleri, AGV’lerin rota üzerindeki gerçek zamanlı konumları, istasyon giriş çıkış bilgileri, çağrı ve malzeme talep zamanları, batarya voltajı ve otomatik görev atamalarının oluşma zamanlamaları gibi olay günlüklerini tutan istatistik sistemlerimiz mevcut. Bahsettiğimiz tüm bu akış doğal navigasyon sisteminin esnekliği sayesinde bir parçası olarak firmamız tarafından müşterilerimize sunulmaktadır. 

DENSO robotları-kullanım alanları ve iArmS ile ilgili bilgi verebilir misiniz? Bu robotlar Türkiye’de hangi sektör ve uygulamalarda kullanılıyor? 

Firmamızın mümessili olduğu DENSO Robotics firması 4 ve 6 eksen montaj robotları konusunda çok kuvvetli ve dünyada yaygın bir firmadır. DENSO ne yazık ki Türkiye’de fazla tanınmamaktadır. Bunun da iki nedeni vardır: Birincisi otomotiv yan sanayi firması kimliği de olan DENSO’nun ülkemizde daha çok bu yönüyle bilinmesi, ikincisi ve en önemlisi ise montaj alanında ülkemizde robot kullanımının henüz dünyadaki kadar yaygınlaşmamış olmasıdır. Bugüne kadar DENSO markası ile projelerimiz oldu fakat bunu yeterli bulmuyoruz. Sahamızda AGV’lerle ilgili yaptığımız çalışmalar doğrultusunda robotlar ve AGV’lerin otomatik olarak yüklenmesi ve boşaltılması uygulamalarını da gerçekleştirdik ve çözüm olarak sunabilecek duruma geldik. Robotlar ve AGV’lerin beraber çalıştığı uygulamalar bundan sonra ilgi alanımızda olacak. Ayrıca yüzde 100 kalite kontrol ve robotla otomatik montaj uygulamaları da eskiden olduğu gibi bundan sonra da müşterilerimize sunacağımız çözümlerimizin parçası olmaya devam edecek. iArms’a gelecek olursak; DENSO cerrahların hayat kurtarmasına yardımcı olacak bir robot geliştirerek yeniliklerini tıbbi teknoloji alanında uyguluyor. Sonuç olarak ortaya cerrahlar ve toplum için gerçek bir fark yaratmak amacıyla gelişmiş DENSO teknolojisini kullanan bir robot olan iArmS çıktı. Karmaşık ameliyatların sayısı artıyor. Japonya’nın hızla yaşlanan nüfusunun da etkisiyle, beyin cerrahisi gibi 0,02 mm’lik ipler kullanılarak 1 mm’den daha ince kan damarlarının hassas bir şekilde dikilmesini gerektiren ameliyatların miktarında düzenli bir artış meydana geldi. Üstelik bu ameliyatlar 12 saatten bile daha uzun sürebiliyor ve doktorları son derece yüksek bir fiziksel ve zihinsel baskı altına sokuyor. Elin çok az miktarda titremesi bile yaşamla ölüm arasındaki farkı yaratabiliyor. Cerrahların üzerindeki yükü azaltmak ve hayat kurtarmak umuduyla, algılama ve robot teknolojilerimizin bu konuda nasıl yardımcı olabileceğini görüşmek üzere üniversite hastanelerindeki uzmanlarla iletişime geçtik. Bu görüşmeler sonucunda, ameliyatlar sırasında doktorları destekleyecek bir robot geliştirmek için ortak bir proje başlattık. Hastanelerin tıp bilimi ve tıp mühendisliği konusundaki uzmanlığını bizim endüstriyel teknolojiler konusundaki uzmanlığımızla birleştirerek bu hedefimize ulaştık. Doktorların ellerinin sabit olması, hassas ameliyatların başarılı olması için son derece önemlidir. iArmS, sezgisel hareketi etkilemeden yorgunluğu ve titremeyi azaltmak için doktorların kollarını ve bileklerini yumuşak bir şekilde destekler. Bunu, motorlar veya manuel anahtarlar kullanmadan üç durum arasında (tut, serbest ve bekle) hareket ederek yapar.

iArmS nasıl hareket ediyor? Nasıl mod değiştiriyor?

iArmS’da motor kullanmadan emniyetli ve etkili destek sağlamak için doktorun kolunun ağırlığına ve basıncına tepki olarak ağırlık dengesini yumuşak bir şekilde ayarlayan hassas olarak ayarlanmış bir karşı ağırlık sistemi bulunur. iArmS, kolun eklem yerlerinde bulunan açı algılama sensörleri ve kol uçlarında bulunan ağrılık algılama sensörleri tarafından algılanan doktorun kol hareketine ve basıncına göre modları otomatik olarak değiştirir. Modlar hareketi etkilemek için kol eklemlerindeki fren sistemlerini hassas bir şekilde ayarlar. Bu sistemde manuel mod anahtarları kullanılmaz. Beyin cerrahları ile yapılan çok sayıdaki klinik olmayan çalışmada, iArmS’ın elin titremesini büyük oranda azalttığı görüldü ve çeşitli katılımcılar kolun yorgunluğunu da azalttığını iddia etti. iArmS, aynı zamanda 90 ameliyatta kullanılabilirlik, işlevsellik ve emniyet açısından da doktorlardan yüksek puanlar aldı. Japonya’da düzenlenen 6. Robot Ödülleri (2014) töreninde sağlık ve tıp alanlarına yaptığı katkılardan dolayı Servis Robotu alanında Mükemmellik Ödülü almaya hak kazandı. iArmS şu anda beyin ve kulak-burun-boğaz cerrahisini destekliyor ancak gelecekte cerrahinin diğer alanlarını da destekleyecek.

IFR’nin son raporuna göre dünyada AGV kullanımı hızla artmaya devam ediyor. Otomotiv ve beyaz eşya sektörünün başını çektiği AGV kullanımını Türkiye ve dünya açısından değerlendirebilir misiniz?

AGV’ler endüstride çok yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı ve önümüzdeki yıllarda kullanım alanları daha da genişleyecek. Müşteri gereksinimleri ve yeni çıkan teknolojiler, AGV’lerde de çözüm çeşitliliğini artırmakta. Bu doğrultuda iROB olarak müşteri ihtiyaçlarına, her bir ihtiyaç durumu için en optimum çözümü üretmek bizim görevimiz. Şu anda 11-12 tip standart ürünümüz olsa da yeni bir proje geldiğinde o proje gereksinimlerine uygun yeni bir tasarım ve çözüm ile müşterilerimize cevap verebiliyoruz ve terzi usulü üretim yapabiliyoruz. Ayrıca yüzde 100 firmamıza ait tasarım ve mühendislik ile hayata geçirdiğimiz AGV’lerin, satış sonrası hizmetlerini ve yedek parça teminini de yine iROB olarak gerçekleştiriyoruz. Bu doğrultuda proje çözümleme, uygulayabildiğimiz çeşitli izleme metodlarının var olması, sürekli kendimizi geliştirmeye, finansman ve zaman ayırmamız, çözüm odaklı yaklaşımımız müşterilerimize yerel olarak bu teknolojilerde daha iyi hizmet vermemizi sağlıyor. Ayrıca müşterilerimize istedikleri çözümleri daha iyi sunabilmek için amaca özel AGV’ler yapabilmemiz bizi avantajlı kılıyor. Türkiye pazarında şu ana kadar ağırlıklı olarak otomotiv, otomotiv yan sanayi ve beyaz eşya sektörlerine çalıştık. Bu sektörlerde geçmiş yıllara baktığımızda yoğun olarak otomotiv ana sanayine çalışırken, şu anda otomotiv sektörünün yanına aynı yoğunluğa sahip beyaz eşya sektörünü de gerçekleştirdiğimiz başarılı projelerle eklemiş bulunuyoruz. Referanslarımızın yüzde 80’ini Türkiye’de yabancı ortaklı olarak var olan ya da direkt yabancı firmalar oluşturuyor. 2020 yılında elektronik, gıda ve tüketici ürünleri üreten firmaların oluşturduğu sektörlerde de projeler yapmak istiyoruz. 

2020 yılı hedef ve beklentileriniz nelerdir?

2018 yılında doğal navigasyon dediğimiz sistemle geliştirdiğimiz otomatik transpalet modelimizi aktif olarak 2019 yılında gerçekleştirdiğimiz projelerimizde kullanmaya başlayarak yurt dışına da ihraç etmeye başladık. 2019 bizim için iyi bir yıl oldu. Türkiye’de ilk defa iROB tarafından gerçekleştirilen doğal navigasyon sistemi ile çalışan AGV filolarına yenilerini ekledik. Bu sistemleri genişletmeye ve beyaz eşya sektörünün öncü kuruluşu olan Arçelik işletmelerinde devreye almaya devam ediyoruz. 2020’de bu konuda daha büyük atılımlar yapmak istiyoruz. Ayrıca Avrupa’ya açılma hayalimize paralel olarak Avrupa’da yatırım yaparak ve/veya Romanya, Almanya ve Brezilya’da çalıştığımız AGV’lerimizi kendi pazarlarında satan ve lokal desteğini sağlayan partner firmaların sayısını arttırarak yurt dışı pazar arayışlarımızı güçlendirmek istiyoruz.