St Endüstri Radyoda Eve İş Götürme programının konuğu İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Danışmanı Orhan Pehlivanlı oldu. Pehlivanlı, iş sözleşmelerinin önemi konusunda Can Karadut’un sorularını yanıtladı.
“KAMU OTORİTESİNE SONUNA KADAR UYULMASI GEREKİYOR”
Uzmanlığımız olmasa da öncelikle pandemi süreciyle ilgili biraz bir şeyler söyleyebilirim. Kamu otoritesine sonuna kadar uyulması gerekiyor. Özellikle işyerleri açısından, işçilerin mecburen birlikte çalıştığı ortamlarda mesafe ve hijyen çok önemli. Mesafenin çoğu zaman kurulamadığı yerler işyerleri oluyor. Böyle bir süreç öngörülmediği için bütün işyerleri de ona göre dizayn edilmiş. Bu işyerlerinde mesafeyi korumamız için diğer unsurlara çok dikkat edilerek işin olmasını ve sağlığın korunması açısından önlemlere sonuna kadar riayet edilmesini tavsiye ediyoruz.
“KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ DAHA ÖNCE KULLANILIYORDU”
Kısa çalışma ödeneği covid-19 nedeniyle çıkmış bir ödenek değil. Yıllardan beri kullanılan ama belli şartlara bağlanmış bir ödenek şeklidir. Bunlar; genel ekonomik kriz, zorlayıcı sebepler, sektörel kriz ve döviz krizi gibi nedenler. Daha önceden de talebi olan, işverenlerin inceleyip kullanabildiği bir destekti. Bu destek unsuru zorlayıcı sebep tanımının İŞKUR Genel Müdürlüğü tarafından tanımlanmasına ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yayınlanmasından sonra bir başka gerekçeye dayanmaksızın sadece covid-19 nedeniyle sağlanabilir bir ödenek oldu. Fakat işçilerin normal çalışma süresi önemli ölçüde azalsa veya azalmasada veriliyor. Ayrıca kısa çalışma ödeneği uygunluk müfettişleri tarafından verilen uygunluk denetimi olmaksızın ödenmeye başlandı. Bu sebeple kısa çalışma ödeneğinin normal bir teşvik unsuru olarak kullanıldığını gördük.
“KİMSE BU İŞİN SONUÇLARININ FARKINDA DEĞİLDİ”
Yaşadığımız bu süreçte İŞKUR tarafından işçilerin son 1 yıllık ücretleri % 60'a kadar bir destekle verildi. Bu işçi daha fazla çalışırsa da işverenlerin bunu kullandığını gördük. Yine pandemi nedeniyle iş müfettiş denetimine ara verilmesinden dolayı Ağustos ayına kadar kimse bu işin sonuçlarının farkında değildi. İşçilerin şikayetleri sonrası Ağustos ayı ile birlikte başlayan denetimler sonucunda hakikaten kullanılan desteğin daha fazlasının faizleriyle birlikte ödeme miktarları çıktığını görüyoruz. Şu anda mecliste olan tasarıda işverenlerin hatalı beyanları sonucunda oluşan fazla ödemelerin en azından İŞKUR'a yapılacağı belirtiliyor. İadelerinin terkin edileceği ve bununla ilgili tasarı meclis gündeminde.
“YARDIM ALMAKTA FAYDA VAR”
Uygulamada yatırım teşviki, bölgesel teşvik gibi toplam 26 tane teşvik var. Çalışan sayısı yükseldikçe aynı sigortalı için birden fazla teşvik unsurundan yararlanma imkanı geldikçe bu teşviklerinde birbiri ile karşılaştırılması gerek. Bu teşvikler artık işin uzmanı olan bizlerin bile takip edebileceği bir noktayı geçmiş durumda. Gerçekten büyüyen sektörler için çok önemli teşvikler var ancak ilgili personellerin tek başlarına takip edebilecekleri noktayı çoktan geçti. Maksimum faydanın sağlanması için burada tavsiyem dışarıdan yardım almalarıdır.
“KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI”
Önceden 2011’den beri oluşan teşviklerin geri kazanılması mümkündü. Bütün geçmiş dönemlerle ilgili eksik kullanılan, kullanılmayan teşvik çeşitleri 7103 sayılı kanundan sonra geçmişe dönük başvurularla birlikte alınabiliyordu. Ancak 2020 yılı 30 Haziran sonrasında sadece son 6 aylık dönem İçin geçmişe dönük düzeltme yapılabiliyor. Dolayısıyla 1- 2 yıl sonra baktığınız zaman geriye dönüp toplam kullanabileceğiniz çok ciddi, milyonlarla ifade edilen miktarların kullanılamayacak hale geldiğini görüyorsunuz. Bu gerçekten işverenler açısından da üzücü olur.
