Altuğ Karataş ile Enerji Verimliliği programının bu bölümünde Johnson Controls Türkiye ve Hazar Bölgesi Satış Müdürü Volkan Güven konuk oldu. Güven, soğutma sistemlerinin enerji verimliliğindeki yerini ve özellikle covid-19 sürecinin iklimlendirme çalışmalarına nasıl yön verdiğini ST Endüstri Radyoda anlattı. 

Enerji verimliliği içinde soğutma nedir? 

Biraz teorik bir tanımla başlayacağım; bir maddenin ve ortam sıcaklığının, içinde bulunduğu hacım sıcaklığının altına indirmek ve daha sonra onu orada muhafaza etmek için yaptığımız işleme soğutma diyoruz. Soğutma bir çevrim halinde gerçekleşiyor. Kendi çevre sıcaklığından daha düşük sıcaklıktaki ortamları elde etmeyi sağlarken burada sürekli bir çevrimin olması gerekiyor. Bu çevrimi gerçekleştirmek için de aynı zamanda ısı enerjisini düşük bir ortamdan daha yüksek bir ortama aktarmak gerekiyor. Soğutmada 4 ana ekipman var; kompresör, kondenser, evaporatör ve carnot çevrimi. Bunların arasındaki ilişki üzerine çalışmalar yürütülüyor. 

Endüstriyel tesisler ya da ticari firmalar soğutmayı nasıl elde ediyor?

Birçok gıda, ilaç sektörü gibi alanlarda ciddi enerji kaybının yaşandığını biliyoruz. Ancak mevcut durumlardan dolayı bütçe sıkıntısı çeken firmalar yeteri kadar cihazlara önem veremiyor. Pandemi dönemiyle birlikte ağırlıklı olarak gıda ve ilaç sektörü bir ivme kazandı fakat cihazlar 5-10 yıl sonra istenilen değerleri görmeyebilir. Bu anlamda enerji verimliliğini artırabilmek için cihazların bakımının yapılması gerekir. Tesisatta doğru kurulmayan tesisler de enerji verimliliğinde büyük bir etken. Hesaplamalar yapılıp ona göre adımlar atılmalı.

Soğutma teknolojileri nelerdir?

En yaygın olan soğutma teknolojisi, mekanik buhar sıkıştırmalı soğutma sistemidir. Bilinen bir yöntem; ısıyı dışarıdaki ortamdan daha düşük bir ortama indirerek sıkıştırma işlemi yapılır. Bir diğeri, adsorpsiyonu sistemler. Burada kompresör değil soğutmada su ve lityum bromür kullanılıyor. Evaporatif soğutma sistemleri; havanın içine püskürtülen suyun buharlaştırılması ile kullanılıyor. Termoelektrik soğutma da yine kullanılan soğutma teknolojileri arasında yer alıyor. 

Covid-19 için iklimlendirme anlamında ne gibi çalışmalar yapılıyor?

Pandemi süreciyle birlikte özellikle havalandırma ve klimalar konusunda yorumlar yapılıyor. Doğru bilginin kamuya aktarılması son derece önemlidir. %100 taze havanın kullanılması elbette önemli ancak enerji tüketimi açısından tesisler için ciddi handikaplar oluşturuyor. Biz ultraviyole üzerine önemli çalışmalar yaptık. Hem otellerde, AVM'lerde, endüstriyel tesislerde hem de bankalar gibi insanların sıkça bulunduğu ortamlarda sağlık üzerine çalışmalarımız devam ediyor. Tabii her ne kadar temiz hava kullanılıp ultraviyole lambalar kullanımı arttırılsa da covidli bir hastanın yanınızda bulunması tehlike arz ediyor. Orada da devletimizin maske, temizlik ve mesafe kuralını uygulamaları gerektiğini düşünüyorum.