AS Metal Makine, “Masif Ağaç Panel & Kiriş Blok Pres Hattı”nı geliştirip üretimini tamamladı ve Avrupa'nın en büyük baskı hacmine sahip tam otomatik blok presleme hatlarından olan sisteminin  ihracatını gerçekleştirdi.

Hattın Avusturya’da yapısal ahşap sektöründe faaliyet gösteren bir firmaya teslimatını yaptıklarını belirten AS Metal Teknik Müdürü Dr. Serkan Necipoğlu, “30x2.5x1.2m baskı hacmine sahip olan ürünümüzün 48 metrelik ilk fazını 8 ayda teslim ettik. Yeni yılda da 12 metresi daha devreye alınacak ve toplam hat 60 metre olacak.” diyor.

Dr. Necipoğlu, çevreci ürünler üreten hatlarını ST Endüstri Medya'ya anlattı.

Serkan Bey, makinayı hangi ihtiyaca yönelik olarak geliştirdiniz?

Yurt dışında masif ahşabın kullanımıyla ilgili önemli gelişmeler var. Ülkemizde gerçek ahşap yani ağaç pahalı olduğu ve bulunduğumuz coğrafyadan dolayı böyle bir kaynağımız olmadığı için bizde daha çok suni diyebileceğimiz Sunta, MDF gibi ürünlerden mobilya yapılıyor. Pek çok batı ülkesinde ise gerçek ağaç daha fazla kullanılıyor. Bir de ahşabın yapısal olarak kullanımı var, o çok revaçta. Öncelikle çok çevreci; emisyon miktarı çok az, işlemleri yaparken ortaya çıkan atık çevreci, yapılarda kullandığınızda inşaatlar aynı şekilde çevreci. Ayrıca daha az yalıtım malzemesi gerektiriyor ve esnek bir yapı olduğu için depreme dayanıklı. İngiltere’nin başkenti Londra’da 2017 yılında meydana gelen yangın felaketi, bir anlamda süreçleri hızlandırdı. Avrupa’da yapısal anlamda taşıyıcı kiriş ve kolonların ahşap olacak şekilde inşa edilen yapılara verilen izin 3 kattan 8 kata çıkınca yapısal ahşaba talep arttı. Avustralya Brisbane’de 46,8 m.’lik yapı tamamen yenilenebilir yapı malzemelerinden yapılmış. Avusturya Viyana’da 80 m.’nin üzerinde olan çelik ve ahşap karışımı melez (hibrit) bir yapı var. Norveç’te ise biraz daha yüksek olan ve tamamen ahşap bir yapı var. Ayrıca Japonya Tokyo’da 350 m., Almanya Hamburg’ta 74 m., Hollanda Amsterdam’da 73 m.’lik binalarda ahşap kullanılarak yapılması planlanan yapılar arasında.  Bunlar dünyada geleceğin yapıları olarak adlandırılıyor.  

Yapısal ahşap nasıl üretiliyor? Avantajları nelerdir?

Yapısal ahşap, laminasyon teknikleriyle üretiliyor. Öncelikle keresteler tutkal ile lamine ediliyor. Ardından bizim geliştirdiğimiz gibi özel preslerde büyük bloklar haline getiriliyor. En sonunda da bloklar, kiriş ve kolon oluyor. Buna blok presleme diyoruz. Malzemeleri lamine ediyoruz, sonra bunlar bir daha presleniyor ve ardından kullanılacağı yere göre kesip biçiliyor. Hatta kesilip biçilmeden önce yarı mamul olarak da bazı standart ölçülerde piyasaya sürülebiliyor. Gelecekte yarı mamul tarafında da ürün çeşitliliğinin artacağını öngörüyorum. Diğer yandan yapısal ahşap, yangın tehlikesine karşı daha güvenli oluyor. Bunu yanmaya daha dayanıklı olmakla karıştırmamak gerek. Ahşap tabi ki yanıyor. Fakat yapısal bir kolonu ya da kirişi (40-50cm çapında) yangın testine tabi tutuğunuz zaman, yapının merkezine yerleştirilen ısı sensöründeki sıcaklık 40 dereceyi geçmiyor. Yangında ahşap yapının dış çeperi karbonize (kömürleşme) oluyor. Elbette, uzun vadede içi de yanıyor. Ancak  baştaki mühürlemenin neticesinde yapının içerisinde kalan ahşap kısım taşıyıcılığını koruyor. Böylece kurtarma operasyonu yapabiliyorsunuz. Çelik yapılarda öyle değil. Örneğin; 7 katlı bir binanın üçüncü katında yangın çıktığında, çelik 500-600 derecenin üzerine çıktığı zaman taşıyıcılığını kaybediyor ve kurtarma operasyonu yapamaz hale geliyorsunuz. Ahşap kullanıldığında ısının diğer ortamlara yayılma hızı da düşüyor. Çelikte ise durum daha kötü. Çeliğin yüksek ısı iletimi sonucu bir odada alev olmasa bile ortam sıcaklığı yeterli seviyeye ulaştığında içindeki yanıcı maddeler kendiliğinden tutuşmaya başlıyor. 

Makinanızın Ar-Ge süreci ve kullanımıyla ilgili bilgi verebilir misiniz?

Yapısal ahşabın imalatına yönelik bir makina geliştirdik. Avrupa'nın en büyük baskı hacmine sahip (30x2.5x1.2 m) tam otomatik blok presleme hatlarından biridir bu. Toplam 60 metre olan hattın 18 metrelik pres uzunluğuna sahip ilk fazını 8 ayda teslim ettik. Yeni yılda da 12 metre pres uzunluğu daha devreye alınacak ve toplam pres uzunluğu 30 metre olacak. Tamamı yaklaşık 250 ton çelikten oluşuyor. Kullanıcı dostu bir arayüzü var. Malzemenin hazırlandığı besleme konveyöründen gelen iş parçasının ilerlerken lazer tarayıcılar ile algılanan görüntüsü 2 boyutlu olarak ekrana yansıyor. Sonra bu görüntüye göre makinanın içerisindeki 90 adet hidrolik silindirin her birinin basıncı ayrı ayrı kontrol ediliyor. Böylece pres, malzemenin üzerinde homojen ve sürekli bir basınç uyguluyor. Yani santimetrekareye düşen basıncı eşit tutmaya çalışıyoruz. Makinanın içine girecek şekli tarıyoruz, taramanın sonucunda bir hesaplama yapıyoruz ve o hesaplamayla her silindirin basacağı basınç otomatik olarak ayarlanıyor. Böylece makina iş parçasının üzerine eşit dağılımlı bir baskı uyguluyor. 

Yeni ürününüzün Endüstri 4.0’a uygunluğu açısından değerlendirebilir misiniz?

Makinayı, Endüstri 4.0 felsefesine uygun yaptık. Barkodlarla iş parçaları okunuyor. İlerlerken sıcaklık, nem, özgül ağırlık, ahşabın cinsi, tutkal özellikleri, basınç değerleri gibi veriler kayıt altına alınıyor ve fabrikanın merkezi IT sisteminde takip ediliyor. Makina, IT sistemiyle haberleşerek süreçle ilgili sürekli bilgi paylaşımında bulunuyor. 

Ürün ile ilgili hedefleriniz nedir?

Açıkçası çok özel ve spesifik bir ürün. Sipariş üzerine yaptık. Avusturya’da yapısal ahşap sektöründe faaliyet gösteren en büyük firmalardan birinde çalıştırıyoruz. Böyle şeyleri yapabildiğimiz görülüp konuşuldukça yeni talepler de geliyor tabi.