Savunma ve havacılık alanında Coşkunöz Savunma Havacılık (CSH) ve UAVERA firmalarıyla hizmet veren Coşkunöz Holding, CSH’da 3 eksen ve 5 eksen CNC tezgâhları, kaynak yapabilen yüksek teknoloji robotlarla üretiyor, çok hassas toleranslarda ölçümü ise CMM ile gerçekleştiriyor.
Havacılık alanında hava aracı gövde imalat ve montaj yetkinliği ile yerli ve uluslararası firmalara hizmet veren CSH’ın bu alanda Türkiye’deki 2 firmadan birisi olduğunu vurgulayan Coşkunöz Holding CEO’su Erdem Acay, UAVERA ürünü Çağatay İHA’nın ise uydu kontrolü ile mesafe kısıtı olmadan kullanılabilen dünyadaki tek insansız hava aracı olduğunu açıkladı.
Erdem Bey, savunma ve havacılık alanındaki yapılanmanızı ve yakın dönem iş gündeminizi anlatmanızı rica ediyoruz.
Coşkunöz Holding olarak bünyemizde savunma ve havacılık alanında faaliyet gösteren iki şirketimiz bulunuyor: Coşkunöz Savunma Havacılık (CSH) ve UAVERA. Coşkunöz Savunma ve Havacılık (CSH), yüzde yüz Coşkunöz Holding kuruluşu bir şirket. Ana faaliyet alanı havacılık ve savunma olan firmamızın havacılık ve uzay alanında sabit ve döner kanatlı platformlar için üretimleri bulunmakta. Bunlar gövde montajı, yapısal parça üretimi, kabin içi bitmiş ürün üretimi ve montajı ile uydular için yapısal parça üretimi. Havacılık alanındaki hassas işleme yöntemiyle başlayan üretim gamımızı uçak ve helikopter gövdesi üretimi seviyesine yükselterek sunduğumuz stratejik çözümlerdeki başarımızı her geçen gün geliştiriyoruz.
Savunma alanında sistem entegrasyonu gerektiren platformlar ve alt sistem üretimlerini yüksek kalite ve deneyimli kadromuz ile yapmaktayız. TSKGV şirketlerinin stratejik iş ortağı olarak yerli ve milli savunma projelerinde, millileştime ve yerlileştirme çalışmalarında hem tasarım hem de üretim olarak katkı sağlamaktayız. UAVERA ise insansız hava araçları (İHA) için jenerik uçuş kontrol sistemi geliştirme amacıyla 2014 yılında kurulan ve 2021 yılında Coşkunöz Holding bünyesine katılan yerli ve milli ürün projeleri geliştiren kuruluşumuz. Ayda 3 Sistem/6 uçak ve alt bileşenlerini üretebilecek kapasiteye sahip UAVERA ile sivil sahada kullanıma yönelik ürün ve hizmetler sağlama odaklı çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
UAVERA'nın ürettiği ürünlerin en belirgin özelliği teknolojisi. Sabit kanat olmasına rağmen piste ihtiyaç duymadan iniş kalkış yapabilen ve uydu kontrolü sayesinde mesafe gözetmeksizin kullanılabilen Çağatay İHA güncellenmiş haliyle birçok farklı talebi karşılayabilecek durumda. Yine UAVERA’da mühendislerimiz tarafından geliştirilen ve üretimleri devam eden uçuş kontrol sistemleri, uzaktan kontrol sistemleri ve iletişim sistemleri bulunuyor.
Markanız ülkemize alanında ne gibi ilkleri kazandırdı?
CSH olarak 2015 yılında Korean Aerospace Industries (KAI) şirketi ile 60 Adet KUH Surion helikopterinin orta gövde montajı için bir anlaşma imzaladık. Sözleşmemiz doğrultusunda sevkiyatlarımıza devam ediyoruz. Türk savunma sanayiinin önemli girdiler yaptığı projelerde CSH olarak önemli rol oynuyoruz. Halihazırda havacılık alanında hava aracı gövde imalat ve montaj yetkinliği ile yerli ve uluslararası firmalara hizmet veren CSH bu alanda Türkiye’deki 2 firmadan birisi. Bu yetkinliğimizi geliştirmek için hızla ilerliyoruz. CSH olarak, BOEİNG VE AİRBUS gibi dünyanın en önemli ve büyük firmalarına parça üretimi de sağlıyoruz.
UAVERA ürünü Çağatay İHA ise özellikleri ile sınıfında rakipsiz konumda diyebiliriz. Bulut altı İHA kategorisinde bulunan Çağatay İHA, uydu kontrolü ile mesafe kısıtı olmadan kullanılabilen dünyadaki tek insansız hava aracı. Aynı zamanda sabit kanatlı bir platform olmasına rağmen pist gerektirmeden dikey iniş kalkış yapma özelliğine de sahip.
İş gündeminizi ve hedeflerinizi öğrenebilir miyiz?
Projelerimizi doğru strateji ve hedeflerle gerçekleştiriyoruz. Savunma sanayii sektöründe Türkiye söz sahibi ve bölgesel güç konumunda. Biz de Coşkunöz Holding olarak Ar-Ge ve inovasyona çok daha fazla önem vererek savunma alanında yine ülke katma değerini artırmayı planlıyoruz. İhracat payımızı her geçen gün yükseltmek için de rotamızı farklı ülkelere çeviriyor, yeni projeler geliştirerek Türk üretimi havacılık ve savunma teknolojilerini uluslararası piyasada aranan ürünler haline getirmeye odaklanıyoruz.
Türkiye'de dikey iniş kalkış yapabilen küçük İHA ve hedef İHA pazarında, pazar lideri ve teknoloji geliştiricisi olmak gelecek hedeflerimiz arasında yer alıyor. Tüm sektör paydaşlarının ihtiyaçları doğrultusunda optimum ürünleri geliştirerek yerli ve milli üretim yapmayı, hayata geçirmeyi planladığımız kiralama sistemiyle sınırlı ihtiyaçlara da cevap verebilir hale gelmeyi hedefliyoruz. İHA projelerinin yanı sıra yarı özel ve özel kurumlara gözetleme, tespit, izleme ve bakım gibi konularda hizmet ve ürün sağlamak gündem konularımız arasında yer alıyor. Türkiye, İHA'ların kamera ve motorlarını yurt dışından alıyor. Kamera ve motor konusunda yerlileştirme projelerimiz bulunuyor.
Fabrikanızda Ar-Ge ya da teknoloji yatırımı kararı nasıl veriliyor? Yakın dönemde ne tür bir yatırıma imza attınız?
Fabrikamızda yapacağımız gerek makina gerekse teknoloji temelli yatırımları müşteri ve pazar isterlerine göre şekillendiriyoruz. Mevcut teknik kabiliyetlerimize katma değerli güç çarpanı olabilecek yatırımlar, ciddi bir fizibilite çalışması sonrası sektörel beklentileri maksimum düzeyde karşılar planlarla hayata geçirilmektedir. Özellikle havacılık ve savunma alanında uluslararası standartlarla tanımlanmış isterlere yönelik çeşitli yatırımlar takvimimizde bulunuyor.
Holding olarak her sene Ar-Ge’ye 4 milyon Euro civarında yatırım yapıyoruz. Ar-Ge merkezlerimizde uzun zamandır hem yeni teknolojilere uyum sağlayacak hem de çevreye zararı en aza indirgeyecek malzeme, ürün ve prosesler ile yazılım geliştirmeye yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Sanayide yapay zeka uygulamaları çalışmalarımız devam ediyor. Doğru strateji ve hedeflerle; Türkiye’nin savunma sektöründe global alanda söz sahibi bir ülke, Ar-Ge ve inovasyonda öncü bir merkez olmasının önünde hiçbir engel görmüyoruz.
Savunma sanayiine dönük hangi teşvikler var ve bundan siz nasıl istifade ediyorsunuz?
Savunma sanayiine yönelik genel teşviklere ilaveten dönemsel teşvik projeleri de olabilmektedir. Özellikle Savunma Sanayi Başkanlığı bünyesindeki teşvik ve destek programlarını yakından takip ediyoruz. Savunma sanayiinin ekosistemini destekleyici teşvikleri çok önemsiyoruz. Bu anlamda firmaların ayakta kalabilmesi yerli ve milli projelerin hayata geçirilmesi için güçlü bir başlangıç noktanız olması gerekmektedir. Hem ulusal hem de uluslararası firmalarda rekabetin doğru ortamlarda gerçekleşmesi için bu tarz teşviklere her zaman ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Bu kapsamda birçok teşvik zaman içerisinde açıklanmıştır. Bizim ise henüz bunların içinden faydalandığımız bir desteğimiz bulunmamaktadır.
Fabrikanızda, üretim süreçlerini, tasarım ve Ar-Ge çalışmalarından teslime kadar adım adım anlatır mısınız?
CSH tarafında müşterilerimizden gelen talepler öncelikle bir komisyonca değerlendirilip olumlu karar verilmesi durumunda AR-GE ekiplerimiz tarafından tasarım ve analiz çalışmalarına başlanmaktadır. Tasarım ve analiz doğrulamalarından sonra ilgili üretim birimleri tarafından imalatlar ve montajlar gerek iç kalite kontrol süreçleri gerekse müşteri kaynaklı kaynağında kalite kontrol uygulamaları ile denetlenmektedir. Nihai montaj ve testler sonrasında yine müşteri isterleri kapsamında teslimat programına dahil edilerek teslimatlar yapılmaktadır.
UAVERA ise özü itibari ile bir Ar-Ge şirketi aslında. Kendi ürün ve yazılım tasarımına dayalı İHA2 sınıfında İnsansız Hava Aracı tasarlıyor ve sipariş üzerine üretimini yapıyor. Ürün tasarım ve yenileme faaliyetleri pazarın, rakiplerin durumu ve müşterilerin istek ve beklentileri doğrultusunda projelendirilmiş Ar-Ge veya ürün Mühendisliği projeleri ile başlıyor. Bu sürece Ar-Ge ekibi liderlik ediyor. Bu aşamada gerekiyorsa tasarım değişiklikleri ya da iyileştirmeleri yapılıyor. Tasarım doğrulama faaliyetleri tamamlanan ürünlerin deneme uçuşları yapılarak sahada ve simülasyon ortamında fonksiyon yeterlilikleri valide ediliyor. Takip eden aşamada, alınan ürün siparişleri doğrultusunda malzeme temin planlaması ve üretim planlaması süreçleri devreye giriyor. Üretim süreçleri tamamlanan ürünler, üretim sonrası son kontrollere tabi olup teslime hazır hale getiriliyor.
Makina parkurunuz hakkında bilgi vererek, son dönemde bu alanda yaptığınız yatırımları ve sağladığı avantajları anlatır mısınız?
CSH olarak savunma ve havacılık imalat isterlerine yönelik çeşitli ebatlarda 3 eksen ve 5 eksen CNC tezgâhlarımıza ilaveten çeşitli tipte kaynakları yapabilen yüksek teknoloji robotlarımız mevcut. Yine yapılan imalatların çok hassas toleranslarda ölçümünü yapabilen CMM kabiliyetimiz bulunuyor. İmalatlar sonrası yüzey işlem isterlerine yönelik boya ve kaplama tesisimiz mevcut.
UAVERA’da ise makina parkurumuz bulunmamakta. Çünkü herhangi bir talaşı imalat, pres ile şekillendirme gibi bir üretim bizim için söz konusu değil. El yatırması olan kompozit kalıplardan uçak gövdesi parçaları üretip, kablaj malzemeleri ve elektromekanik parçalar vasıtası ile son montajları manuel olarak tamamlıyoruz. Ancak bazı parça test cihaz ve ekipmanımız mevcut.
