Gelişme sistem dışına çıkıldığında daha büyük etkiler yapar, diğer bir deyişle küçük iyileştirmeler (Kaizen) değil, radikal inovasyon asıl gelişmeyi yaratır. Okuyacağınız öykü de bunu kanıtlayan örneklerden biri. 2000’li yılların başında taze sebze ve meyve perakendeciliğini yeniden yaratmak isteyen elektronik ticaretin dâhilerinden Mick Mountz, Webvan isimli bir girişim kurar. İş modeli siparişlerin hızlı ve ucuz biçimde evlere teslimidir. Aralarında donmuş gıdanın da bulunduğu ürünlerle piyasaya çıkan Mountz manavları ortadan kaldırmayı hayal ederken işlerin pek de iyi gitmediğini görür. Problemin kök nedenine inmek için analizler yapan girişimci temel başarı faktörlerinin hızlılık ve ucuzluk olduğunu saptar. İşleyiş kabzımallardan gelen malların depo raflarına yerleştirilmesi ve sipariş toplama sırasında raflardan alınarak sevkiyata hazırlanması şeklindedir. Daha çok depo operatörü çalıştırmak hızlanmayı sağlayacak ancak maliyetleri arttıracaktır. Diğer bir nitelemeyle hız ile maliyet arasında bir “trade off” bulunmaktadır. Bu uzlaşmazlığı çözmeyi kafasına koyan Mountz robotik ve mühendislik alanlarında uzman iki ortakla proje başlatır. Mevcut süreçte insan mala (raftaki) gitmektedir, oysa başarı için mal insana gelmelidir. Malı insana getiren iki teknoloji; otomatik depolama ve geri alma sistemleri ile atlıkarınca ilk yatırım maliyeti olarak dezavantajlı, esneklik olarak da yetersizdir. Ekip TRIZ yaklaşımını kullanarak kısa süre içinde malların olduğu raflara yönelen, vardığında altına girdiği raf setlerini yukarıya kaldırarak sipariş hazırlama görevlilerinin önüne taşıyan mobil robotları (Kiva adıyla bilinen) yaratır. Kiva robotu barkod okuyabilmekte ve çarpışmamayı becerebilmektedir. Ekip manavcılığı yeniden yaratamaz ama Kiva’yı 775 milyon dolara Amazon’a satar. Bezos’un başlangıçtaki niyeti hem depolarını verimli çalıştırmak, hem de robot satışından para kazanmaktır. Ancak dahi Bezos robotlarını rakiplere satmasa daha kazançlı çıkacağını görerek Kiva’nın satış ekibini kovar.
bazı çıkarımlar:
- Düşük maaşlı personel robotların ilk kurbanları zannedilse de satışçılar bile güvende değildir,
- Aslolan süreç verimliliğidir, ancak özel çözümler sizi bu alanda maksimuma ulaştırır,
- Rekabet yönetimi kar peşinde koşmanın önündedir.
- Her firmanın bir robot stratejisi olmalıdır!
