DEGÜDER Başkan Yardımcısı ve OTS Proje Müşavirlik Yürütücü Ortağı Özlem İmren, yabancı ortaklı bir kimya tesisinde yürüttükleri kapsamlı çelik yapı güçlendirme projesine ilişkin önemli bilgiler paylaştı. Proje, endüstriyel tesislerin kısa duruş sürelerinde, üretim süreçlerini aksatmadan nasıl güçlendirilebileceğini ortaya koyması açısından dikkat çekiyor.
FOTO: DEGÜDER (Deprem Güçlendirme Derneği) Başkan Yardımcısı ve OTS Proje Müşavirlik Yürütücü Ortağı, İnşaat Yüksek Mühendisi Özlem İmren
İmren, mevcut yapının 16,5 metre yüksekliğinde, 3 katlı ve her katta 18 kolon bulunan bir sistemden oluştuğunu belirterek, “Yapının yatay yük taşıyıcı sistemi X yönünde çelik çaprazlar, Y yönünde ise moment aktaran çelik çerçevelerden oluşuyordu. Ancak birleşimlerin kaynaklı yapılması nedeniyle bazı bölgelerde moment aktarımı açısından zafiyet tespit ettik” dedi.
Proje kapsamında öncelikle çatı ve kat düzlemlerinde plan çaprazları eklenerek göreli deplasmanların sınırlandığını ifade eden İmren, eksik çerçeve bölgelerinin yeni çelik kirişlerle desteklendiğini söyledi. Birleşimlerdeki düz kaynakların yerine berkitmeli köşebentler kullanılarak sistemin moment aktarma kapasitesinin artırıldığını vurguladı.
“Zemin kat kolonlarını plakalarla kapatarak kutu kesite dönüştürdük, böylece zayıf bölgeleri güçlendirdik” diyen İmren, projede klasik çift UPN200 çaprazlar yerine BRBF (Buckling Restrained Braced Frame) elemanlar kullandıklarını belirtti. Bu sayede hem rijitlik hem de enerji sönümleme kabiliyeti artırıldı.
Yaklaşık 18 ton çelik malzeme kullanılan projede, 12 adet BRB eleman ve 3.800 civarı çelik parça uygulamaya dahil edildi. Güçlendirme çalışmaları, fabrikanın yalnızca kısa üretim duruşlarında — 2 hafta + 2,5 hafta + 1 hafta olmak üzere — tamamlandı.
Performans analizlerinde, yapının güçlendirme sonrasında “Sınırlı Hasar Bölgesi”nde kaldığını ifade eden Özlem İmren, “Bu proje, endüstriyel tesislerin üretimden kopmadan, planlı duruş dönemlerinde dahi güvenli ve etkin biçimde güçlendirilebileceğini gösterdi. Özellikle kimya, enerji ve ağır sanayi tesislerinde benzer uygulamalar, deprem riskine karşı sürdürülebilir bir güvenlik stratejisi oluşturacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.