Bazı yeraltı madenlerinde işçiler çalışma alanlarına konveyörle gidip gelmekteler. Bu ilginç yöntem konveyörlerin madenlerde kullanılması kadar eskilere gider. Çoğunlukla kömür ocaklarında görülen bu taşıma biçimi madenin kazıldıkça derinleşmesi sonucu yolun uzamasına karşı hem bir zaman tasarrufu, hem de ergonomi/çalışma konforu olarak düşünülebilir. Her ne kadar konveyöre binenler bunun pek de keyifli bir yolculuk olmadığını, sadece yürümeye kıyasla bir nebze daha iyi olduğunu ifade etseler de birkaç kilometreyi yorulmadan inip, işlerine zinde ve zamanında başlamaları bu pratiğin ana gerekçesidir.
* * *
Bu amaç için de kullanılacak konveyör sistemlerinin tasarımı, kurulumu, çalıştırılması ve denetimi ilk olarak 1978 yılında ABD’de gerçekleştirilen “Kömür madenciliğinde yer altı taşımacılığı” sempozyumunda ele alınmış. Katılımcıları konuyu finansal doğrulama açısından değil, emniyet perspektifinden analiz etmeye çalışmışlar. Madenin içinde cevher ile birlikte insan taşımak ciddi tehlikeler içermekte. İvmelenme ve yavaşlama en başta işçilerin üzerine malzeme yığılması riskini oluşturmakta. Dolayısıyla gerek hız, gerekse taşıma bölümleri emniyet kurallarına uydurulmak zorunda. Örneğin bandın ıslaklığı kaymaya yol açacağından izin verilmiyor. Konveyör yolunda görüş açıklığı olması da bir diğer emniyet faktörü.
* * *
Yukarıda bahsettiğimiz ilk sempozyumdan sonra çeşitli kesimler konu üzerine yoğun biçimde eğilerek zengin bir bilgi dağarcığı oluşturmuşlar. Bugün bu alandaki tüm bilgileri sadece tek bir kaynakta; “Martin Engineering” firmasının yayını olan “Foundations For Conveyor Safety” kitabında bulma olanağı var. Bilgilerin hayli ilginç olanlarından biri de makaraların çıkardığı ritmik seslerin işçilerde uyku getirici etki yapması. Bu da başta gelen yaralanma sebepleri içinde yer alıyor. Fazlasını öğrenmek isteyenler dergimize yazabilirler…
