1986 yılından bu yana faaliyet gösteren Artes Havuzculuk ve Arıtma Tes. San. Tic. Ltd.Şti. ismi başarı ile anılan markalar arasında. Havuzun standartlara uygun yapılmasının insan sağlığı açısından öneminin farkındalığı ile çalışmalarını sürdüren markanın gündemini, Firma Ortağı Makine Mühendisi Üzeyir Uludağ ile konuştuk.

Artes Havuzculuk’un başarı hikayesini öğrenebilir miyiz? Firmanızın faaliyet alanı, çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?

Firmamız 1986 yılında kurulmuştur. Kurulduğumuzdan bu yana 32 uzun yıl geçti. Ülkemizde bu yıllara ilişkin ve bugünde devam eden ekonomik ve siyasi çalkantılara, krizlere rağmen çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ayakta kalmamız ve faaliyetlerimizi sürdürmemizin temel nedenleri; Meslek etiğinden taviz vermeyen mühendis kadromuz ve mühendislik temel ilkelerinden her şeye rağmen taviz vermememiz, yaptığımız işin toplum sağlığını çok yakından ilgilendiğini bilmemiz ve buna uygun davranış ilkelerine sahip olmamız, çalışma alanımıza ilişkin standartları taviz vermeden uygulamamız ve müşteri memmuniyetini ön planda tutmamızdır.

Firmamızın faaliyet alanı genel anlamda yüzme havuzları filtrasyon, dezenfeksiyon, elektrik tesisatları, otomasyon, havuz suyu ısıtılması işleriyle ilgili standartlara uygun projelendirme, malzeme ve ekipmanlarını sağlayarak montajını yapıp çalışır vaziyette işverene teslim edilmesidir. Havuzların ince işleri olarak adlandırılan; Sıva, izolasyon, seramik veya mozaik kaplama, tutamak kaymaz işlerini projelendirip malzeme ve ekipmanlarını sağlayarak montajını yapmak olarak özetlenebilir. Ayrıca müzikli, danslı süs havuzları, kuru havuzlar, oyun parkları ayrı bir başlık olarak değerlendirilebilir. Firmamız genel amaçlı olarak değerlendirilen ve toplum sağlığını çok yakından ilgilendiren otel, spor kompleksleri, site havuzları, aquaparklar ve aquapark havuzları konusunda uzmanlaşmıştır. Özellikle olimpik yüzme havuzlarının FINA normlarına uygun olarak projelendirilmesi, olimpik aksesuarlarının seçilmesi ve uygulaması [Bulkhead, Headwalli, Toucped, atlama platformları]  atlama [Divingpool] havuzları ve aksesurlarının sağlanması [Springboard, yüzey hareketlendirme sistemleri projelendirmesi firmamıza ait geliştirdiğimiz uluslararası rekabet edebilir taban hava sistemi gibi] su topu havuzu [Water polo] ve aksesuarları özel olarak iddalı olduğumuz konulardır. Dalga havuzları, çılgın nehir, tembel nehir, su altı dalgıçlarının eğitim yaptığı 13-15 mt derinliğinde çok özel havuzların yapımı, terapi ve termal havuzları yapımı da pörtföyümüzde ve refaranslarımız arasındadır.


Çözüm sunduğunuz projelere örnek verir misiniz? Sizin için öne çıkan bir projenize sunduğunuz çözümü anlatır mısınız?
Daha çok çok amaçlı ve özellikli projeler yapıyoruz. Her proje işveren veya kurumun talepleri değerlendirilerek, olabilirliği ve standartlara uygunluğu konusunda mimar ve ilgili diğer mühendislik ile mimarlık disiplinleriyle birlikte ortaklaşa çözülür. Biz firma olarak yaptığımız her işte bu süreci işletiyoruz. Bizim için yaptığımız tüm projeler bu anlayışla hayata geçirilir.

Bu yıl hangi konulara odaklanıyorsunuz? Yeni ürün ya da yatırım çalışmanız oldu mu ya da olacak mı? Önümüzdeki süreçte neyi hedefliyorsunuz, planlarınız neler?
Türkiye ekonomisi üretime dayanmayan, tüketim ekonomisini öncelleyen br yapıya sahip. Gelir dağılımı çok dengesiz, ciddi yapısal ve demokrasi problemleri ve her seviyede eğitim problemleri vardır. Günümüze döviz artması olarak yansıyan bu durum aslında ekonomi yönetiminin yıllardır uyguladığı yanlış politikalarının sonucudur. Ülkemizde üretime yönelik yatırımlar planlanmadığı ve demokratik bir yapılanma gerçekleşmediği sürece bu durumun derinleşerek süreceğini düşünüyorum. Böyle bir ortamda hele Türkiye’de, orta ve uzun planlar yapmak eşyanın doğasına aykırıdır. Krizin derinleştiği bu ortamda firma varlığını korumak ana düşüncemiz. Biten işlerden gecikmiş tahsilatları yapmak çok zamanımızı alıyor, devam eden işlerimizi zararsız bitirmeye çalışıyoruz. İç pazar çok dengesiz ve yatırımcılar tedirgin ediyor. Firma olarak daha çok yurt dışında işler yaptık ve halen devam eden işlerimiz var. Rusya, Tacikistan, Azerbeycan, Cezayir, Türkmenistan’da devam eden işlerimiz bulunuyor. Bulgaristan ve Montenegroda da önümüzdeki aylar yeni projelere başlayacağımızı umuyoruz. Ayrıca yeni yurt dışı pazarları konusunda da çalışmalar yapıyoruz.

Aquaparklara sunduğunuz avantajlar neler?
Aquaparklar genel kullanıma açık eğlence ve aktivite havuzlarıdır. Her yüzme alanında olduğu gibi hijyen ve yüzücü güvenliği çok önemlidir. Aquparkları, aquapark düşme havuzu ve aquapark kaydırakları olmak üzere iki başlıkta değerlendirmek gerekir. Aquapark düşme havuzu; Düşme havuzları, sadece bir veya birkaç kaydıraktaki insanların kayarak düştüğü havuzlar şeklinde olmakla birlikte aynı zamanda yüzme havuzunun bir parçası olarak da planlanabilir. Her iki durumda da düşme havuzlarının derinliklerine ve kombine havuzlarda derinlik farklılıklarına ve düşme yerinin genişliğine dikkat etmek gerekir. Tüm havuzların planlanmasında olduğu gibi aquaparkların planlanması TS 13661, UHE ve DIN 19643 standartlarına uymak gerekir. Standartlara göre aquapark havuzları filtrasyon kapasitesi her kaydırak için artı 60 m3/h ek debi eklenerek belirlenmelidir. Burada önemli olan konulardan biri de kaydıraklara su basan pompaların emişlerini 0.5 m/h hıza uygun olarak planlayıp havuzda uygun yerlere yerleştirilmesidir. Aquaparklarda meydana gelen yaralanmalı ve ölümlü kazaların nedenlerinden en önemlisi dip emişlerin yanlış planlanmasından kaynaklanmaktdır.

Aquapark kaydırakları; Aquapark alanının büyüklüğüne bağlı olarak bir havuzda farklı yüksekliklerde ve boylarda düz ve eğrisel kaydıraklar kullanılmaktadır. Kaydırakların yapımında polyester esaslı malzemeler modüler olarak fabrikada üretilip yerinde monte edilmektedir. Kaydırak imalatları uluslararası EN normlarına uygun olarak üretilmeli ve monte edilmelidir. Kaydırak markası ve firma seçerken standartlara uygun üretim ve montaj yapan deneyimli firmalar tercih edilmelidir.


Son yıllarda konut pojelerinde açık ve kapalı havuzlara daha sık yer verildiği gözlemleniyor. Çok fazla kişinin kullandığı bu havuzların yapımında (tercihinde) neye dikkat edilmesi gerekiliyor?

UHE 4 ve TS 13661 standartlarına göre havuzlar, genel kullanıma açık havuzlar ve özel havuzlar diye iki ana gruba ayrılır. Genel kullanıma açık diye tanımlanan havuzlar; birden fazla insanın ortaklaşa kullandığı havuzlardır [Aile veya özel havuzlar dışında]. Bu tanıma göre genel kullanıma açık havuz kapsamına özel amaçlı havuzlar dışında [Terapi, termal havuzları, jakuziler gibi] tüm yüzme ve eğlence, dinlenme  havuzları girmektedir. Özel havuz tanımına ise bir ailenin villasında veya evinde kullandığı açık veya kapalı havuzlar girer. Bizim asıl konumuz toplum sağlığını doğrudan etkileyen genel kullanıma açık ve özel amaçlı havuzlardır. Son yıllarda yaşanan inşaat furyası ile birlikte ülkenin birçok yerinde korunmuş, güvenlikli sitelerle birlikte rezidanslar ve lüks konut projelerinde açık kapalı yüzme havuzları ve SPA merkezleri yer almaktadır. Ancak birçok projede yer alan havuz boyutları standartlara uygun olarak, sitede veya konut da oturan insan sayısı dikkate alınarak planlanmıyor. Planlanan havuzlar, standartlara uygun olarak yapılmıyor ve işletilmiyor. Yatırımcı mütahit sitesine veya apartmanına yüzme havuzu yaptırdığında dairelerinin satış değerinin en az yüzde 20’si kadar arttığını biliyor; ancak havuz yaptırırken standartlara uygunluğa dikkat etmiyor veya ucuz diye standartlara uygun olmayan teklifi kabul ediyor. Ülkemizde projelendirmeden yapım ve işletmeye kadar kamu denetimi olmadığından insanlarımız ne yazık ki sağlıksız havuzlarda yüzmek zorunda bırakılıyor. Bu problem sadece konutlarda değil her yıldızdan otellerde, belediyelerin yaptırdığı havuzlarda, Gençlik ve Spor Bakanlığının yaptırdığı havuzlarda ve yazlık site havuzlarında da yaşanmaktadır. Genel kullanıma açık yüzme havuzlarında özellikle çocuk havuzlarının özel yeri vardır. Çocuklar otel, site veya aquapark havuzlarına aileleriyle birlikte giderler. Yapılan bu tesislerde büyüklerin yüzdüğü havuzun yanında çocuk havuzunun da yapılması ihtayaçtan kaynaklanan bir zorunluluktur. Çocuk havuzlarının filitrasyon ve dezenfeksiyon tesisi, yetişkinlerin kullandığı havuzundan ayrı olmalıdır. Çocuk havuzları, yetişkin havuzundan en az üç metre uzakta olmalı ve yakınında ebeveyinlerinin takip edebileceği oturma düzeneği olmalıdır. Çocuk havuzlarının işletmesine standartlara uygun olarak özen gösterilmelidir.

Havuz sektöründe gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Havuz sektörü, tüm sektörlerde olduğu gibi üretici, ithalatçı, uygulayıcı olmak üzere üç ana unsurdan oluşmaktadır. Bunun yanında sektör içinde değerlendirebileceğimiz ama sektör disiplini içinde olmayan tedarik firmaları da bulunmaktadır. Tedarikçileri ve çalışanları da sayarsak havuz sektörünü geniş bir aile olarak değerlendirebiliriz. Havuz sektörünün ortaya çıkışı 1980’lerden sonra olmuştur, yeni bir sektör diyebiliriz. Son otuz yıldır turizm, sağlık, eğitim, inşaat sektörlerinin gelişmesi havuz sektörünü olumlu anlamda etkilemiştir. Havuz ekipmanları üreten firmalarımız kendi markaları ile veya fason üretim ile yurt dışında kendilerine yer bulabilmekle birlikte eş değer yabancı firmalarla rekabet edebilecek konuma gelmiştir. Uygulamacı firmalar yurt içinde ve yurt dışında önemli projelerde yer almaktadır. Sektördeki gelişmelere rağmen sektör içi iç hukuk ve etik konusunda pek gelişme olduğu söylenemez. Özellikle kriz dönemenlerinde sektör içinde bulunan unsurların dayanışma içine girmesi ve yeni pazarlar bulunması konusunda ortak çalışmalar yapması önemli ve çok gereklidir diye düşünüyorum.

Havuz sektörünün yaptığı iş itibarı ile de toplum sağlığı açısından önemli bir yeri, konumu ve bu doğrultuda topluma karşı sorumluluğu vardır. Havuz ekipmanları üreticileri, ithalatcıları, havuz uygulayıcıları bu sorumluluğu algılayarak yaptığı işlerde ilgili standartları taviz vermeden uygulamalıdır.