Türkiye Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ömer Özdemir’in moderatörlüğünü üstlendiği “Fabrikalarda Alternatif Enerji Üretim Modelleri ve Kojen Sistemleri” paneli düzenlendi. Recover Enerji Genel Müdürü Efkan Elmas, Jenesis Genel Müdürü Fatih Savaşkan, REPG Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Karayağız, Tanpera Satış Müdürü Hüseyin Kartal ve İltekno Yurtiçi Satış Müdürü Mustafa Hamzaoğlu panelde konuşmacı olarak yer aldı.
“ATIK ISIDAN ELEKTRİK VEYA YÜKSEK SICAKLIK ÜRETİMİ”
Recover Enerji Genel Müdürü Efkan Elmas, konuyla ilgili görüşlerini şu sözlerle gerçekleştirdi: “Recover Enerji olarak büyük ölçekli sanayi ve işletmelere ek olarak küçük ve orta ölçekli işletmelerin de uygun bütçe ve ivedilikle, enerji maliyetlerini düşürmesi ve hatta elektrik üreticisi konumuna geçmesine olanak veren teknolojileri ile firma ve ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyoruz. Farklı sektör ve endüstrilerdeki atıl veya atık olarak bulunan enerji kaynaklarının aktifleştirilmesi ve verimli kullanımı için ekipman ve sistem çözümleri sağlıyoruz. Ayrıca uluslararası markaların temsilciği, proje ve iş geliştirme faaliyetleri ile uygulama ve saha servisi gereklerini Türkiye ve yurtdışındaki çözüm ortaklarıyla sunuyoruz. Atık ısıdan elektrik veya yüksek sıcaklık üretimi konusunda Modüler ORC ve Isı Pompası ile çözüm sağlıyoruz. Modüler ORC sistemi faydaları arasında; 75 C° - 180 C° aralığında ısı kaynağından doğrudan elektrik üretimi, 180 C° üzeri ısı kaynağından eşanjör yardımı ile elektrik üretimi, jeotermal, motor/kompresör soğutma sıvısı, baca gazı, egzoz gazı vb. atık ısı kaynağı kullanımı ve CO2 emisyon düşümüne katkı gibi başlıklar öne çıkıyor. Endüstriyel Heat-Pump (Isı Pompası) sisteminde ise 35 C° ve üstü ısı kaynağı enerjisinin kullanımı ile daha yüksek sıcaklıkta akışkan üretimi, 140 C° ve üstü sıcaklıklara kadar akışkan elde etme olanağı, üretim süreçlerindeki sıcaklık ihtiyacı, bölgesel ısıtma, sera ısıtma, katot havuz ısıtma, gaz/petrol ısıtma vb. uygulamalarda elektrik ve/veya fosil yakıt tasarrufu CO2 emisyon düşümüne katkı gibi faydalar öne çıkıyor. Bu sistem ile birçok endüstriyel tesise çözüm sağlıyoruz” dedi.
“KASKAT BUHAR ÜRETİMİ VE DOYMUŞ BUHARDAN ELEKTRİK ÜRETİMİ”
Jenesis Genel Müdürü Fatih Savaşkan, Kaskat buhar üretimi ve doymuş buhardan bedava elektrik üretimiyle ilgili bilgi verdi. Savaşkan, çalışma prensibini şu sözlerle açıkladı: “HUB SST, 38 yıllık tecrübe ve son teknoloji ile modüler olarak dizayn edilmiş buhar üreticilerinin yan yana konularak birbirine bağlanması ve ortak bir otomasyondan kontrol edilerek gerektiği zaman gerektiği kadar kuru buharı, yüksek verimde, birkaç dakikada üretebilen, işletilmesi çok kolay ve patlama riski olmayan bir kazan sistemi ile yüksek basınçta buhar üretirken aynı zamanda basınç farkından elektrik üretebilme opsiyonu da olan bir sistemdir. Jenesis HUB Sistemi kullanılan elektronik modülasyonlu yüksek verim ve düşük NOx/CO2 değerlerine sahiptir. Hem çevreci, hem düşük karbon izi isteyen hem de yüksek verimliliği hedefleyen işletmeler için büyük avantaj sağlamaktadır. Yüksek ısı alışveriş yüzey alanı sayesinde de baca gazı atık sıcaklıkları oldukça düşüktür. HUB sisteminin standart olarak sahip olduğu baca gazı ekonomizeri sayesinde de oransal olarak kontrol edilen yanma ve besi suyu sistemi, senkronize edilerek bacadan enerjinin büyük bir kısmı besi suyuna aktarılmaktadır. Böylece toplam sistem verimi 20 °C su beslenebilmesi durumunda yüzde 99 değerlerine kadar ulaşmaktadır. Bu sistemin Dur/Kalk sırasında devreye alma kayıpları yoktur. Ucuz ve kolay yedekleme imkanı sunar. Patlama riski olmayan dizayna sahiptir. Online kontrol sistemi mevcuttur. Pik çekişlere daha hızlı yetişebilen sisteme sahiptir. Kuru ve kaliteli bir buhar üretimi yapar. Blöften enerji ve su kayıplarının yaşanmamasını sağlar. Son teknoloji otomasyon sistemine sahiptir. Akıllı arıza tespit sistemi vardır. Buhar kapasitesini kolayca artırabilir. Doymuş buhar türbiniyle bedava elektrik üretimi yapar.”
“HAVAYA ATTIĞINIZ ENERJİ VE SU KAYNAKLARINI GERİ KAZANDIRAN TEKNOLOJİ”
“FABRİKALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖRNEKLERİ”
Tanpera Satış Müdürü Hüseyin Kartal, fabrikalarda enerji verimliliği örnekleriyle ilgili açıklama gerçekleştirdi ve tekstil atık boya ısı geri kazanımıyla ilgili örnek bir uygulamadan bahsetti. Kartal, “Tekstil ürünlerinin yıkanması, boyanması gibi işlemler yoğun bir şekilde yumuşak suyun kullanımını gerektirmektedir. Bu su birçok uygulamada da 90-130 ºC’lere kadar ısıtılmakta ve işlem sonrasında drenaja tahliye edilmektedir. Boyalı olması, elyaf ve diğer maddelerle kirlenmiş olması nedeni ile bu suyun direk olarak kullanılması mümkün değildir. Boyahaneden çıkan boyalı atık su arıtma sistemine gönderilmektedir. Arıtma sistemine giden atık suyun giriş sıcaklığı etkili bir arıtma için 35 °C’nin altında olmalıdır. Atık su kapasitesi günlük boyanacak iplik, örgü veya kumaş miktarının yaklaşık 100 kat civarındadır. 1 kg iplik boyamak için 70 lt ile 130 lt arasında su kullanılmaktadır. Atık sudan ısı geri kazanımına uygun olarak planlanmış bir fabrikada boyama makinaları soğuk ve sıcak su tahliyelerinin ayrılmasını sağlayacak şekilde ekipmanlarla donatılmalı, fabrika içerisindeki deşarj kanalları da soğuk ve sıcak atık sular için ayrı ayrı düzenlenmelidir. Makinaların beslemesi de sıcak ve soğuk temiz su beslemesi olarak iki ayrı hattan gerçekleşmelidir. Böylece soğuk kirli su kanalındaki atık direkt arıtma tesisine gönderilmekte, sıcak kirli su kanalındaki su, ısı geri kazanım sistemine alınmakta, ısısından yararlanıldıktan sonra soğumuş olarak arıtma tesisine gönderilmektedir. 10 ton/gün boyama kapasitesinde yaklaşık 960 m3 gün atık sıcak su oluşur. Atık su debisi 40 metreküp iken atık su sıcaklığı 65 derecedir. Çıkış sıcaklığı ise 25 derecedir. Kazanılan enerji 40.000 x 1 x (65-25) 1.600. kcal/h olup kazanılan enerjinin doğalgaz karşılığı 1Nm3/h ısıl değeri ise 8250 kcal/h değerindedir. 1 yılda 3.620.400 TL’dir. Bu rakam euro kuru 7,5 TL iken hesaplanmıştır. Yatırım bedeli 70.000 euro olan projenin 1 yıllık tasarruf 482.720 euro şeklindedir. Projenin amorti süresi 0,14 yıl şeklinde hesaplanmıştır” dedi.
“KOJENERASYON VE GÜNEŞ ENERJİSİNİN BÜTÜNLEŞTİRİLDİĞİ HİBRİT SİSTEMLER”
İltekno Yurtiçi Satış Müdürü Mustafa Hamzaoğlu, kojenerasyon ve güneş enerjisinin bütünleştirildiği HİBRİT sistemlerle ilgili kapsamlı bilgiler verdi ve neden tercih edilmesi gerektiğini açıkladı. Hamzaoğlu, “Hibrit Enerji Sistemlerini birçok avantajından dolayı tercih edebiliriz. Örneğin, hibrit enerji üretim sistemlerinde kaynaklar birbirlerinin eksik yönlerini tamamlar. Fosil yakıtla üretilecek enerjinin bir kısmı yenilenebilir enerji ile üretilir. Elektrik enerjisinin mevsimsel ve günlük dalgalanmalarında birbirlerini dengeler. İşletmelerin enerji arzı ile talebinin büyük ölçüde karşılıklı örtüşmesi sağlanır. İşletmelerin enerji kaynağı çeşitliliği artırılır ve şebeke altyapı yatırımlarından tasarruf edilebilir. Ancak hibrit kurarken dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunuyor. Öncelikle projenin lisanslı mı yoksa lisanssız elektrik üretim mevzuatına mı tabi olacağına dikkat edilmelidir. Ayrıca Enerji kaynağının teknolojisinin minimum sürekli çalışma kapasitesi, enerji kaynaklarının kapasite seçiminde optimizasyon yapılması, işletmelerin enerji talebinin optimum ölçüde karşılanması, işletmelerin enerji ihtiyacına göre teknoloji seçimleri yapılması, işletmelerin saatlik bazdaki enerji tüketim verilerinin göz önünde bulundurulması ve işletmelerin kısa vadeli ve enerji artışına sebep olacak yatırımlarının hesaba katılması dikkat edilmesi gereken diğer maddeler arasında yer almaktadır” dedi.
