Bir mektup da yayınlama izni verilmemesi görüşündeydi. Ne yazıktır ki mühendis unvanlı kişiler arasından mesleki, bilimsel konuların tartışılmasını engellemeyi düşünenler çıkabiliyor! Üniversitenin özgür düşünce kavramı öğrenememiş kişileri mezun etmesi, bilimi din ile bir tutup dogmatik tarzda, sorgulama yapmadan ele alan zihniyete, sansürcü yaklaşıma diploma vermesi üzücü.
Endüstri mühendisliğinin tartışılması yeni değil. Örneğin MIT hocaları James Womack, Daniel Jones, Daniel Roos tarafından 1992’de yayınlanan “Dünyayı Değiştiren Makina” isimli kitapta 1984 yılında faaliyete geçen Toyota ile General Motors’un ortak fabrikaları, NUMMI’de endüstri mühendisliği departmanının bulunmaması nedeni ile gurur duyulduğu yazar.
Her meslek zaman içinde kaybolabilir, kabuk değiştirebilir, evrim geçirebilir. Bugün makina mühendisliği mekatronik mühendisliği ve biyomühendislik tarafından tehdit altındadır. Elektrik mühendisliğinin teknisyenlik düzeyine indiği savları ortalıkta dolaşmaktadır. Bu tür söylemler kimseyi incitmemeli, mesleki işlevselliği, katkıları nasıl arttırabiliriz sorularına yanıt aranmalıdır.
Gelen yanıtlardan birinde birkaç profesör ile görüşmem önerilmekteydi! Nottingham üniversitesinden doktoralı, halen Gaziantep Üniversitesinde profesör ve bölüm başkanı olan Sayın Adil Baykasoğlu hoca benden önce davrandı, görüşlerini gönderdi. Paylaşıyorum.
Endüstri Mühendisliği mühendislik midir?
1.Mühendisliği diğer alanlardan ayıran temel işlev tasarım yapmasıdır. Bu bağlamda, bir mühendislik alanının neyi tasarladığını net olarak ortaya koyması beklenir. Makina mühendisi makina tasarlar, inşaat mühendisi yapı tasarlar, elektrik mühendisi devre tasarlar. Endüstri mühendisi, ne tasarlar? Endüstri tasarlar??? Olmadı!!! Sistem tasarlar. Peki, sistem mühendisleri ne yapar? Onlar da sistem tasarlar. Ne tür sistemler? Her tür. Burada bir kavram karmaşası olduğu net. Bu nedenle bizler hala endüstri mühendisliğinin ne olduğunu topluma anlatamadık. Çünkü biz de endüstri mühendisliğinin ne olduğu konusunda bir ortak fikre hiçbir zaman varamadık. Varamayız da... Marka yönetimi, marka ismi ile başlar, zira mesaj isimle verilir, isim anlaşılırsa, zihinlerde yer eder ve başarı yolunda ilk adım atılmış olur. Çok genel bir içeriği çağrıştıran endüstri ismi bir lisans eğitimi ile içi doldurulabilecek bir şey değildir. Bu nedenle Avrupa’da pek kabul görmemiştir ve orada adı endüstri mühendisliği olan bölüm sayısı yok kabul edilebilecek kadar azdır. ABD de genelde başka bir isimle beraber kullanılır ve popülaritesi oldukça düşmüş durumdadır. Özetin özeti, mevcut durumu ile endüstri mühendisliği bir lisans eğitimi olmaktan çok bir lisansüstü eğitimi olmaya daha uygun duruyor. Zira pek çok bölümle aşırı bir örtüşmesi söz konusudur, örneğin, üretim alanı makina mühendisliği ile ekonomi-maliyet alanı işletme-iktisat ile kontrol gibi konularda elektrik mühendisliği ile. Örnekler arttırılabilir. Bu farklı alanlardan gelenler bir lisansüstü yapısı içinde endüstrinin problemlerine çözüm üretmek için organize edilen bir eğitim programı tasarlanabilir. Yöneylem’e gelince o başlı başına ayrı bir bilim dalı olarak ele alınmalıdır. Zira yöneylem en az beş yıllık bir lisans eğitimini kapsayacak kadar geniş bir konudur. Son söz, mevcut endüstri mühendisliği eğitimi sistemi sağlıklı bir yapı değildir.
2.Mühendislik uygulama, deney gibi işlevleri içeren bir alandır, ancak EM ders programlarına bakılınca uygulama neredeyse yok seviyesindedir!
3.Tam oturmamış bir yapıda olmasına rağmen ülkemizde tam 77 adet EM bölümü kurulmuştur ve kurulmaya da devam edilmektedir (bakınız:http://www1.gantep.edu.tr/~baykasoglu/indeng.html). Zira laboratuar gereksinimi olmadığı için maliyeti düşük diye her yeni kurulan hemen her üniversite bir tane EM bölümü açmıştır. Peki laboratuara ihtiyaç duymayan bir bilim dalı nasıl mühendislik olabilir??? Olsa olsa yönetim bölümü filan olabilir. Bu nedenle mevcut pek çok EM bölümüne rahatlıkla Mühendislik Yönetimi bölümü adını verebilir ve İTÜ’de olduğu gibi İşletme Fakültelerine bağlanabilir.
4.Halen yüksek puanla öğrenci alan EM bölümleri çok yakın bir gelecekte önlem alınmazsa Ziraat Mühendisliklerinden daha kötü bir tercih düzeyine düşebilirler.
5.Sağlıksız yapıya bir başka örnek ise benzer içerikte, imalat, sistem, endüstri sistemleri, işletme mühendisliği gibi içi hemen hemen aynı, ismi değişik bölümlerin kurulması ve var olmasıdır… Bunlar yukarıdaki 77’ye dâhil edilmemiştir. İnsanın aklına şu soru geliyor; bunları bir denetleyen yok mu? YÖK ne iş yapar?
