Türkiye, sanayinin dijital dönüşümünde bağlı bulunduğu Endüstri 4.0 rotasında ilerleme kaydetmiş olsa da hâlâ gelişme aşamasına geçiş dönemini yaşıyor. Dünya ile kıyaslandığında ileri teknolojilerin bir kısmında güçlü bir adaptasyon olsa da dönüşümün tamamını işletme ölçeğine yayabilen firmalar sınırlı. Strateji, altyapı ve insan kaynağı eksiklikleri, bu süreci engelleyen başlıca faktörler arasında yer alıyor.
Uzmanların değerlendirmesine göre, Türkiye’de sektörde yatırım yapan firmaların büyük çoğunluğu Endüstri 4.0 yatırımlarını “dar kapsamlı projeler” olarak yürütüyor; ancak şirket genelinde dönüşüm sağlayan çok az kuruluş bulunuyor. Bulut bilişim, robotik ve büyük veri gibi teknolojilerde olgunlaşma görülse de, dijital ikiz, M2M ve tedarik zinciri entegrasyonu gibi kritik alanlarda henüz orta seviyelerde kalındığı belirtiliyor.
DİJİTAL OLGUNLUKTA SEKTÖREL FARKLILIKLAR
TÜSİAD ve BCG tarafından yapılan çalışmalara göre, Türkiye'deki şirketlerin yalnızca %2’si yapay zekâ ve akıllı sistemleri etkili şekilde kullanabiliyor. Çoğu şirket dijital dönüşüm konusunda ilgi sahibi olsa da, yalnızca %34’ü dönüşümü “gelişmiş” düzeyde tanımlıyor. Özellikle otomotiv ve beyaz eşya gibi sektörlerde ciddi ilerleme gözlenirken, genel üretim sektörünün çoğunluğu hâlâ manuel ve Endüstri 2.0-3.0 seviyelerinde kalıyor.
İZLENEBİLİRLİKTEN DİJİTAL DNA’YA
MESS Yönetim Kurulu Başkanı Kudret Önen, Üretimin Geleceği Zirvesi’nde “Dijital dönüşümün sanayimizin DNA’sına yerleşmesi gerektiğini” vurguladı. Önen, bu sürecin yalnızca teknoloji yatırımı değil; iş kültürüne, süreç yönetimine ve insan kaynağına da entegre edilmesi gerektiğini ifade etti.
INOSAS Genel Müdür'ü Muratcan İğdeli: "Türkiye’nin mevcut dijitalleşme potansiyeli yüksek: Genç nüfus, coğrafi avantaj ve sanayideki dinamizm önemli fırsatlar sunuyor. Ancak sanayinin stratejik planlama, yatay-dikey entegrasyon ve teknolojiyi kültürel düzeye taşımada eksiklikleri bulunuyor. " diyor. Özellikle KOBİ ölçeğindeki işletmelerin dijital dönüşüm yatırımlarına kaynak bulmada zorlandıkları ve regülasyon desteğine ihtiyaç duydukları vurgulanıyor.
PİLOT PROJELERE SAPLANIP KALMAYIN
Türkiye, Endüstri 4.0’a geçiş sürecinde önemli adımlar atmış olsa da "dönüşümü tam anlamıyla yaşayabilen" firmaların sayısı hâlâ sınırlı. Dijital yol haritasını doğru çizen, teknoloji yatırımlarını kurumsal vizyona entegre eden firmalar öne çıkarken; pek çok üretici hâlâ pilot projelere saplanıp kalmış durumda. Sanayinin geleceği ise bu dönüşümü sadece teknoloji olarak değil; insan, süreç, finansman ve stratejik yönetim ekseninde bütünsel olarak entegre etmeyi başarabilen firmaların elinde şekillenecek.