Güneş enerjisi yatırımlarında alçak gerilim parafudrlarının doğru tasarlanması gerektiğini belirten YILKOMER, AC, DC ve haberleşme hatlarında AG parafudr sistemlerinin kullanılmasını öneriyor. Arazi ya da çatı üzeri GES projelerindeki solar sistemlerin gerilim darbelerine her an maruz kalabileceğini belirten YILKOMER, bu durumun uzun vadeli enerji yatırımı yapmayı hedefleyen yatırımlar için olumsuz bir konu olduğunu söylüyor.  Çünkü bir noktaya defalarca yıldırım düşebilir ve her durumda tüm sistemin yenilenmesi başta olmak üzere, enerji üretimi sekteye uğrayacaktır. Bu durumun önüne geçmek için IEC 62305 Standartları kapsamında Combinerbox noktaları başta olmak üzere tesiste DC enerji hatları, inverter haberleşme girişleri, AC panolar, redresörler, kamera ve LED sistemler korumaları mutlaka kullanılmalıdır.

DOĞRU ÜRÜN DOĞRU NOKTADA KULLANILMALI 

DC parafudrların uzun ömürlü olması önem taşırken sürekli devrede olması gerekiyor. Çünkü gelen ilk darbede devre dışı kalmış bir surge arrester sürekli denetim ister. Bu nedenle yarı iletken teknolojisine paralel olarak safetec teknolojili surge arresterlar sistemlerde kullanılmalıdır. Kullanılan ürünler yıldırım ve şebeke darbelerine karşı koruma yapmaya uygun olması gerekiyor. Maliyet esas alındığında sadece toprak nötr hattının 10/350ms eğrisinde test edilmiştir. Diğer fazlar ise 8/20 ms eğrisinde test edilmiş olup ürünler de projelerde etkin koruma sağlamaktadır. Ürün seçerken; tesisin sürekli gerilimi, topraklama tipi, ürünün kullanıldığı bölgenin risk analizi ve yıldırım istatistiği gibi özelliklere dikkat edilmelidir. Çünkü doğru ürün doğru noktada kullanılmalıdır.

GELİŞEN TEKNOLOJİLERİN ETKİSİ 

RAYCAP SAFTEC ve STRİKESORB Teknolojili DC Surge Arrester sistemleri ürünler darbe alsalar dahi sonsuz sürede devrede olmasını sağlarlar.  Yarı iletken elemanların kullanımı ön plandadır. Sınıf türleri arasında değişkenlik gösterse de ağırlıklı olarak varistör ve zener diyot kullanımı darbenin yönlendirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Darbenin şiddeti arttıkça varistör teknolojisi yetersiz kalıyor ve özellikle toprak nötr hattında ürün varistörün zarar görmesi sonucunda devre dışı kalıyor. Bu durum sürekli bir kontrol, ürünü izleme gerektirmekte ve sistemde sürdürülebilir korumanın önüne geçmektedir. IEC normları kapsamında varistör teknolojisine sahip ürünler maksimum 5 kez koruma sağlamakla yükümlüdür. Bu sayı tek sefere kadar inmektedir. Solar sistemler, GSM kuleleri gibi ulaşımı zor alanlarda varistörlü ürünler sorun yaratmaktadır. En hızlı sönümlemeyi varistör teknolojisi sağlamaktadır. Varistörlü ürünlere alternatif olarak gas deşarj tüpü ve spark gap teknolojileri kullanılması gerekiyor. Varistörün dayanım zafiyetine karşın bu teknolojilerde daha dayanımlı sönümlemeler gerçekleşiyor. Ancak ikincil darbelerde maalesef bu teknolojilerde varistörün hızına ulaşamamaktadır. Varistör mü yoksa spark gap mi ikilemi arasında birçok yatırımcı kalmış durumdadır. Varistörlü ürünler 25 nanosaniye de devreye girmekte fakat ürün kendin imha etmektedir, spark gapli ürünler ise 100 nanosaniye de devreye girmekte ürün dayanımı artmakta fakat yıldırımın hızı karşısında endişe yaratan bir durum oluşmaktadır.

HIZ MI, DAYANIM MI? 

Hız mı, dayanım mı bilmecesi Raycap mühendisleri tarafında günümüz teknolojisine hızla adapte olan 3 bölmeli Safetec teknolojili ürünlerle son bulmuştur. Raycap parafudr sistemleri aynı kartuş içerisinde varistörün hızından, sönümleyici gaz sistemlerinin yer aldığı tüplerle dayanımı ve spark gap teknolojisiyle de ömürsüzlüğü sağlamışlardır. Böylece özellikle Tip 1+2 sınıfı ürünlerde ürün hiçbir zaman devre dışı kalmamakta ve tüm teknolojileri aynı kartuş içerisinde barındırmaktadır. Böylece hız-dayanım denklemi raycap surge arrester sistemlerinde hayat bulmaktadır. Özellikle solar sistemler, gsm kuleleri, yanıcı ve patlayıcı tesisler, çimento tesisleri aşırı gerilim ve yıldırımdan korunması sistemlerin SAFETEC teknolojisi sürdürülebilir korumayı sağlamaktadır. Aşırı gerilim ve yıldırım darbeleri özellikle dış yıldırımlık sistemine sahip olan yapılarda büyük risk oluşturmaktadır. Doğru teknoloji ve doğru ürün seçimi sonucunda sistemler tamamen korunaklı hale gelebiliyor. Ancak ürün Safetec teknolojili olsa dahi ürünler arası koordinasyonun doğru kurgulanması, UC değerlerinin doğru belirlenmesi, maksimum ve nominal akım değerlerine dikkat edilmesi gerekiyor. Ayrıca doğru montaj parafudr sistem tasarımı için son derece önemlidir. Raycap STRİKESORB teknolojili ürünleri ise 10 yıl dayanımlı yüksek performanslı koruma sağlamaktadır.