Alüminyum üretimiyle ilgili olarak 1993 yılında faaliyetlerine başlayan Alimex, bugün Sakarya’da bulunan üretim tesislerinde örnek projelere imza atıyor. Özellikle üretim kalitesi ve enerji verimliliği konuları üzerine odaklanan firma; 16 bin metrekarelik üretim hattından 500 metrekaresini boşa çıkararak tasarruf elde ediyor, forkliftler için yeni bir rota oluşturarak yılda 1400 km daha az yol yapmasını sağlıyor, aydınlatma sistemini LED’e dönüştürerek daha az elektrik harcanmasına öncülük ediyor. Enerjiyle ilgili yeni dönemde yüzde 10 oranında tasarruf etmeyi hedeflediklerini söyleyen Alimex Üretim Direktörü Çağatay Bölükbaşı ile bir araya geldik ve verimlilik tedbirlerini konuştuk.
Fabrikanızın konumundan ve şirketinizin üretim faaliyetlerinden kısaca bahsedebilir misiniz?
Alimex alüminyum 1993 yılında İstanbul Kartal’da Ernst Bauer adında İsviçreli bir girişimci tarafından kuruldu. Kurulduğu ilk yıllarda yurt içi bazı projelerde faaliyet gösteren firma kısa süre içinde birçoğu İsviçre’de bulunan uygulamacı bayiler aracılığı ile hizmet ağını genişletmiştir. Zamanla üretim tesisi yetersiz gelmeye başlayınca Gebze’ye taşınma kararı aldı. Üretimini bu tesiste kısa bir süre sürdürmeye devam eden Alimex, 1995 yılına gelindiğinde Akyazı/Sakarya’da kendi tesisini kurdu. İnşasına başlanan, bitmek üzere olan, toplam arazisi 56 bin metrekareyi bulan tesis; 1999 Marmara depreminde ağır hasar almış ve deprem yaralarını sarması iki yılını aldı. Alimex 2007 yılında İlk olarak İsviçreli bir girişimciye satıldı, kısa bir süre sonra da Wingroup ailesine katıldı. Wingroup Ailesine katılmasının ardından grup şirketlerinden olan Windoor’un 2009 yılında üretim hattının Türkiye’ye taşınması ile beraber üretim kapasitesi ve çalışan sayısı önemli oranda artmaya devam ediyor.
Yeni dönemde tesis ya da üretim hattı ile ilgili bir yatırım planınız olacak mı? Bu kararlar nasıl alınıyor?
Yeni dönemde yeni bir tesis ya da üretim hattıyla ilgili bir yatırım planlamıyoruz. Ancak kendi tesisimiz içerisinde kullandığımız ekipmanlar, donanımlar ve makinalar için kalite seviyemizi iyileştirmeye ve kapasitemizi artırmaya yönelik yatırımlar planlıyoruz. 2017 yılında yangın riski oluşturan ve birlikte bulunmaması gereken proseslerimizi ana fabrikamızın dışına iki ayrı bina yaparak ve bina standartlarımızı iyileştirerek taşıdık. Ayrıca boyahane ve işlem merkezlerimiz için iki adet makina aldık. Bu sayede hem üretim sürecimizi iyileştirdik hem de kapasitemizi artırdık.
Bu yatırım kararları şirketimizin metot birimi tarafından hazırlanıyor. Bu birim, fabrika içerisindeki tüm departmanların yatırım ihtiyaçlarını topluyor ve ihtiyaçlarla ilgili fizibilite çalışması yapıyor. Yatırım maliyeti, avantajları, geri ödeme şekilleri ile ilgili bir rapor hazırlanıyor. Bütçe rakamları ise son çeyrekte ortaya çıkıyor. Yatırım planlarına da bu şekilde karar verilmiş oluyor. Yatırım hedeflerimizi; Ar-Ge projeleri, bina yenilemeleri, kalıp yatırımları, makine revizyonları gibi başlıklar oluşturuyor.
Makina yatırımıyla birlikte fabrikanızda sağladığınız enerji tasarrufu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Makine yatırımları yaparken bize sağlayacağı avantajları inceliyoruz. 2017 yılında gerçekleştirdiğimiz yatırımlarda biz kalite ve üretim verimliliği olmak üzere iki başlık üzerinde durduk. Hurdalarımız ve kayıplarımız azaldıkça, enerji tüketimimizde de verimlilik sağlandı. Bu da bize dolaylı olarak tasarruf sundu.
Tesisin aylık enerji tüketim miktarı nedir ve enerji ihtiyacı nereden karşılanıyor?
Alimex fabrikasında geçtiğimiz yıl IFS’in ERP yazılımını kullanmaya başladık. Bu yazılım sayesinde tesisin enerji tüketim miktarlarını online ve periyodik olarak inceleyebildiğimiz bir platform oluşturduk. Elde ettiğimiz bu verilere göre elektrik tüketiminde aylık ortalamamız 170.000 kWh değerinde seyrediyor. Su tarafında ortalama 1400 m3 kullanımımız bulunuyor. Doğalgazda ise 15 bin m3 ortalama tüketimimiz söz konusu… Enerji tüketimimizin toplamı, maliyetimizin yüzde 2’sine tekabül ediyor. İhtiyacımızı SEPAŞ’ın elektrik hattından temin ediyoruz. Kojenerasyon ya da güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimi henüz yapmıyoruz. Bu konuyla ilgili uzun vadeli bir hedefimiz bulunuyor ama fizibilite çalışmaları için daha fazla çalışmamız ve yatırımın avantajları üzerinde durmamız gerekiyor. Özellikle çatı üzeri GES projesi konusunda ilerleyeceğimizi düşünüyoruz.
Enerji tasarrufuna yönelik üzerinde çalıştığınız bir proje ya da uygulama var mı?
- Enerji iyileştirme projelerini 2017 ve 2018 başlığı altında değerlendirebiliriz. 2017 yılında boyahane ve alüminyum işleme merkezi için yaptığımız yatırım sayesinde yüzde 10’dan fazla verimlilik elde ettik. Bu verimliliğin enerjiye dönüşü olacak.
- Metod ekibimizle birlikte yaptığımız proje kapsamında yeni yollar oluşturarak forkliftlerimizin yılda 1400 km daha az yol yapmasını sağladık. Bu proje bizim için önemli bir iyileştirme oldu. Projeyi İsviçre merkezimize anlattığımız zaman kendilerinden olumlu dönüşler aldık. Bu proje hem işçilik, hem ekipman kullanımı, hem de çevreye verdiği zararlar bakımından tasarruf sağladık.
- Fabrika alanını iyileştirici çalışmalar gerçekleştirdik ve 16 bin metrekarelik kapalı alan içerisinden 500 metrekarelik alanı boşa çıkardık. Bu alanda aydınlatma, ısıtma, temizleme gibi işlemler gerçekleşmeyeceği için uzun vadede tasarruf elde etmiş olduk.
- Yeni ERP sistemiyle birlikte aktivite bazlı maliyetlendirme sistemini kullanmaya başladık. Böylece enerji tüketimlerimizi ürün gruplarına göre dağılımlarını bulduk.
- Fabrika içindeki ve dışındaki aydınlatmalarımızı LED’e dönüştürdük ve daha az enerji tüketmeye başladık. Yeni dönemde çevre aydınlatmalarımızı LED’e çevirmeyi planlıyoruz.
Yeni dönemde uygulamayı planladığınız projeler var mı?
Alimex fabrikasında doğalgaz tüketimimizin yüzde 60’ını boyahane bölümünde harcıyoruz. Buradaki ısıyı geri kazanmayı ve ısıtma ihtiyacımıza yönelik kullanmayı planlıyoruz. Bu projemize yönelik yeni gelişen teknolojileri ve sistemleri araştırıyoruz. Şayet projeyi hayata geçirebilirsek ısınma konusunda önemli bir tasarruf elde edebileceğiz. Aynı şekilde basınçlı havayı sağlayan kompresörümüzden çıkan atık ısıları geri kazanarak ısınma ihtiyaçlarımızda kullanmaya çalışacağız.
Fabrikanıza özel “Alimex Walk” uygulamanız bulunuyor. Bu uygulamadan bahsedebilir misiniz?
Alimex Walk yürüyüşü; 2017 yılında başlayan ve her Cuma gerçekleşen bir uygulamadır. Yalın Dönüşüm çalışmaları kapsamında gerçekleştirdiğimiz bu proje kapsamında; yönetim ve beyaz yaka kadrosundan oluşan ekibimiz belirlenen rotayı izleyerek sahayı geziyor, kayıpları bulmaya çalışırken aynı zamanda üretim hatlarının performans göstergelerini izleyip çalışanlarla paylaşımlarda bulunuyor. Bu yürüyüşlerde enerji konusunda da incelemeler yapılıp, gereksiz tüketilen enerji kaynaklarının ve hava kaçaklarının tespiti yapılmaya çalışılıyor. Bu yürüyüşlere 2018 yılında devam etmeyi planlıyoruz.
Enerji tüketimlerini izleme noktasındaki hedeflerinizi öğrenebilir miyiz?
2017 yılında başladığımız ve devam edeceğimiz iki önemli başlığımız daha bulunuyor. Birincisi problemleri tespit edip, onlarla mücadele ederek problemleri fırsata çeviriyor, problemlerden ortaya çıkan iyileştirmeler ile motive olmaya çalışıyoruz. İkincisi ise ölçemediğimiz konuları yönetemeyeceğimizi düşünerek gerekli notlarda izlenebilirliği artırmaya çalışıyoruz… Problemleri tespit edip, onları fırsata çevirme konusuyla ilgili olarak önemli bir adım attık ve en çok elektrik tüketen makinalarımıza sayaç taktık. Proje bazlı maliyet çalışmalarımızda o çıktıları kullandık. 2018 yılında sayaç sayısını artırıp, proses bazlı elektrik tüketimlerini yakından takip edip, tüm bu verileri ERP sistemine aktarmayı planlıyoruz. Şayet bu olursa ölçmeye başlayacağız, ölçtüğümüz zaman ise daha iyi yöneteceğimizi, soruları takip edebileceğimizi ve krizleri fırsata çevirebileceğimizi düşünüyoruz.
Yeni bir SCADA sistemi yapılacak mı?
Şu anda tüm bu işlemleri ERP sistemi üzerinden yapacağız ancak ileride kendi makinalarımızın üzerindeki otomasyon yazılımlarını değerlendirme noktasında başka bir yazılım ile ilerleyebiliriz. Şu an sadece sayacın üzerindeki değerleri manuel olarak aktarabiliyoruz. İlerleyen dönemlerde anlık takibe dönüşebilecek bir sisteme geçebiliriz.
Tüm bu yaptığınız uygulamaların neticesinde yüzde kaç oranında bir verimlilik öngörüyorsunuz?
Alimex olarak 2017 yılında enerji maliyetlerine gelecek tahmini zamlarla ilgili bir çalışma gerçekleştirdik. Bu çalışma kapsamında maliyette 2018 yılı içinde yüzde 10 ila 15 oranında bir artış öngörüldü. Ancak bu artışı kabul etmedik ve öngörülen zamların etkisini yok edecek iyileştirmeleri hayata geçirme kararı aldık. Dolayısıyla 2018 yılında yüzde 10 oranında bir enerji tasarrufuna ulaşarak maliyetlerimizi artırmamayı hedefliyoruz.
Fabrikanızda kullanılan elektriksel donanımları tercih ederken hangi kriterleri baz alıyorsunuz?
İlk olarak elektriksel donanımlarda aradığımız kriterler teknik özellikler bakımında ihtiyacı karşılaması ve gerekli standartlara uygun sertifikalara sahip olması.
Elektriksel donanımlarda aradığımız standartlar ISG OHSAS; TS 18001; TS EN 60332 ve CE sertifikalı olması.
Bu kriterlerden sonra aradığımız diğer kriterler ürünün satış sonrası servis desteği ve temin süresi açısından verdiği hizmetler.
Son olarak elektriksel donanımlarda seçim yaparken internetin gücünden de faydalanmaya çalışmaktayız. Firmalar ve ürünleri hakkındaki şikayetler, tavsiyeler ve yorumlar bizlere vereceğimiz kararlarda ayrıca yönlendirici olabilmekte.
Türkiye’deki enerji politikalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Enerji verimliliğine yönelik aldığınız teşvikler oluyor mu?
Devletin yürütmüş olduğu kamu bilincini artırıcı yayınları, düzenlenen enerji verimliliği haftası gibi organizasyonları olumlu değerlendiriyoruz. Bununla birlikte devletin yaptığı destek ve teşviklerin artmasını bekliyoruz. Ayrıca firmalar ile ilgili kurum ve kuruluşlarla bir araya gelebileceği platformların oluşturulması anlamında konunun gelişime ve fırsatlara açık olduğunu düşünüyoruz. Endüstriyel kurumların dağıtım şirketleri ve kamu kurumları ile karşılıklı fayda sağlayabileceği platformlar olmalı ve gelişim fırsatları birlikte aranmalı.
